Του Λέανδρου Πολενάκη
  • Η ΑΥΓΗ, 26.04.2015

Ποιος είναι ο Ροντρίγκο Γκαρσία, ισπανοφωνος συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης; Παρ' ότι μας συστήθηκε επισήμως πρόσφατα σχετικά στο Φεστιβάλ Αθηνών, είναι παλιός μας γνώριμος. Κι ας θυμούνται ελάχιστοι την πρώτη μας επαφή με το θέατρό του, μια επεισοδιακή καλοκαιρινή βραδιά, πριν είκοσι τόσα χρόνια, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Ήμουν παρών και τα παρακολούθησα όλα. Μια άγνωστη, τότε ακόμη, νεανική ομάδα απ' την Αργεντινή παρουσίαζε ένα δρώμενο που συνδύαζε θέατρο, εικαστικά, χορό, βίντεο, μουσική, τραγούδι, αυτοσχεδιασμό, περφόρμανς. Θέμα τους η αποξένωση των νέων από την κοινωνία. Ο λόγος τους καταγγελτικός.
Οι ηθοποιοί είχαν φέρει μαζί τους ένα ζωντανό κουνέλι. Κάποια στιγμή, για λόγους που δεν γνωρίζω, άρχισε να εξαπλώνεται μια ασύστατη φήμη στο λόγιο κοινό ότι τάχα το κουνέλι θα το έσφαζαν οι ηθοποιοί επί σκηνής, θα το μαγείρευαν και θα το έτρωγαν! Η δυσφορία του κοινού μεγάλωνε...
Στα μισά περίπου της παράστασης σηκώθηκε μια γυναικεία φιγούρα από τις πρώτες θέσεις και όρμησε μπροστά, κρατώντας το παπούτσι στο χέρι. Αυτό ήταν κάτι σαν «σύνθημα» για να ξεκινήσει μια θύελλα αποδοκιμασιών, καθώς όλοι πίστεψαν ότι επρόκειτο για εκδήλωση διαμαρτυρίας! Ήταν, όμως, μια κωμικοτραγική παρεξήγηση!

Η αείμνηστη Κίττυ Αρσένη, που ως τότε παρακολουθούσε με προσοχή τα δρώμενα, χωρίς καθόλου να ενοχλείται, είδε έναν σκορπιό (η παράσταση δινόταν στο αρχαίο στάδιο των Δελφών), έβγαλε το παπούτσι της και έτρεξε να τον σκοτώσει! Αυτό ήταν το έναυσμα για έναν γενικό ξεσηκωμό του κοινού! Σφύριζαν, φώναζαν, μέχρι που το πράγμα μετατράπηκε σε πανικό και όλοι έφευγαν αλλόφρονες. Πρώτη έτρεχε μια ψηλή, πολύ γνωστή ηθοποιός του θεάτρου μας. Πίσω της, μια πασίγνωστη, βραχύσωμη πρωταγωνίστρια, που κινδύνευε να ποδοπατηθεί απ' το πλήθος.
Ακολουθούσαν σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, μουσικοί και άλλοι πολλοί ανώνυμοι. Ακόμη πιο πίσω, το ηλικιωμένο ζεύγος Λιουμπίμωφ άνοιγε με δυσκολία δρόμο, σπρώχνοντας και σπρωχνόμενο, δίχως να καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Στο μέσον έτρεχαν οι εκπρόσωποι του υπουργείου Πολιτισμού, παραζαλισμένοι, μην ξέροντας πού πατάνε και πού πάνε... Ψύχραιμοι, στις θέσεις τους, είχαν μείνει ελάχιστοι, μεταξύ των οποίων διέκρινα τον ολύμπιο Σπύρο Βραχωρίτη. Πατείς με πατώ σε βγήκαν όλοι οι υπόλοιποι και η παράσταση διακόπηκε. Έμεινε, μόνο, στο κέντρο της σκηνής μια αληθινή ψηστιέρα αναμμένη, που έψηνε αληθινές χοιρινές μπριζόλες, μέρος του ρεαλιστικού σκηνικού. Αργά τη νύχτα (είχα μείνει εκεί αναλογιζόμενος τα συμβάντα), είδα κάποιους φερώνυμους θεατές να έχουν επιστρέψει με σακούλι στο χέρι και να επωφελούνται...

Την επομένη δόθηκε από τον θίασο έκτακτη συνέντευξη Τύπου στο αμφιθέατρο του Κέντρου, με συμμετοχή των θεατών από τα καθίσματα. Θα επιχειρούσε η ομάδα του Ροντρίγκο Γκαρσία, γιατί περί αυτής επρόκειτο, να εξηγήσει στο κοινό τις προθέσεις της. Και το κοινό, από τη μεριά του, να εξηγήσει τη συμπεριφορά του. Οι καλλιτέχνες ανέλυσαν όσο πιο νηφάλια μπορούσαν τις θέσεις τους, αλλά το κοινό ήταν ανένδοτο στην απορριπτική του στάση. Χρειάστηκε να παρέμβω, μαζί με άλλους, για να καλμάρουν τα οξυμένα πνεύματα, ενώ ο σπουδαίος Ισπανός θεατράνθρωπος Χοσέ Μονλεόν, που είχε υπό την προστασία του την ομάδα, σηκώθηκε στο τέλος και με φίλησε δημόσια για τη θερμή συνηγορία μου. Να μην ξεχάσω, επίσης, να αναφέρω, για λόγους δικαιοσύνης, ότι και ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, παρών στη συνέντευξη, έλαβε το μέρος των καλλιτεχνών.

Αυτά τα απίστευτα συνέβησαν εκείνο το σημαδιακό διήμερο πριν από είκοσι τόσα χρόνια στους Δελφούς και τα καταθέτω για την Ιστορία. Η ομάδα του Ροντρίγκο Γκαρσία, με την ονομασία «La carniceria Teatro» («Θέατρο κρεοπωλείο»), χαίρει σήμερα παγκόσμιας φήμης. Λίγοι όμως θυμούνται τη μικρή της δελφική προϊστορία, που σας διηγήθηκα όπως ακριβώς έγινε, με την ευκαιρία μιας ωραίας ελληνικής παράστασης με αποσπάσματα έργων του, σε σκηνοθεσία της Μαρίας Σάββα, στο θέατρο «Προσκήνιο». Για την παράσταση, όμως, θα χρειαστεί ένα δεύτερο σημείωμα.