«Δωδεκάτη νύχτα» στην Πετρούπολη

Τζαζ και ποτοαπαγόρευση για τους ναυαγούς του Σέξπιρ

Η Ολίβια, η Βιόλα, ο Ορσίνο, ο σερ Τόμπι και οι υπόλοιποι σεξπιρικοί ήρωες του κλασικού έργου «Δωδεκάτη νύχτα» τραγουδούν και χορεύουν... τζαζ μέσα σε ατμόσφαιρα μεσοπολέμου και ποτοαπαγόρευσης. Σε αυτή την εποχή μας μεταφέρει η εκδοχή του Θέμη Μουμουλίδη και της εταιρείας τέχνης «5η Εποχή». Θα τη δούμε αύριο στην Πετρούπολη. Θα ακολουθήσει καλοκαιρινή περιοδεία.

Η Γωγώ Μπρέμπου ως Ολίβια που ερωτεύεται τον Σεζάριο, δηλαδή τη μεταμφιεσμένη σε άνδρα Βιόλα, που υποδύεται η γονυκλινής Ευδοκία Ρουμελιώτη... Στη «Δωδεκάτη νύχτα» ο Σέξπιρ ξαναπιάνει το προσφιλές του παιχνίδι με τα φύλα

Για μια ακόμα φορά ο Μουμουλίδης επιβεβαιώνει την αδυναμία του στο μουσικό θεάτρο. Οι ηθοποιοί του χορεύουν και τραγουδούν ζωντανά, κομμάτια όπως τα «Ι feel good», «My heart belongs to daddy», αλλά και πρωτότυπες συνθέσεις του Θοδωρή Οικονόμου. «Ανήκει στη φόρμα του μουσικού ποιητικού θεάτρου», μας προϊδεάζει. Υποτίθεται, άλλωστε, ότι η Βιόλα (Ευδοκία Ρουμελιώτη) και ο αδερφός της, Σεμπάστιαν (Σαράντος Γεωγλερής), είναι μέλη ενός καμπαρέ.

Του Σεμπάστιαν τον χαμό σε ναυάγιο πενθεί η Βιόλα, όταν μπαίνει στην υπηρεσία του Δούκα Ορσίνο (Κώστα Κάππα), αφού πρώτα μεταμφιέζεται σε άντρα, με το όνομα Σεζάριο. Και αυτός της αναθέτει να πείσει την όμορφη Ολίβια (Γωγώ Μπρέμπου) να τον ερωτευτεί. Η Ολίβια όμως ερωτεύεται τη Βιόλα ή μάλλον για την ακρίβεια... τον Σεζάριο. Ενώ ο θείος της Ολίβια, σερ Τόμπι (Πάνος Σκουρολιάκος) την έχει τάξει στον σερ Αντριου (Φώτης Σπύρου). Με λίγα λόγια, όλοι είναι ερωτευμένοι με κάποιον.

«Η Δωδεκάτη νύχτα» ξετυλίγεται με συνεχείς παρεξηγήσεις και δομείται πάνω σε ανεκπλήρωτους έρωτες. Πρώτο θύμα αυτών των παρεξηγήσεων η κόμισσα της περιοχής, Ολίβια, που ερωτεύεται άντρα. Η Γωγώ Μπρέμπου, πάντως, που την υποδύεται, δεν περιορίζεται στη φαμ φατάλ πλευρά του χαρακτήρα της, αλλά φωτίζει περισσότερο τη χιουμοριστική. «Η Ολίβια είναι αστεία, αθώα και επηρμένη. Η έπαρσή της όμως αναιρείται γιατί ερωτεύεται εύκολα. Ως ηθοποιό με εμπνέει γιατί μπαίνω σε περιοχές που έως τώρα δεν το έχω κάνει. Κωμικές και στην κόψη. Κάθε σκηνή σου γεννά κάτι καινούργιο γιατί έτσι είναι η κωμωδία», λέει.

Στη γοητεία της πρόκλησης, όμως, στέκεται και η Ευδοκία Ρουμελιώτη, που υποδύεται άντρα. «Είναι δύσκολο αλλά με εξιτάρει κιόλας. Είναι λεπτή η ισορροπία. Η Βιόλα όμως υποδύεται τον άντρα μέσα από τη γυναικεία της ύπαρξη. Δεν βγαίνει κάτι έξω από αυτή, για παράδειγμα ένας μάγκας άντρας. Χρησιμοποιεί τη γυναικεία της πλευρά, ώστε να μπορέσει να προσεγγίσει την ανδρική ψυχολογία», εξηγεί.

