Κάτι κινείται τις τελευταίες μέρες στο Θέατρο Τέχνης κι αυτό δεν αφορά μόνο στις πρεμιέρες του. Στο ιστορικό θέατρο ενδέχεται ν' αλλάξουν τα πράγματα σε θεσμικό επίπεδο.
Ας δούμε, όμως, πώς εξελίχτηκαν τα πράγματα. Αρχικά προηγήθηκε η επιστολή της πλειοψηφίας των μελών της Εταιρείας «Θέατρο Τέχνης» προς τον πρόεδρο Πάνο Σακελλαριάδη ζητώντας του γενική συνέλευση με θέμα την κατάσταση στο Θέατρο Τέχνης. Το αίτημα δεν εξετάστηκε ποτέ, αλλά λίγο αργότερα ο πρόεδρος δέχτηκε μια άλλη πρόταση για συζήτηση από το Ελληνικό Κέντρο Θέατρου και Χορού που τον ξάφνιασε. Στο πλαίσιο σχεδιασμού ενός εθνικού συστήματος Θεάτρου το ΕΚΕΘΕΧ επιθυμεί να δημιουργήσει ένα δεύτερο πόλο θεάτρου δημοσίου συμφέροντος στην Αθήνα, δίπλα στο Εθνικό Θέατρο και παράλληλα με την ομάδα των επιχορηγούμενων σχημάτων. Ο «πόλος» αυτός θα είναι ένα καινούριο Θέατρο Τέχνης που θα χρηματοδοτηθεί με ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες ευρώ.
Μετά τις πρώτες διερευνητικές συζητήσεις με την Εταιρεία του Θεάτρου Τέχνης, το ΕΚΕΘΕΧ ανέλαβε να αποτυπώσει εγγράφως, σ' ένα non paper κατά τον πρόεδρο Γιώργο Δραγώνα, ένα προσχέδιο μνημονίου συνεργασίας.
Το προσχέδιο παρέλαβε ο πρόεδρος της Εταιρείας Πάνος Σακελλαριάδης -όχι όμως και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Διαγόρας Χρονόπουλος- και μήνες μετά, λίγο πριν από τη γενική συνέλευση του περασμένου Σεπτεμβρίου, το απέστειλε στο δ.σ. και στους εταίρους. Εγιναν οι πρώτες συζητήσεις και η πλειοψηφία αποδέχτηκε επί της αρχής την πρόταση. Προϋπόθεση για την υλοποίηση αποτελούσε η δέσμευση της πολιτείας στη διάθεση των χρημάτων μέσα στο πλαίσιο μιας προγραμματικής σύμβασης με χρονικό ορίζοντα τριών ή πέντε ετών ώστε να δημιουργηθεί ένας στοιχειώδης προγραμματισμός.
Στη δεύτερη όμως ανάγνωση του κειμένου κάποιες διατυπώσεις προκάλεσαν αμηχανία, επιφυλάξεις κι αργότερα τη δυσανασχέτηση του Διαγόρα Χρονόπουλου -συμπαρασύροντας κι άλλους. Ακούστηκαν πολλά: πραξικόπημα, κρατική παρέμβαση στα του Θεάτρου Τέχνης, υπονόμευση του καλλιτεχνικού διευθυντή κ.λπ. Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο του μνημονίου περί της τριμερούς διαχειριστικής δομής και στην παράγραφο όπου αναλύεται ο τρόπος ανάδειξης του καλλιτεχνικού διευθυντή, ισχυρίζονται κάποιοι ότι φωτογραφίζεται η επάνοδος του Βασίλη Παπαβασιλείου στη διεύθυνση του Θεάτρου Τέχνης:
«α) Στην 7μελή Διοικητική Επιτροπή τέσσερα μέλη ορίζονται από το ΕΚΕΘΕΧ και τρία (μεταξύ αυτών και ο πρόεδρος) από την Ελληνική Εταιρεία Θεάτρου. β) Στο 5μελές Καλλιτεχνικό Συμβούλιο τρία μέλη ορίζονται από την Ελληνική Εταιρεία Θεάτρου (δύο ηθοποιοί - μέλη της γ.σ., κατά τα πρεσβεία της αποφοίτησής τους από τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης και ένα ακόμη μέλος της γ.σ. καλλιτέχνης ή συγγραφέας) και δύο μέλη από το ΕΚΕΘΕΧ».
Από την τελευταία παράγραφο προκύπτει ότι αν οι δύο ηθοποιοί-μέλη της γ.σ. «κατά τα πρεσβεία της αποφοίτησής τους από τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης» του 5μελούς Καλλιτεχνικού Συμβουλίου είναι η Μάγια Λυμπεροπούλου και η Ρένη Πιττακή, τότε μαζί με τα άλλα μέλη του ΕΚΕΘΕΧ και στις δύο επιτροπές που ορίζει η σύμβαση, βγάζουν τον καλλιτεχνικό διευθυντή που θέλουν... Δηλαδή, τον Βασίλη Παπαβασιλείου όπως ισχυρίζονται κάποιοι στο Θέατρο Τέχνης, η εκλογή του οποίου προσκρούει στην επιθυμία του προέδρου Πάνου Σακελλαριάδη και του Διαγόρα Χρονόπουλου, τουλάχιστον...
