Έρωτας υπό κατοχή

• Επτά, Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2011
•  ΤΗΣ ΜΑΤΟΥΛΑΣ ΚΟΥΣΤΕΝΗ 

Αγρότες από την Κρήτη, με παραδοσιακές φορεσιές και με πλακάτ στα χέρια διαμαρτύρονται για τα αντιλαϊκά μέτρα. Συνθήματα ακούγονται συνεχώς, οι αγροτικές κινητοποιήσεις είναι δυναμικές. Οσο κι αν οι παραπάνω εικόνες παραπέμπουν σε στιγμιότυπα από σημερινό δελτίο ειδήσεων, δεν πρόκειται για κινητοποιήσεις των ημερών μας αλλά για τον τρόπο με τον οποίο ξεκινά η παράσταση «Κρητικοπούλα».

Η «Κρητικοπούλα» κινείται σε δύο πόλους. Από τη μία οι Κρήτες και από την άλλη οι Ενετοί. Από τη μία οι εξουσιαστές και από την άλλη οι εξουσιαζόμενοι.

Η οπερέτα του Σπύρου Σαμάρα βασισμένη στο λιμπρέτο των Ν. Λάσκαρη και Π. Δημητρακόπουλου κάνει πρεμιέρα το Σάββατο στο Θέατρο Ολύμπια σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια και μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη.

«Το παρελθόν και το παρόν. Για την ακρίβεια το παρελθόν μέσα απ' το παρόν. Το έργο κινείται σε δυο πόλους: Από τη μια οι Κρήτες και από την άλλη οι Ενετοί. Από τη μια οι εξουσιαστές και από την άλλη οι εξουσιαζόμενοι. Οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Οι πλούσιοι είναι φτωχοί από έρωτα και οι φτωχοί, αν και φτωχοί, είναι ερωτεύσιμοι και διαθέτουν το φλογερό ταμπεραμέντο του Ελληνα», λέει ο Πέτρος Ζούλιας.

Στην πρώτη του συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, ο σκηνοθέτης ανέλαβε -όπως λέει- μια οπερέτα όχι γιατί τη θεωρεί ευκολότερη «υπόθεση» αλλά γιατί ο συνδυασμός χορού, λυρικού τραγουδιού, πρόζας και κωμικού στοιχείου, τον ιντρίγκαρε περισσότερο.

«Είναι εξαιρετικά παρεξηγημένο είδος η οπερέτα. Είναι μεν πιο ελαφρύ, ωστόσο έχει εξαιρετική ανάγκη από σεβασμό και σοβαρή αντιμετώπιση. Οταν κάτι ελαφρύ το αντιμετωπίζεις με ρηχότητα και επιπολαιότητα είναι βέβαιο πως το γελοιοποιείς. Εμείς, αντιθέτως θέλουμε να αποκαταστήσουμε αυτό το σπουδαίο ελληνικό μουσικό έργο, να τονίσουμε τη διαχρονικότητά του και να δείξουμε πως κακώς το ενδιαφέρον μονοπωλούν συνήθως οι "Απάχηδες των Αθηνών" και ο "Βαφτιστικός"».

Και οι εντυπώσεις που του αφήνει η πρώτη συνεργασία με τη Λυρική, ποιες είναι;

«Κοιτάξτε, γενικά είχα μια προκατάληψη με τις κρατικές σκηνές διότι θεωρούσα πως παρουσιάζουν πολλή γραφειοκρατία και μια δυσκαμψία. Ωστόσο, σε στιγμές πολύ δύσκολες για έναν κρατικό οργανισμό, ένα μέρος του ανθρώπινου δυναμικού με συγκίνησε πολύ. Είναι φανερό πως υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που έχουν διάθεση, διψούν θα έλεγα για μια καλύτερη λειτουργία σε όλα τα επίπεδα».

Σε ό,τι αφορά την υπόθεση του έργου, κεντρικό πρόσωπο είναι η κρητικοπούλα Αρετή, η οποία επιστρατεύει διάφορους τρόπους προκειμένου να καταφέρει να αποσπάσει από τον ενετό δούκα της Κρήτης προνόμια για τους συμπατριώτες της. Σε πρώτο επίπεδο, λοιπόν, υπάρχει αυτή η «πολιτική» διάσταση, ωστόσο, συγχρόνως, πλέκεται ένα γαϊτανάκι από αισθηματικές ιστορίες κάθε είδους, που έχει ως συνέπεια κωμικές καταστάσεις. Παραδόξως κι έπειτα από διάφορες αναποδιές το τέλος βρίσκει Βενετσιάνους και Κρητικούς σε αρμονική συμβίωση.

Είναι, πάντως, πολλά τα στοιχεία της «Κρητικοπούλας» (το έργο γράφτηκε το 1916, ένα μόλις χρόνο πριν από το θάνατο του Σαμάρα) τα οποία θα μπορούσαν να ταιριάξουν στη σημερινή πραγματικότητα. «Το βασικότερο όλων είναι πως η χώρα ξενοκρατείται, οι αποφάσεις παίρνονται από ξένες αντιπροσωπείες και ο λαός δεν αντέχει άλλο να θυσιάζεται», εξηγεί ο σκηνοθέτης. «Συγχρόνως, όμως, είναι ένα έργο -ύμνος στην ελληνική ψυχή, το ταμπεραμέντο, την πονηριά με τα οποία στο τέλος καταφέρνουμε κι επιβιώνουμε. Η νίκη είναι δική τους: Ως όφειλε σε μια ελληνική οπερέτα, που ξέρει σοβαρά να στήνει το ανάλαφρο της ιστορίας της και το παραμυθένιο του πρωτογενούς συστατικού της. Η Κρητικοπούλα αυθαιρετεί, γιατί περνά πάνω απ' την ιστορία της Ενετοκρατίας. Δεν μπαίνει σ' αυτήν. Περνά σαν συννεφάκι πάνω από τη δύσκολη ιστορική περίοδο και ψάχνει το φως ενός λαμπρού ήλιου. Εχει όπλο της το χιούμορ και σαν την ηρωίδα της, που είναι κορίτσι ντυμένη αγόρι, φοράει στο δράμα της ρούχα κωμικά».

Τους ρόλους ερμηνεύουν: Γεωργία Ηλιοπούλου, Ελένη Βουδουράκη (Αρετή), Μαρία Μητσοπούλου, Σοφία Κυανίδου (Κοντέσα), Γιώργος Ματθαιακάκης, Διονύσης Τσαντίνης (Δούκας), Τζούλια Σουγλάκου, Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη (Δούκισσα), Γιάννης Χριστόπουλος, Νίκος Στεφάνου (Παύλος), Δημήτρης Σιγαλός, Δημήτρης Ναλμπάντης (Μιχάλης), κ.ά. Συμμετέχει η Ορχήστρα και Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Σκηνικά - Κοστούμια Αναστασία Αρσένη. Φωτισμοί Κατερίνα Μαραγκουδάκη. Παραστάσεις θα επαναληφθούν 13, 19, 20 Νοεμβρίου, 1, 4 Δεκεμβρίου καθώς και 20, 21, 22, 29 Απριλίου.