Ο Κωνσταντίνος Κάππας, που κάνει τον Δούκα Ορσίνο, εντοπίζει το μεγαλείο του Σέξπιρ στον ερωτικό λόγο του κειμένου. «Σου σηκώνεται πραγματικά η τρίχα με το πόσο όμορφα λόγια είναι. Οποιοσδήποτε άνθρωπος έχει αισθανθεί ερωτευμένος και έχει αγαπήσει, αποκλείεται να μη συγκινηθεί», λέει.

Θέμης Μουμουλίδης: «Ηθελα να δουλέψω με ηθοποιούς νέους, που ονειρεύονται, ελπίζουν και ρισκάρουν»

Τι έκανε, όμως, τον σκηνοθέτη να μεταφέρει τους σεξπιρικούς έρωτες στην εποχή του μεσοπολέμου και της ποτοαπαγόρευσης; «Ο Τόμπι πίνει πάρα πολύ. Βασικά μόνο αυτό κάνει. Οπότε έπρεπε να του απαγορεύεται το ποτό», λέει γελώντας. Και συνεχίζει: «Παίζει πολύ η έννοια ποτό και καλοπέραση στο έργο. Ιδανικό άκουσμα της εποχής αυτής είναι η τζαζ. Λειτουργεί και αντίστροφα: η πιο καθαρή περίοδος της τζαζ, είναι τα χρόνια της ποτοαπαγόρευσης».

Δεν είναι μόνο στη μουσική που πρωτοτύπησε. Οι σεξπιρικοί ήρωες φοράνε κοστούμια εμπνευσμένα από τις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά ξαφνικά εμφανίζονται, πάνω σε μια μικρή καλόγουστη σκηνούλα, στρωμένη με χαλιά, με ρούχα άλλης εποχής. Η Ολίβια φοράει κάποια στιγμή μία τουαλέτα, ο Δούκας Ορσίνο είναι ντυμένος σαν πρίγκιπας παραμυθιού και ο Μαλβόλιο θυμίζει κομέντια ντελ άρτε.

Η έννοια της μεταμφίεσης, άλλωστε, διατρέχει όλο το έργο. «Αχ, μεταμφίεση είσαι μια απάτη», λέει η Βιόλα. «Μην ξεχνάμε ότι η μεταμφίεση είναι κυρίαρχο στοιχείο του αναγεννησιακού και του κλασικού θεάτρου», επισημαίνει ο σκηνοθέτης. Και συνεχίζει: «Πολλοί θεωρούν τη "Δωδεκάτη vύχτα" μια σκοτεινή κωμωδία. Είναι το έργο που προηγείται του Αμλετ. Υπάρχουν στιγμές στο κείμενο που τον προετοιμάζουν».

«Η πρώτη ύλη του Σέξπιρ είναι ο άνθρωπος. Αυτό τον κάνει διαχρονικό», λέει ο σηνοθέτης και βρίσκει τους πρωταγωνιστές του σύμφωνους. «Είναι απόλυτος ποιητής γιατί έχει συμπυκνώσει ένα ποιητικό ζωντανό λόγο, ο οποίος εγείρει τη φαντασία στον ηθοποιό, στον θεατή, στον αναγνώστη», συμπληρώνει και η Μπρέμπου. Και καταλήγει: «Το ίδιο κάνει και ο Τσέχοφ και οι δικοί μας τραγικοί.

Σε πέντε λέξεις βάζουν έναν ολόκληρο κόσμο. Αυτό είναι φοβερό όχημα για οποιονδήποτε ηθοποιό. Να λέει πέντε λέξεις και μαζί με το κοινό να φτιάχνουν έναν κόσμο ολόκληρο και τελικά αυτή την ξεχωριστή στιγμή που λέγεται θεατρική παράσταση».

Ο σκηνοθέτης εσκεμμένα διάλεξε κυρίως ηθοποιούς που ανήκουν στην ίδια γενιά. «Πέρα από το πόσο γνωστοί ή όχι είναι, έχω ανάγκη να δουλεύω με ανθρώπους που είναι εν ενεργεία. Η πλειονότητα των ηθοποιών, έπειτα από κάποια ηλικία, απλώς υπάρχει στο θεάτρο. Θέλω να είμαι με ανθρώπους που ονειρεύονται, ελπίζουν και ρισκάρουν, και κυρίως, δεν θεωρούν ότι ξέρουν τα πάντα».

* Στη «Δωδεκάτη νύχτα» παίζουν ακόμα οι: Νίκος Ορφανός, Ευριπίδης Λασκαρίδης, Μαριάνθη Φωτάκη, Νικόλας Στυλιανού, Νάντια Κοντογεώργη. *

[Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25/06/2008]