Ο ΓΑΛΛΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΞΑΩΡΗΣ «ΟΡΕΣΤΕΙΑΣ»

Ο Ολιβιέ Πι ανεβάζει την τριλογία του Αισχύλου στο παρισινό θέατρο Οντεόν που διευθύνει ο ίδιος

Σκηνή από την «Ορέστεια» που ανεβάζει ο Ολιβιέ Πι στο θέατρο Οντεόν στο Παρίσι

ΤΗΣ BRΙGΙΤΤΕ SΑLΙΝΟ

O Ολιβιέ Πι υποβάλλει τον εαυτό του σε δοκιμασία: σκηνοθετεί την «Ορέστεια» του Αισχύλου στη σκηνή του θεάτρου Οντεόν στο Παρίσι, ένα θέατρο που ο ίδιος διευθύνει από την 1η Μαρτίου 2007. Η παραγωγή παίζεται σε δύο μέρη τις καθημερινές και τα Σαββατοκύριακα σε ενιαία παράσταση (από τις 16.00 ως τις 22.15, με πολλά διαλείμματα).

Βαρύ, με μεγαλόστομα αλλά και γκραν-γκινιόλ στοιχεία, το θέαμα αποτελεί δοκιμασία για το κοινό που αποχωρεί από την αίθουσα με ένα αίσθημα θλίψης. Είναι το ίδιο αίσθημα που νιώθει εκείνος που πέρασε δίπλα από μια μεγάλη ιστορική στιγμή, τη γέννηση της δημοκρατίας, εκείνος που βρέθηκε στην καρδιά του «σπαρασσόμενου ανθρώπου», σύμφωνα με τον γάλλο ελληνιστή Ζαν-Πολ Βερνάν, του ανθρώπου που φέρει μέσα του ο καθένας μας, που είναι ζυμωμένος με ερωτήματα και θέλει να αναλάβει τις ευθύνες του.

Μέσα στην «Ορέστεια» υπάρχει ένας διπλός τρόπος να δει κανείς τα πράγματα: πολιτικός και προσωπικός. Εργο μεγαλοφυές και η μοναδική τριλογία που διασώθηκε- «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι», «Ευμενίδες»-, γράφτηκε το 458 π.Χ. Ο Πι, όπως έκαναν πολλοί πριν από εκείνον, την «ξανάγραψε» στα γαλλικά χρησιμοποιώντας λέξεις απλές. Και αν η Αριάν Μνουσκίν, το 1988, σκηνοθέτησε την «Ορέστεια» σε μια μεγαλειώδη απόδοση, ο Πι προτίμησε ένα λεξιλόγιο της καθημερινότητας. «Θεοί, απαλλάξτε με από τους πόνους. Μια ολόκληρη χρονιά, σαν το σκυλί, έστηνα ενέδρα από τη στέγη στο παλάτι των Ατρειδών».

Ο ίδιος άλλωστε ο σκηνοθέτης κράτησε για τον εαυτό του τον ρόλο του Φρουρού που ανακοινώνει την πτώση της Τροίας και την επιστροφή του Αγαμέμνονα. Αυτό το «καλό νέο» βαμμένο στο χρώμα του αίματος. Είναι το αίμα της Ιφιγένειας, του Αγαμέμνονα. Είναι το αίμα τους από το φονικό του Ορέστη για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του...

Από δολοφονία σε δολοφονία, η οικογενειακή εκδίκηση τρέφει την κατάρα των Ατρειδών ως τη στιγμή που παρεμβαίνει η θεά Αθηνά για να σώσει τον Ορέστη από τις Ερινύες που τον κυνηγούν. Μαζί με τον Απόλλωνα οι δύο θεοί θα υπερασπισθούν τον μητροκτόνο και η δημοκρατία θα γεννηθεί. Ετσι φθάνει στο τέλος της η «Ορέστεια» και, σύμφωνα με τον γάλλο σκηνοθέτη, ερμηνεύεται εν μέρει και στα ελληνικά από τέσσερις ηθοποιούς στον Χορό.

Να λοιπόν ένας εύσχημος τρόπος να λύσει κανείς έναν δύσκολο γρίφο, όπου σκοντάφτουν σκηνοθέτες και σκηνοθεσίες. Γιατί όμως να ντουμπλάρεις τα χορικά ζητώντας από τους ηθοποιούς να μιμηθούν την πράξη με την ενίσχυση συμβολικών κινήσεων και με τον κίνδυνο να γελοιοποιηθεί το θέαμα; Μέσα σε ένα κακό σκηνικό - ένας ατσάλινος κινούμενος τοίχοςστήνεται ένα «υστερικό» παιχνίδι όπου η πολιτική και το προσωπικό στοιχείο μπλέκονται και καταλήγουν σε κραυγές. Κάποια στιγμή ο τόνος πέφτει: είναι στις «Χοηφόρες». Εκεί ξαναβρίσκουμε το ταλέντο του Ολιβιέ Πι, την πίστη του στο θέατρο. Αλλά αυτό δεν φθάνει για να συνθηκολογήσουμε με την «Ορέστειά» του, που ίσως βρει τελικά τον δρόμο της μέσα από τη δοκιμασία των παραστάσεων. Οπως βρήκε τον δρόμο της η δημοκρατία μέσα από τη δοκιμασία των βαρβάρων... Οι παραστάσεις της «Ορέστειας» ολοκληρώνονται στις 21 Ιουνίου. Πληροφορίες στο τηλ. 0033(0) 14485.4040.

[ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/6/2008]