Το Εθνικό Θέατρο

Στο φύλλο 141 / 5 Μαΐου 1930 της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως δημοσιεύεται ο Νόμος 4615 «Περί ιδρύσεως Εθνικού Θεάτρου». Στο άρθρο 2 αναφέρεται ότι : «Σκοπός του Εθνικού Θεάτρου είναι η καλλιέργεια του αισθήματος του Καλού, και η προαγωγή της Ελληνικής δραματικής και θεατρικής τέχνης». Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο οποίος στην εισηγητική του έκθεση, μεταξύ άλλων, σημείωνε ότι «σκοπός του Εθνικού Θεάτρου δεν ημπορεί να είναι η αποκλειστική αισθητική ικανοποίησις μιας προνομιούχου τάξεως. Τοιούτος “αριστοκρατικός” σκοπός θα ήτο ασυμβίβαστος προς το αληθές πνεύμα της συγχρόνου Δημοκρατίας. Ο σκοπός τον οποίον σήμερον εμπιστευόμεθα εις το Εθνικόν Θέατρον είναι ακριβώς όπως και εις την αρχαιότητα, η μόρφωσις και διαπαιδαγώγησις του λαού».

Πρώτος διευθυντής του διορίστηκε ο Ιωάννης Γρυπάρης, με σκηνοθέτη τον Φώτο Πολίτη, σκηνογράφο τον Κλεόβουλο Κλώνη και ενδυματολόγο τον Αντώνη Φωκά. Τα έργα που παίχτηκαν εκείνη την πρώτη περίοδο (19 Μαρτίου 1930 – 30 Μαΐου 1932) ήσαν: Αισχύλου Αγαμέμνων, Γρ. Ξενόπουλου Ο Θείος Όνειρος, Σέξπιρ Ιούλιος Καίσαρ, Δ. Βυζάντιου Βαβυλωνία, Μεριμέ Η άμαξα και Οστρόφσκι Γλέντι, Κρασί, Αγάπη.

Στη συνέχεια, διευθυντές διετέλεσαν οι Γεώργιος Βλάχος, Κωστής Μπαστιάς, Ν. Γιοκαρίνης, Γιώργος Θεοτοκάς, Δημήτρης Ροντήρης, Αιμίλιος Χουρμούζιος, Ηλίας Βενέζης, Αλέξης Μινωτής, Ευάγγελος Φωτιάδης, Αλέξης Σολομός, Κώστας Νίτσος, Κώστας Πολιτόπουλος, Νίκος Κούρκουλος, και σήμερα Γιάννης Χουβαρδάς. Βέβαια, μεσολάβησε το διάστημα της χουντικής επταετίας, κατά το οποίο το Εθνικό Θέατρο έγινε τμήμα του Οργανισμού Κρατικών Θεάτρων Ελλάδος (ΟΚΘΕ) με διοικητή τον στρατηγό Παξινό.

ΒΙΒΛ: Αφιέρωμα: «100 χρόνια Εθνικό Θέατρο». Το αφιέρωμα επιμελήθηκε η Πέγκυ Κουνενάκη, που έγραψε και το εισαγωγικό κείμενο «Εθνικό Θέατρο: κρίσιμο σταυροδρόμι». Τα άλλα κείμενα του αφιερώματος έγραψαν οι Γιώργος Χατζηδάκης «Το Βασιλικόν παρελθόν του Εθνικού», Ιλιάς Λακίδου «Τα χρόνια της δημιουργίας (1932-1940)», Ελευθερία Γεωργακάκη «Η ταραγμένη δεκαπενταετία: 1940-1955», Εύα Προύσαλη «Η χρυσή εποχή του Αιμίλιου Χουρμούζιου», Ματίνα Καλτάκη «Η προσωποπαγής περίοδος Μινωτή (1974-1980)», Τάσος Ρούσσος «Αναζητήσεις στο αρχαίο δράμα», Γιώργος Χατζηδάκης «Πειραματικές σκηνές», Τάσος Γουδέλης «Η Δραματική Σχολή», Νίκος Κούρκουλος «Εθνικό Θέατρο: Νέες προοπτικές». Η Καθημερινή / «Επτά Ημέρες», 18 Μαρτίου 2001.