Sunday, March 6, 2011

Του Κουτρούλη ο γάμος

 
  • Η ΑΥΓΗ: 06/03/2011
  • ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ*
Για το Αμφι-θέατρο, το θέατρο και τις διαβουλεύσεις

ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ: …, τώρα που το πράγμα έγινε / κ' ο πόθος επληρώθη της καρδίας μου, / κ' εις υπουργείου έφθασα περιωπήν, / τρέμω, ζάλη μ' εκυρίευσε. / Τι θε να κάμω; Πώς και τι θε να ειπώ; / Μ' οποίους τρόπους θα φανώ ως υπουργός;
ΣΤΡΟΒΙΛΗΣ: …Λάλει ως να ήξευρες / εις όσα δεν ηξεύρεις: και δογμάτιζε / εις όσα ούτε εννοείς· και σούφρωνε / τα φρύδια??? και απείλει κ' ύβριζε συχνά / και θα σ' εκλάβουν υπουργόν εξαίσιον [Αλεξάνδρου Ρίζου - Ραγκαβή, Του Κουτρούλη ο γάμος]

Λαλεί ως να ήξευρε ο κύριος Γερουλάνος και δογματίζει εις όσα ούτε εννοεί. Δεν γνωρίζουμε αν σουφρώνει τα φρύδια, σίγουρα πάντως, ως υιός καλής οικογενείας, δεν απειλεί και δεν υβρίζει, όπως τόσοι συνάδελφοί του. Για να καλύψει αυτό το υπουργικό ελάττωμα και να τον εκλάβουν τελικώς ως υπουργόν εξαίσιον, κηρύσσει διαδικτυακές δημόσιες διαβουλεύσεις. Όπου το υπουργείο του τοιχοκολλά στον διαδικτυακό του τόπο κάποιες “σκέψεις” και όπου καλείται κάθε ενδιαφερόμενος να επικολλήσει τις ιδικές του. Και, όπως ακριβώς γίνεται στο μπλογκ του κάθε πικραμένου, κάθε πικραμένος ενδιαφερόμενος σχολιάζει με το οικείο χαλαρό ύφος της διαδικτυακής χαλαρότητας τις ασύντακτες απόψεις των υπολοίπων προς δόξαν της δημοκρατικής διαδικτυακής διαβούλευσης. Του Κουτρούλη ο γάμος.

Προς το παρόν, βρισκόμαστε χρονικά στο μέσον της καινοφανούς δημοσίας διαβουλεύσεως και αυτό που παρακολουθούμε είναι μάλλον μία καινοφανής δημόσια διαπόμπευση του θεάτρου. Κανείς άνθρωπος του θεάτρου δεν έχει ακόμα καταδεχθεί, και δικαίως, να προσδώσει κύρος νομιμότητας στη δημόσια διαβολή κάθε έννοιας δημοσίου διαλόγου. Πολλοί όμως, έως και ορκωτοί λογιστές, θεώρησαν τη διαδικτυακή διαβούλευση ως δημόσια ευκαιρία να δημοσιοποιήσουν ένα απροσδόκητο μίσος για την τέχνη του θεάτρου και τους “κρατικοδίαιτους” καλλιτέχνες. Και μπορεί τα διαβουλευτικά κείμενα να είναι εν πολλοίς εμετικά, αλλά θα άξιζε τον κόπο να σκεφτούμε κάποτε γιατί η, από υπουργίας Καραμανλή του νεοτέρου, επίθεση κατά των “κρατικοδίαιτων” καλλιτεχνών και υπέρ της κατάργησης των επιχορηγήσεων βρήκε τόσα ευήκοα (διαβουλευόμενα ή μη) ώτα μέσα στην κοινωνία μας.

