Το ήθος της μορφής του, η κίνησή του, το πάθος του, ο ρυθμός του, ακόμα και το λαμπύρισμα των ματιών του, όλα αυτά υπάρχουν στην πενηντάλεπτη ταινία του Λάκη Παπαστάθη με την οποία το «Παρασκήνιο» συμμετέχει στο μεγάλο αφιέρωμα του Μουσείου Μπενάκη
«Στους «Βατράχους», όταν η πόλη νιώθει πως της λείπουν οι ποιητές, στέλνει τον Διόνυσο στον κάτω κόσμο για να τους φέρει πίσω. Κάπως έτσι ένιωσα φτιάχνοντας αυτό το φιλμ: ότι επαναφέρω έναν ποιητή του θεάτρου μας», μας λέει ο Λάκης Παπαστάθης για το νέο ντοκιμαντέρ που ετοίμασε, για τον Κάρολο Κουν. Στόχος του, «να επιστρέψουμε στις αρχές και τις αξίες του Θεάτρου Τέχνης».
«Ηθελα να τον ζωντανέψω. Να ξαναδώ το ήθος της μορφής του, την κίνησή του, το πάθος του, τον ρυθμό του, το λαμπύρισμα των ματιών του, τη σοφή σιωπή του». Ολα αυτά τα εξωλεκτικά στοιχεία μπορεί να τα βγάλει μόνο η κινούμενη εικόνα, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη. Θεωρεί λάθος αντιμετώπιση το να μελετάται ένα κινούμενο ντοκουμέντο μόνο από το νόημα των λόγων. Γι' αυτό και το φιλμ δεν διαθέτει ούτε μια φωτογραφία, αλλά είναι ένα πενηντάλεπτο αποκλειστικά κινούμενης εικόνας.
«Θεωρήσαμε χρέος μας, το "Παρασκήνιο" να συμμετάσχει στον εορτασμό με μια εκπομπή. Ενα φιλμ που θα μάζευε λέξη λέξη τον λόγο του και πλάνο πλάνο την εικόνα του», λέει ο Λάκης Παπαστάθης. Και συνεχίζει: «Δεν υπάρχει πιο συμβατικό και ψευδές τσιτάτο από το "ουδείς αναντικατάστατος". Ο Κουν είναι αναντικατάστατος και δεν είναι μόνο η δουλειά του αυτή καθεαυτή αναντικατάστατη, αλλά ο τρόπος που δούλεψε».
Στο ντοκιμαντέρ εμφανίζονται επίσης, με μικρές αλλά ουσιώδεις συνεντεύξεις, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, που μιλούν προσωπικά για τον Κουν και την καθοριστική σημασία που είχε στη δημιουργία του δικού τους έργου. Από την ταινία παρελαύνουν οι μαθητές του αλλά και μικρά αποσπάσματα από διάφορες παραστάσεις και η καθημερινή ζωή του Θεάτρου Τέχνης. «Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις τον Κουν με τους μαθητές του να τρώνε σε μια ταβέρνα. Να ανακαλύπτεις αυτή την αρχέτυπη σχέση του δασκάλου με τους μαθητές, όπως την ξέρουμε και από την παράδοσή μας», επισημαίνει ο Λάκης Παπαστάθης.
Παρόλο που τον Κουν τον έχουν κινηματογραφήσει διάφοροι από το '35 και μετά, το αρχείο αυτό δεν υπάρχει κάπου οργανωμένο. Ετσι, ένας από τους λόγους που έγινε η εκπομπή, ήταν και η συλλογή αυτού του υλικού. Το σημαντικότερο μέρος προήλθε από το αρχείο του Μίμη Κουγιουμτζή, ο οποίος από το '65 κινηματογραφούσε τον Κουν σε φιλμ, ένα υλικό πολύτιμο για τον πολιτισμό του τόπου μας γενικότερα, εκτιμά ο Λάκης Παπαστάθης. Ο ίδιος, άλλωστε, το γνωρίζει πολύ καλά.
«Πριν πεθάνει ο Μίμης μού το είχε δείξει, γιατί ήθελε να κάνει ένα "Παρασκήνιο". Είναι συγκινητικό γιατί κατά κάποιον τρόπο αυτό που ήθελε να κάνει ο Μίμης τότε, το κάνω εγώ τώρα». Σε αυτόν είναι αφιερωμένο και το φιλμ.
Το αρχείο του Μίμη Κουγιουμτζή βρίσκεται πλέον στα χέρια του Μουσείου Μπενάκη και η καταλογογράφησή του θα γίνει σύντομα. Για το αφιέρωμα αξιοποιήθηκαν, επίσης, ένα μικρό αρχείο που παραχώρησε η ΕΡΤ αλλά και οι κατά καιρούς λήψεις που έκανε το «Παρασκήνιο» από το '76 έως το '86, ανέκδοτο υλικό κυρίως (μικρές συνεντεύξεις στη Σούλα Αλεξανδροπούλου και στον Τέλη Σαμαντά). Επίσης, σημαντική ήταν η συνεισφορά διαφόρων ιδιωτών, όπως του Νίκου Γροσδάνη από τη Θεσσαλονίκη, που συλλέγει φανατικά ό,τι αφορά τον Κουν και κάνει τη δουλειά που θα έκανε ένα όργανωμένο αρχείο που, όπως είναι γνωστό, λείπει από την Ελλάδα.
* Το αφιέρωμα θα προβληθεί και την Τετάρτη από την ΕΤ1, στις 7 μ.μ.
Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 10/11/2008
No comments:
Post a Comment