Monday, May 16, 2011

Και «Μέσα» και έξω

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΧΘΕΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
Συμπλήρωσε είκοσι παραστάσεις στο «Παλλάς». Εάν μιλούσαμε για οποιοδήποτε άλλο σκηνικό πείραμα, θα ήταν μια τεράστια επιτυχία. Στην περίπτωση του «Μέσα», η υπογραφή είναι βαριά. Οι προηγούμενες -μεταολυμπιακές- δημιουργίες του Δημήτρη Παπαϊωάννου στον ίδιο χώρο, «2» και «Μήδεια», γέμιζαν ασφυκτικά το 1.500 θέσεων θέατρο, δημιουργούσαν ατελείωτες λίστες αναμονής κι έπαιρναν τη μία παράταση μετά την άλλη. Δεν συνέβη το ίδιο με το «Μέσα». Ολοκλήρωσε τις αρχικά προγραμματισμένες παραστάσεις του χθες, χωρίς την αναμενόμενη εισπρακτική επιτυχία. Η προσέλευση ήταν σταθερά μουδιασμένη και διστακτική.
Προσπαθώντας να καταλάβουμε τι ακριβώς «έφταιξε» αλλά και με τη βαθύτατη επιθυμία να βυθιστούμε για ακόμη μια φορά «Μέσα» στο χαλαρωτικά όμορφο σύμπαν της παράστασης στο τέλος μιας εβδομάδας εργάσιμης για εμάς κι εφιαλτικής για την πόλη, βρεθήκαμε την Παρασκευή το απόγευμα στη Βουκουρεστίου.
Στις 5.30 μ.μ. ένα χαρμάνι ανθρώπων όλων των ηλικιών σχημάτιζε ουρά στην είσοδο. Φανατικοί του Παπαϊωάννου, κυρίως νέοι και νέες, περισσότερο ή λιγότερο υποψιασμένοι με την τέχνη, έσπευδαν με εισιτήριο και ταυτότητα ανά χείρας για να προλάβουν μια από τις τελευταίες παραστάσεις.
Κατά τις 7.30 μ.μ. το θέατρο γεμίζει. Οι χορευτές επαναλαμβάνουν τις εισόδους και τις εξόδους τους στο δωμάτιο που αποτελεί το σύμπαν της παράστασης. Ο κόσμος εναλλάσσεται στις θέσεις. Το αρχικό ξάφνιασμα των θεατών διαδέχεται η καταβύθιση και απόλαυση. Και η ταυτόχρονη προσπάθεια αποσυμβολισμού και εντοπισμού δράσης/νοήματος/μηνύματος/στόχευσης. Περιέργεια για το αν υπάρχουν και άλλες κινήσεις από τους ερμηνευτές. Τελικά εφησυχασμός. Το έργο είναι αυτό. Και πάλι καταβύθιση. Μέχρι τη στιγμή που νιώθεις πως δεν είδες αρκετά. Και βγαίνεις για τσιγάρο ή για το σπίτι. Συνήθως πάνω στη μιάμιση ώρα.
Συζητώντας με τους θεατές, οι απόψεις είναι αντικρουόμενες. Ορισμένοι φεύγουν απογοητευμένοι. Κυρίως εξαιτίας της φόρμας, που κλείνει περισσότερο προς εικαστική εγκατάσταση. «Δεν είναι παράσταση, όπως η "Μήδεια". Είναι "μαμ, κακά και νάνι"», λέει μια ώριμη κυρία. Μαζί με το σύζυγό της έχουν παρακολουθήσει όλες τις τελευταίες δουλειές του Παπαϊωάννου. Σπεύδει, όμως, να υποκλιθεί στην ευφυΐα του: «Είναι μοναδικός, δεν το συζητάμε».
«Είναι μια σαφής και καλοδουλεμένη πρόταση με ξεκάθαρη γραμμή. Θυμίζει βέβαια μονόπρακτο του Κρετς», λέει μια φοιτήτρια Κινηματογράφου, που αποχωρεί έχοντας παρακολουθήσει σχεδόν δύο ώρες.
«Ηθελα να φύγω»
«Ενιωσα πως με υποτιμά αυτή η επανάληψη», αντιτείνει ένας άλλος. «Από τα τριάντα λεπτά και μετά ήθελα να φύγω. Περίμενα μήπως αλλάξει κάτι. Τίποτα. Σκέτος εντυπωσιασμός και σε ακριβή τιμή», λέει.
Αντίθετα, δύο μεσήλικες κυρίες είναι κατενθουσιασμένες. «Είναι η δεύτερη φορά που ερχόμαστε. Είναι το καλύτερο έργο του Παπαϊωάννου. Μιλάει κατ' ευθείαν στην ψυχή. Βλέπεις τον εαυτό σου, τη ζωή σου», λένε. «Σκέτη κατάθλιψη. Σκέφτηκα "ευτυχώς που δεν είμαι τόσο μόνος και η ζωή μου τόσο άδεια"», λέει αντίθετα ένας νεαρός.
Για «αριστούργημα» έκανε λόγο ένας κύριος, που παρακολουθούσε από νωρίς την παράσταση αλλάζοντας κάθε τόσο θέσεις. «Σε υπνωτίζει. Είναι ποίηση. Είναι Καβάφης».
«Ο Δημήτρης πραγματοποίησε ένα όραμά του», μας λέει ένας από τους χορευτές του. «Σίγουρα η εποχή που ζούμε δεν βοηθά την ενατένιση του εαυτού μας. Είναι σαν να πεθαίνει κάτι και να προσπαθείς να πιαστείς από αυτό. Δεν αντέχεις την εσωτερικότητα. Θέλεις την κατανάλωση. Δεν ήταν όμως τέτοια η πρότασή του. Ηταν μια πράξη, μια κίνηση, ένα δώρο στον κόσμο», κατέληξε.
Λίγο πριν από τις 11 πάμε να αποχωρήσουμε, αλλά ένας ευγενικός ταξιθέτης μάς προτρέπει να μείνουμε ώς το τέλος. «Μα αφού δεν έχει τέλος!» σκεφτόμαστε, επιστρέφοντας στην αίθουσα. Κατά τις 11.25 μ.μ. πάνω στη σκηνή βρίσκονται 2-3 ερμηνευτές. Οι υπόλοιποι είκοσι επτά βγαίνουν από τις δύο πόρτες και μας «διώχνουν», καθώς η παράσταση συνεχίζεται. Ανατριχιάζουμε. Κι αναπόφευκτα τη συνδέουμε με την ίδια τη ζωή που θα συνεχίσει ακόμη κι όταν εμείς θα έχουμε φύγει. Δεν ήμασταν παρόντες ούτε στην αρχή της και μάλλον δεν θα δούμε και το τέλος της. Ο καθένας από εμάς παίρνει το δικό του κομμάτι, αυτό που δημιούργησε έπειτα από ελεύθερη επιλογή και αργότερα ή νωρίτερα αποχωρεί. *

No comments: