Sunday, April 26, 2015

Ο μύθος της Ελένης του Γέιτς στη σκηνή

SKROW THEATER
Ο Γέιτς παρουσιάζει την τελευταία ώρα της ζωής των δύο μυθικών εραστών για να μιλήσει για τη στιγμή που η βούληση αποφασίζει να ξεπεράσει τη μοίρα
Ο Γέιτς παρουσιάζει την τελευταία ώρα της ζωής των δύο μυθικών εραστών για να μιλήσει για τη στιγμή που η βούληση αποφασίζει να ξεπεράσει τη μοίρα

Η Ντίρντρα επιστρέφει με τον εραστή της Νέισι μετά από επτά χρόνια εξορίας. Ο βασιλιάς Κόνοχαρ τους έχει συγχωρέσει και είναι έτοιμος να τους υποδεχτεί. Oμως το τέλος του ταξιδιού γίνεται η αρχή μιας ιστορίας προδοσίας: το πρόσχημα της συγχώρεσης κρύβει την πλεκτάνη του βασιλιά για εκδίκηση. Και η ελπίδα των εραστών γίνεται αγώνας επιβίωσης και διαφύλαξης του έρωτά τους.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, το έργο του «Ντίρντρα» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο «Skrow Theater», σε σκηνοθεσία Βίκυς Γεωργιάδου. Στα 1907, ο Γέιτς γράφει ένα παραμύθι θανάτου που αποθεώνει τη ζωή, αξιοποιεί έναν μοιραίο μύθο για να μιλήσει για την υπέρβαση των ορίων και την αγαλλίαση της κατάκτησης μιας ακέραιας ελευθερίας. Ο νομπελίστας ποιητής αξιοποιεί τον μύθο της κέλτικης Ελένης όπου έρχονται αντιμέτωποι δυο κόσμοι αταίριαστοι. Η εμμονή της εξουσίας να κατέχει συγκρούεται με τη θέληση της ελευθερίας να ζει, να αγαπά και να αγωνίζεται.

Η Ντίρντρα και ο Νέισι επιστρέφουν  για να κερδίσουν και πάλι μια ζωή εν ειρήνη...
Η Ντίρντρα και ο Νέισι επιστρέφουν για να κερδίσουν και πάλι μια ζωή εν ειρήνη...

Ο Γέιτς παρουσιάζει την τελευταία ώρα της ζωής των δύο μυθικών εραστών για να μιλήσει για μια κορυφαία στιγμή συμπύκνωσης: για τη στιγμή που η βούληση αποφασίζει να ξεπεράσει τη μοίρα και για να κερδίσει αυτή την υπέρβαση δεν διστάζει να διαθέσει την ίδια τη ζωή. «Η ιστορία της Ντίρντρα και του Νέισι είναι ένα ρομαντικό παραμύθι που μιλάει για τα απόλυτα όρια της αγάπης, του έρωτα στην υψηλότερη στιγμή συνειδητοποίησης του αδιαίρετου δύο ανθρώπων. Η σύνθεση συμπύκνωσης που κάνει ο Γέιτς στον μύθο δίνει διαφυγή και στο θέμα της αναζήτησης μιας άλλης ανεξαρτησίας και ακεραιότητας που δεν έχει σχέση με τις δεδομένες και αποδεκτές κοινωνικές συμβάσεις, με τους αποδεκτούς και νόμιμους θεσμούς» εξηγεί ο Βίκυ Γεωργιάδου.

Η Ντίρντρα και ο Νέισι επιστρέφουν για να κερδίσουν και πάλι μια ζωή εν ειρήνη, για να απολαύσουν και πάλι την αποδοχή του μεγάλου βασιλιά Κόνοχαρ. «Αλλά διαπιστώνουν τελικά ότι το δικό τους αξιακό σύστημα είναι πολύ ουσιαστικότερο από αυτό στο οποίο είχαν συνηθίσει να προσβλέπουν όλοι. Η επαναστατικότητα του έρωτά τους προκαλεί στο τέλος του έργου μια εξέγερση αμφισβήτησης του βασιλιά μέσα από την οποία ο Γέιτς βλέπει την προοπτική μιας ανεξάρτητης Ιρλανδίας και ο καθένας μας μπορεί να δει το ιδανικό της ανεξαρτησίας της βούλησής του απέναντι σε ιδιοκτησιακές εξουσίες υποτιθέμενης νομιμότητας» τονίζει η ίδια.