Κατόπιν αυτών και έπειτα από πρόταση του Πάνου Σακελλαριάδη, που έγινε δεκτή, προστέθηκαν ακόμα... έξι μέλη στην 22μελή Εταιρεία του Θεάτρου Τέχνης, ανατρέποντας έτσι το συσχετισμό δυνάμεων: η ζωγράφος Χρύσα Βουδούρογλου, ο καθηγητής Πάνος Μουλλάς, ο Γιάννης Ανδρέου, ο καθηγητής Δημήτρης Σπάθης και οι ηθοποιοί Γιάννης Φέρτης και Εύα Κοταμανίδου, οι οποίοι είναι... «παλαιότεροι» από την Ρένη Πιττακή.
Οι εξελίξεις δημιούργησαν ένα κλίμα αντιπαράθεσης ψευτοεξουσιών και ζυμώσεων κομματικού τύπου. «Θα διαπραγματευτούμε σκληρά» ακούγεται απ' τη μεριά του Θεάτρου Τέχνης, αλλά επειδή «τα λεφτά είναι πολλά» δεν βιάζονται... Κάποιοι προτείνουν αντί του Β. Παπαβασιλείου τον Στάθη Λιβαθινό, ενώ οι Μ. Λυμπεροπούλου, Ρ. Πιττακή, Β. Παπαβασιλείου χαρακτηρίζονται «πραξικοπηματίες». Οσο για το υπουργείο, υπερασπίζεται σθεναρά τους όρους του. Η αλήθεια είναι πως αν υλοποιηθεί η προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στο ΕΚΕΘΕΧ και την Εταιρεία του Θεάτρου Τέχνης, το θέατρο προτίθεται ν' αλλάξει θεαματικά ως προς τον προσανατολισμό, τις συνεργασίες, το ρεπερτόριό του.
Το «κοσμηματοπωλείο» που έγινε «ψησταριά»
Η αυστηρή κριτική στη λειτουργία του Θεάτρου Τέχνης την τελευταία δεκαετία δεν αποτελεί καινούριο φαινόμενο. Τώρα, όμως, μπροστά στην πρόταση του ΕΚΕΘΕΧ, παίρνει για κάποιους την τελεσίδικη μορφή: «τώρα ή ποτέ». Ωστόσο, παρά τις όποιες ενστάσεις για την καλλιτεχνική διεύθυνση του Θ.Τ., είναι γεγονός ότι το θέατρο σώθηκε χάρη στον Δ. Χρονόπουλο. Οπως επίσης ότι αρκετές παραστάσεις εκτός από εμπορική είχαν και καλλιτεχνική επιτυχία.
Το επιχείρημα ότι ο Δ. Χρονόπουλος διέσωσε το Θ.Τ. κάποιοι το μεταφράζουν ως εξής:
«Πράγματι, έσωσε ένα κοσμηματοπωλείο μετατρέποντάς το σε ψησταριά»...
Η παραδοχή, επίσης, ότι το Θέατρο Τέχνης είναι ένα θέατρο «σαν όλα τ' άλλα» ερεθίζει τη μνήμη πολλών: «Αναρωτιέμαι αν θα έλεγε ποτέ ο Κουν ότι το Θ.Τ. είναι ένα θέατρο "σαν όλα τ' άλλα». Και μόνον γι' αυτή τη δήλωση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Θ.Τ. πρέπει ν' αλλάξουν όλα τώρα».
Μια άλλη άποψη θέλει το θέατρο περιουσιακό στοιχείο και πολιτιστική κληρονομιά της πολιτείας: «Κανονικά το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να πει: "φέρτε πίσω τον τίτλο". Δικαίως η Μελίνα ήθελε να το κάνει ημικρατικό».
Μερικοί βρίσκουν ότι η πρόταση του ΕΚΕΘΕΧ δεν ευνοεί μικροσυμφέροντα: «Κάποιοι χάνουν το μαγαζάκι τους και κάνουν ό,τι μπορούν να το κρατήσουν».
Προς το παρόν, το ΕΚΕΘΕΧ σε συνεργασία με τον πρόεδρο Πάνο Σακελλαριάδη προσπαθούν να διατυπώσουν το οριστικό πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης. Το κείμενο αφού υπογραφεί από τα δύο δ.σ. (Θεάτρου Τέχνης και ΕΚΕΘΕΧ) θα φτάσει στη γενική συνέλευση της Εταιρείας «Θέατρο Τέχνης» για να εγκριθεί. Κι απ' ό,τι φαίνεται, όλα θα κριθούν στην αποφράδα 17η Νοεμβρίου όπου θα αναδειχθεί νέο διοικητικό συμβούλιο...
No comments:
Post a Comment