Εν τω μεταξύ, το Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου κλείνει. “Αναστέλλει τη λειτουργία του”, λέει ο ίδιος ο Ευαγγελάτος, χρησιμοποιώντας μία λιγότερο οδυνηρή περίφραση. Κλείνει γιατί δεν μπορεί πλέον να πληρώνει το δυσβάσταχτο ενοίκιο των 9.000 ευρώ (αυτό είναι το μίσθωμα από τότε που η τράπεζα στην οποία ανήκε το κτήριο το πούλησε σε ιδιώτη, αυτή είναι δηλαδή η “αγορά” στην οποία πρέπει να παραδοθούν, με την οποία πρέπει να συνδιαλλαγούν και την οποία πρέπει να πείσουν να τους χορηγήσει οι ως χθες “κρατικοδίαιτοι” του θεάτρου). Κλείνει γιατί κόπηκαν οι επιχορηγήσεις και καμία διαβούλευση, δημόσια ή εν κρυπτώ, δεν πρόκειται να τις επαναφέρει. Κλείνει γιατί, μετά από σαράντα πέντε χρόνια στο θέατρο, συχνά επικεφαλής των σημαντικότερων κρατικών καλλιτεχνικών οργανισμών της χώρας, ο ιδρυτής του Αμφιθεάτρου δεν αξιώνεται ένα ραντεβού από τον καθ' ύλην κρατικό αρμόδιο για την ύλη του πολιτισμού. 

Και κλείνει επίσης γιατί ο διευθυντίσκος του μπαλέτου της Όπερας της Λιόν (και όχι ολοκλήρου της εν λόγω επαρχιακής Όπερας, όπως αφήνει υπαινικτικώς και ασαφώς το ελληνικό επαρχιακό κοινό να πιστεύει), ακόμα σήμερα μισθοδοτούμενος υπάλληλος του εν λόγω οργανισμού, που εν μία νυκτί εχρίσθη Διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ και Μέγας Λογοκριτής των Τεχνών, ο μέχρι αντίπροχθες “ένδοξος άγνωστος” (illustre inconnu) και σήμερα βαρύνων παράγων του πολιτισμού με ήθος ποδοσφαιρικού τοιούτου (αλλά χωρίς τα κότσια ενός Αλέφαντου) απεφάνθη ότι δεν είναι δυνατόν να ανεβάσει παράσταση στο πλαίσιο του φεστιβάλ ο Ευαγγελάτος διότι… ανέβασε και πέρσι!!!

Προφανώς, οι επιχορηγήσεις δεν είναι ούτε αναγκαίος ούτε ικανός όρος για τη δημιουργία μεγάλων παραστάσεων. Απόδειξη ατράνταχτη οι μεγάλες παραστάσεις του Κουν και οι μεγάλες παραστάσεις του Ευαγγελάτου. Οι επιχορηγήσεις είναι απλώς η ελάχιστη χειροπιαστή ένδειξη από την πλευρά της πολιτείας που όλοι συναποτελούμε πως ελπίζουμε στις μεγάλες παραστάσεις. Οι επιχορηγήσεις δεν είναι απόδειξη σεβασμού προς το θέατρο, είναι απόδειξη σεβασμού προς το κοινό, δηλαδή προς τον εαυτό μας.
Κρατάω το πρόγραμμα του Κουτρούλη που σκηνοθέτησε ο Ευαγγελάτος το 1983 και, με την παράσταση ολοζώντανη στη μνήμη μου, αντιγράφω τους τελευταίους στίχους:
ΧΟΡΟΣ: Έξω, έξ ο προπέτης, ο νάνος θνητός / όστις […] υπουργού αξιώσεις εγείρει. / Έξω, έξ' ο εθνέμπορος, όστις λαών / ωσάν ώνιον κτήμα την τύχην πωλεί, / δι' αυτόν εκλαμβάνων το έθνος πλασθέν, / θησαυρίζων δακρύων κ' ιδρώτων τιμήν, / κ' ίνα φθάσ' εις το τέρμα φιλαύτων σκοπών, / την πατρίδα εις σάλους κ' υφάλους ωθεί, / και ταράττει το παν, / και τελεί του ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ ΤΟΝ ΓΑΜΟΝ!

*Η Έλενα Πατρικίου είναι ιστορικός

2 comments:

Unknown said...

Δεν φανταζόμουν ποτέ πως η κ. Έλενα Πατρικίου θα μιλούσε για τον Λούκο Έτσι στη συγκεκριμένη μάλιστα εφημερίδα και όχι ας πούμε στην Αυριανή... Λυπάμαι. Θλιβερό. Φυσικά έτσι είναι αν έτσι νομίζει

Νίκος Λαγκαδινός said...

Δεν κατάλαβα! Ο κ. Λούκος είναι στο απυρόβλητο; Εγώ αναδημοσίευσα το κείμενο της Πατρικίου επειδή συμφωνώ μαζί της. Για μένα ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου είναι ο Σπύρος Ευαγγελάτος και το Αμφι-Θέατρό του, ενώ ο Λούκος...