Η σύγκρουση υποκρισίας και ειλικρίνειας τροφοδοτεί επίσης στην «Ντίρντρα» ένα περίπλοκο και περίτεχνο παιχνίδι ρόλων: ο Κόνοχαρ υιοθετεί ένα ρόλο για να κερδίσει μια ζωή που δεν του ανήκει και η Ντίρντρα αξιοποιεί τις τεχνικές του Κόνοχαρ και αναλαμβάνει ένα ρόλο για να κερδίσει έναν θάνατο που θα αποτελέσει τη μόνη δικαίωση των επιλογών της ζωής της. Το αίτημα του Κόνοχαρ είναι η ιδιοκτησία, το αίτημα της Ντίρντρα είναι η ανεξαρτησία. Και οι δύο υιοθετούν την παγερότητα μιας υποκριτικής τεχνικής που καλύπτει τη φλόγα ενός ταιριαστού ή αταίριαστου έρωτα.

«Ολες όμως αυτές οι συγκρούσεις και αντιθέσεις συνθέτουν το αρμονικό σύμπαν της τέχνης του Γέιτς που ζητά τόσο από το δραματικό πρόσωπο όσο και από τον ηθοποιό το απόλυτο».
Ο Γέιτς αφήνει στο έργο του τη σκιά της μοίρας να πλανιέται πάνω από τις επιλογές των ανθρώπων. «Οσο όμως τα πρόσωπα κάνουν επιλογές για να αποφύγουν τη μοίρα τόσο περισσότερο προκαλούν την εκπλήρωσή της. Αλλά όταν το απόλυτο του έρωτα παύει να είναι ένα άπιαστο ιδανικό και γίνεται μια καλώς εννοούμενη αυτονόητη πραγματικότητα, τα πρόσωπα ελευθερώνονται, κάνοντας τις επιλογές τους αληθινά προσωπικές και τη ζωή τους μοναδική. Ανακαλύπτοντας εκ νέου τη ζωή μέσα από τον άλλο και όχι μέσα από σχεδιασμούς και επίπλαστα ιδανικά», σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα.

Τα πρόσωπα της «Ντίρντρα», και ιδιαίτερα οι δύο εραστές, χαρακτηρίζονται από τη συνδυαστική δύναμη της φλογισμένης ζωτικότητας του σώματος και της ακραίας πυροδότησης του νου. Η δράση της ψυχής των χαρακτήρων (είτε θετικών είτε αρνητικών) ενέχει μια ακραία ενέργεια που ενώνει όλα τα στοιχεία της ύπαρξης σε έναν στρόβιλο ζωής.

«Η στερέωση της ύπαρξης στην πραγματικότητα και το άνοιγμα της ψυχής σε μια ανθρώπινη καθολικότητα ήταν το απόλυτο καλλιτεχνικό αίτημα του Γέιτς και αυτό που αποθέωσε τις επιλογές του μυθικού προσώπου της Ντίρντρα» λέει η Βίκυ Γεωργιάδου.
Τη μετάφραση-σκηνοθεσία υπογράφει η Βίκυ Γεωργιάδου, τα σκηνικά-κοστούμια η Κυριακή Τσίτσα, ο σχεδιασμός φωτισμών της Μελίνας Μάσχα, μουσική και ηχητικός σχεδιασμός: Κώστας Ανδρέου.
Παίζουν: Γενοβέφα Ζάγγα, Βασίλης Μαυρογεωργίου, Θανάσης Δόβρης, Ντίνα Βιδάλη.

Αντιγόνη Καράλη, ΕΘΝΟΣ, 25/04/2015

No comments: