The Guardian
Συναντηθήκαμε με τον Ρομπέρ Λεπάζ στη Γερμανία, στην Εσση, όπου ο σκηνοθέτης από το Κεμπέκ πήγε για να επιβλέψει τις πρόβες της τελευταίας θεατρικής παραγωγής του. Το έργο, με τίτλο «Playing Cards 1: Spades», βρίσκεται σε διαδικασία εξέλιξης: γίνονται αλλαγές ενώ έχουν ήδη δοθεί οι πρώτες παραστάσεις σε διάφορες πόλεις ανά τον κόσμο. Οι επόμενοι σταθμοί της περιοδείας του θα είναι στη Μαδρίτη, στο Τορόντο και στην Εσση, ενώ η βρετανική πρεμιέρα του θα δοθεί τον Φεβρουάριο, στο Roundhouse Theatre. «Προσπαθούμε να αποβάλουμε το νεκρό δέρμα και ήδη έχουμε μειώσει τη διάρκεια του έργου κατά 35 λεπτά», λέει ο σκηνοθέτης. «Θα εξακολουθήσουμε να κόβουμε και να ξαναγράφουμε έως ότου αισθανθούμε ότι έχουμε φτάσει στο απολύτως ουσιώδες και δεν υπάρχει τίποτ’ άλλο να προσθέσουμε».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ρομπέρ Λεπάζ, ένας από τους πιο πρωτότυπους και δυναμικούς δημιουργούς στο σύγχρονο θέατρο, ακολουθεί αυτήν τη διαδικασία όπου το έργο «μεταμορφώνεται» ενώ έχει ήδη αρχίσει να παίζεται. Οταν δόθηκε η πρεμιέρα του έργου του «Τα επτά ρεύματα του ποταμού Οτα» στο Εδιμβούργο το 1994, η παράσταση –που πράγματι ήταν χαοτική– αποδοκιμάστηκε από κοινό και κριτικούς. «Οι ίδιοι κριτικοί που, δικαίως, το καταρράκωσαν στο Εδιμβούργο, το αποκάλεσαν κορυφαίο έργο του 21ου αιώνα έξι χρόνια αργότερα στο Λονδίνο».
Το «Παίζοντας χαρτιά 1: Σπαθιά» είναι το πρώτο έργο μιας τετραλογίας –θα ακολουθήσουν οι «κούπες», τα «καρό» και τα «μπαστούνια»– που εμπνέεται από τους κανόνες, τις φιγούρες, τα μαθηματικά, τους συμβολισμούς και τη μυθολογία της χαρτοπαιξίας. Πάνω στον καμβά αυτής της σημειολογίας, η τετραλογία ιχνηλατεί τις σχέσεις, τις ανταλλαγές και τις συγκρούσεις στον σημερινό κόσμο, με προβολές τόσο στο παρελθόν όσο και στο μέλλον.
Οπως συμβαίνει και σε προηγούμενα έργα του, ο Λεπάζ χρησιμοποιεί στο «Παίζοντας χαρτιά: Σπαθιά» όλες τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας και ένα περιστρεφόμενο σκηνικό που προσφέρει στο κοινό θέαση 360 μοιρών. Το έργο εστιάζεται στο θέμα του πολέμου και αφηγείται μια σειρά αλληλοσυνδεόμενων ιστοριών, που εκτυλίσσονται σε δύο πόλεις κτισμένες στην έρημο: το Λας Βέγκας και τη Βαγδάτη στη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής, το 2003.
Ο Λεπάζ συγκρίνει το περιστρεφόμενο σκηνικό με καρουζέλ ή καπέλο μάγου. «Είναι σαν να τριγυρνάς σε λούνα παρκ και να περιμένεις κάτι συναρπαστικό ή ποιητικό να συμβεί. Η αίσθηση του παιχνιδιού είναι το μεγάλο επιχείρημά μου στη συζήτηση γιατί πρέπει να κάνουμε θέατρο στη σημερινή εποχή. Γίνεται πολύς λόγος για την ερμηνεία και ελάχιστος για το παίξιμο, ενώ τον καιρό του Σαίξπηρ ο ηθοποιός ήταν παίκτης, όχι ερμηνευτής».
Η θεατρική ομάδα του, οι Ex Machina, πέρασαν μία εβδομάδα κάνοντας έρευνα στο Λας Βέγκας, μια πόλη που ο Λεπάζ γνωρίζει καλά, έχοντας ζήσει εκεί ένα χρόνο όταν δημιούργησε την παράσταση «Ka» με το Τσίρκο του Ηλιου το 2005. «Eίναι ένας εκπληκτικός τόπος για να καταλάβεις τον κόσμο», λέει. «Είναι έτσι κατασκευασμένο ώστε να σε ωθεί να τζογάρεις – η χαρούμενη ατμόσφαιρα και τα δωρεάν ποτά, η μπελκάντο μουσική, το συνεχές “ντινγκ, ντινγκ, ντινγκ”, και κάθε δύο λεπτά μια ολόκληρη οικογένεια που φωνάζει “ζήτω!” επειδή κέρδισε στον “κουλοχέρη”».
Ο Λεπάζ εστίασε επίσης στη στρατιωτική κουλτούρα που διαποτίζει τη ζωή στο Λας Βέγκας, με ιδιαίτερη αναφορά στο ψεύτικο ιρακινό χωριό που έχει κατασκευαστεί στη γειτονική αεροπορική βάση, όπου στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων εκπαιδεύονται με αντίπαλους «Αραβες» κομπάρσους, στρατολογημένους από χολιγουντιανούς ατζέντηδες.
- Ολα ψεύτικα
«Ολο το Λας Βέγκας είναι πλαστό», λέει. «Υπάρχει κάλπικο Παρίσι, κάλπικη Βενετία, κάλπικη Βαγδάτη. Υπάρχει ο Αλαντίν, το μαγικό χαλί, οι Χίλιες και μία νύχτες. Ακόμα και η γύμνια είναι ψεύτικη. Το Τσίρκο του Ηλιου παρουσίασε ένα ερωτικό σόου εκεί, με τίτλο Zoomanity, και οι γυναίκες υποχρεώθηκαν να χορέψουν με ψεύτικες ρώγες κολλημένες στο στήθος τους και ψεύτικο ηβικό τρίχωμα πάνω από το πραγματικό, για να μην παραβούν τους αυστηρούς νόμους της Νεβάδας περί προσβολής της δημοσίας αιδούς».
Του αρέσει πολύ να ασχολείται ταυτόχρονα με διαφορετικά πράγματα. Εκτός από το «Παίζοντας χαρτιά» και τον κύκλο των έργων του Βάγκνερ «Το δαχτυλίδι» στη Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης, προετοίμασε την παρουσίαση, επίσης στη Μετροπόλιταν, της όπερας του Τόμας Αντές «Τρικυμία», εμπνευσμένης από το σαιξπηρικό έργο. Υπάρχει επίσης στα σκαριά μια συνεργασία με τον Πίτερ Γκάμπριελ, και ένα one man show με θέμα τη μνήμη. Οπως λέει, μπορείς να βρεις σε μια δουλειά τη λύση σ’ ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται σε μιαν άλλη. «Για να γίνει αυτό, όμως, πρέπει πρώτα να έχεις δημιουργήσει τον δικό σου κόσμο».
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 21/10/2012
No comments:
Post a Comment