«ΜΑΣΚΑΡΑΤΑ» ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΣΤΑΘΗ ΛΙΒΑΘΙΝΟΥ

Παιχνίδι τύχης και μεταμφίεσης

Ο Στάθης Λιβαθινός -είτε το θέλει είτε όχι- έχει ταυτιστεί με δύο πολύ συγκεκριμένα πράγματα: αφ' ενός με τη ρωσική δραματουργία, αφ' ετέρου με τη δουλειά μέσα σε ένα σταθερό πυρήνα. Αυτό το καλοκαίρι επιβεβαιώνει και τις δύο μεγάλες «εμμονές» του. Με τα παιδιά της περίφημης Πειραματικής Σκηνής, που αποτελεί παρελθόν πια για το Εθνικό θέατρο, ανεβάζει απόψε, αύριο και την Παρασκευή στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών τη «Μασκαράτα» του Μιχαήλ Λέρμοντοφ (στην Πειραιώς 260). Και οι τρεις βραδιές είναι προ πολλού sold out.

Με τη Μαρία Ναυπλιώτου κοντοκουρεμένη στο κέντρο και τον Στάθη Λιβαθινό δεξιά, κάτω από μια μάσκα, όλος ο θίασος

Ακόμη κι αν δεν γνωρίζεις το έργο, που γράφτηκε το 1835 και απαγόρευσε η τσαρική λογοκρισία, υποπτεύεσαι ότι ο τίτλος του περιγράφει κατά τον ιδεωδέστερο τρόπο τη σύγχρονη πολιτική κατάστασή μας. Ή όχι; «Οταν γράφτηκε το έργο αν δεν φορούσες μάσκα δεν επιβίωνες», επιβεβαιώνει ο σκηνοθέτης, που θέλει το θεατρικό έργο του αυτόχειρα Λέρμοντοφ (1814-1841) να είναι η ρωσική εκδοχή του Οθέλλου.

Στην αρχικά τρίπρακτη «Μασκαράτα» η λογοκρισία επέβαλε να προστεθεί μια τέταρτη πράξη και εν συνεχεία μια πέμπτη, που ενοχοποιούσε την ηρωίδα (την υποδύεται η Μαρία Ναυπλιώτου) και αθώωνε τον σύζυγο (στον ρόλο ο Δημήτρης Παπανικολάου), ο οποίος παρασυρμένος από παράφορη ζήλια τη δολοφονεί.

«Η "Μασκαράτα" γράφτηκε έχοντας ως πρότυπο τη "Συμφορά απ' το πολύ μυαλό" του Γκριμπογέντοφ και κατ' επέκταση τον "Αμφιτρύονα" του Μολιέρου», υπογραμμίζει ο μόνιμος συνεργάτης του Λιβαθινού, Στρατής Πασχάλης, που για την έμμετρη απόδοση της «Μασκαράτας» βασίστηκε στην «κατά λέξη» προφορική μετάφραση του ρωσικού κειμένου από τον Λιβαθινό.

«Εργο αινιγματικό για το παιχνίδι της τύχης στο στοίχημα με την άβυσσο του πεπρωμένου», καταλήγει ο καλός μεταφραστή, «η "Μασκαράτα" αντικατοπτρίζει τις εμπειρίες του νεαρού Μιχαήλ Λέρμοντοφ όταν σύχναζε στο διαβόητο Μέγαρο Εγκελγκαρντ της Αγίας Πετρούπολης σε χορούς μεταμφιεσμένων μαζί με μέλη της τσαρικής οικογένειας».

Αλλωστε και το έργο σε μια μασκαράτα, ένα μασκέ πάρτι, εκτυλίσσεται, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στον Λιβαθινό και στον συνθέτη Θοδωρή Αμπαζή να έχουν στην παράστασή τους διαρκώς μουσικές, που μάλιστα ερμηνεύονται ζωντανά από μια μικρή, διαρκώς παρούσα, ορχήστρα δωματίου (Διονύσης Βερβιτσιώτης, Γιάννης Μουμούρης, Μίσσα Σμιρνώφ, Τάσος Μισυρλής, Σπύρος Κάκος, Σαμ Μαρλιέρι). «Η μουσική δεν είναι απλώς ένα έξτρα στοιχείο που υπογραμμίζει τα πράγματα. Επεμβαίνει στη δραματουργία», αποκαλύπτει ο Αμπαζής.

Τους πρίγκιπες, χαρτοπαίκτες αλλά και υπηρέτες του έργου ερμηνεύουν οι: Νίκος Καρδώνης, Βασίλης Ανδρέου, Μαρία Κίτσου, Μαρία Σαββίδου, Στέλιος Ιακωβίδης, Καλλιόπη Σίμου, Ιρις Μάρα, Ηλίας Κουνέλας, Δημήτρης Πασσάς, Στρατής Πανούριος και Σοφία Τσινάρη. Πίσω από μια μάσκα συμμετέχει στην παράσταση και ο Στάθης Λιβαθινός. Τα σκηνικά-κοστούμια υπογράφει η Ελένη Μανωλοπούλου και τις χορογραφίες η Σεσίλ Μικρούτσικου.

Η ομάδα της παλιάς καλής Πειραματικής Σκηνής, μετά το Φεστιβάλ Αθηνών, παρ' ότι το κεφάλαιο «Εθνικό Θέατρο» έληξε, δεν θα χαθεί: βάζει πλώρη για δύο νέες παραγωγές (ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί) στο θέατρο «Μεταξουργείο» της Αννας Βαγενά. Συγχρόνως ο Λιβαθινός θα σκηνοθετήσει και στο ΚΘΒΕ τον «Βασιλιά Λιρ» και στο θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας την «Επιστροφή της γηραίας κυρίας» του Ντίρενματ, μια παλιά εκκρεμότητά του με την Μπέτυ Αρβανίτη. *

[Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25/06/2008]