Η ΛΥΡΙΚΗ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ!

Τι μανία την έχει πιάσει τη Νέα Δημοκρατία και φέρνει κατ' εξακολούθηση διευθυντές για τα κρατικά καλλιτεχνικά ιδρύματα από το εξωτερικό; Διαπίστωσε λειψανδρία στο εσωτερικό και γι' αυτό έχει στρέψει την προσοχή της στην ξένη αγορά; Θα έπρεπε να είμαστε ευχαριστημένοι που στο Εθνικό Θέατρο και στο ΚΘΒΕ έχει Έλληνες διευθυντές! Με την υπόθεση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής τα πράγματα δείχνουν ότι πάμε προς... ξενοποίηση [sic]. Ο 50χρονος αρχιμουσικός κ. Τζιοβάνι Πάκορ αναλαμβάνει τελικά τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η οποία παρέμενε κενή μετά την αποπομπή του κ. Στέφανου Λαζαρίδη το περασμένο καλοκαίρι. Σε σχετική ανακοίνωσή του προς τους εργαζομένους του θεάτρου ο πρόεδρος του ΔΣ κ. Οδυσσέας Κυριακόπουλος αναφέρει ότι ο υπουργός Πολιτισμού κ. Μιχάλης Λιάπης υπέγραψε την απόφαση διορισμού την περασμένη Πέμπτη ενώ ο ίδιος ο νέος διευθυντής παρακολούθησε την πρεμιέρα της όπερας του Πουτσίνι «La Βoh me» την Παρασκευή στο Ολύμπια. Ο κ. Πάκορ γεννήθηκε το 1957 στην Τεργέστη από ιταλό πατέρα και ελληνίδα μητέρα. Σπούδασε βιολί στη γενέτειρά του και διεύθυνση ορχήστρας στη Βιέννη. Μεταξύ άλλων, έχει διατελέσει αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Βέρντι της Τεργέστης, ενώ από το 2002 ως σήμερα κατείχε τη θέση του καλλιτεχνικού συντονιστή του Οργανισμού της Αρένα της Βερόνας. Ως αρχιμουσικός έχει διευθύνει σε διάφορα θέατρα και φεστιβάλ της Ευρώπης (Φεστιβάλ του Μπρέγκεντς, Πίζα, Φλωρεντία, Γκρατς κ.ά.).

Αμφι-Θέατρο, θ. Αθηνών, Σκαραβαίοι, Ακτίς Αελίου

Άρχισαν στο «Αμφι-Θέατρο», στη σκηνή «Λήδα Τασοπούλου», οι παραστάσεις του «Βυσσινόκηπου» του Τσέχοφ, σε μετάφραση Λυκούργου Καλλέργη, σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, σκηνικά-κοστούμια Γιώργου Πάτσα, μουσική Γιάννη Αναστασόπουλου, φωτισμούς Μελίνας Μάσχα. Στη διανομή: Πέτρος Φυσσούν, Δήμητρα Χατούπη, Νίκος Χαραλάμπους, Γιώργος Βελέντζας, Νίκη Τουλουπάκη, Θανάσης Κουρλαμπάς, Γιώργος Μπούγος, Μαρίνα Ασλάνογλου, Βασίλης Πουλάκος, Γιούλικα Σκαφιδά, Ελίνα Μάλαμα, Λευτέρης Πολυχρόνης. Είναι γνωστή η διένεξη που υπήρξε μετά από την παγκόσμια πρώτη του έργου (1904) ανάμεσα στον συγγραφέα και στον σκηνοθέτη Κωνσταντίν Στανισλάφσκι. Ο Τσέχοφ θεωρούσε το έργο του κωμωδία. Ο Στανισλάφσκι το είχε παρουσιάσει με έντονη δραματικότητα. Είναι γνωστές επίσης οι προτάσεις νεότερων σκηνοθετών που ρέπουν άλλοτε προς τη μια και άλλοτε προς την άλλη κατεύθυνση. Ο Σπύρος Ευαγγελάτος προσπαθεί να βρει μια ισορροπία ανάμεσα στις δύο κατευθύνσεις, όπου το λυρικό και το δραματικό να εναρμονίζονται με το σκωπτικό και το χιουμοριστικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στις 220 σκηνοθεσίες του είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζει ένα έργο του Τσέχοφ, τον οποίο ωστόσο θαύμαζε από παιδί

Για την προβολή του σύγχρονου ελληνικού θεατρικού έργου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στο θέατρο «Αθηνών» παίζονται πρωτοπαρουσιαζόμενα έργα. Πρώτο το έργο του Μιχάλη Άνθη «Ο χρόνος έρχεται στην ώρα του!», σε σκηνοθεσία Πέρη Μιχαηλίδη, σκηνικά Τίτης Κυριακίδου που θα παίζεται μέχρι τέλος του Γενάρη. Παίζουν: Αλέκος Συσσοβίτης, Παναγιώτα Βλαντή.

Ο θίασος «Σκαραβαίοι» παρουσιάζει κάθε Δευτέρα και Τρίτη, το έργο «Ο διάολος στην μποτίλια», στο χώρο «Έκβασις» (Δεληγιάννη 5, πίσω από το Πάντειο). Πρόκειται για πέντε παραμύθια της Μάνης, σε δραματοποίηση - σκηνοθεσία Κώστα Ν. Φαρμασώνη, σκηνικά Κώστα Κουρμουλάκη, κοστούμια Εμμανουέλας Κρουκόβσκι - Τζωρτζίνας Κωστοπούλου, μουσική Γιάννη Ψειμάδα, κινησιολογία Βασίλη Μυριανθόπουλου. Παίζουν: Ζ. Κληματσάκη, Δ. Ποταμίτης, Β. Κουκούτση, Κ. Αυλωνίτης, Γ. Νικολάου, Δ. Λύρας, Χ. Πλατανιώτη, Ν. Φραγκιουδάκης.

Ο θίασος «Ακτίς Αελίου» στη Θεσσαλονίκη (Χριστοπούλου 12, τηλ: 2310-229.249) παρουσιάζει το έργο της Σάρα Κέιν «Blasted» (Έλεος). Η μετάφραση είναι της Αθηνάς Παραπονιάρη, η σκηνοθεσία του Θωμά Βελισσάρη. Το έργο εκτυλίσσεται σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου. Ο Ιαν, τοπικός δημοσιογράφος, προσπαθεί να αποπλανήσει και μετά βιάζει την Κέιτ, μια αφελή και μάλλον απλοϊκή νέα γυναίκα. Το έργο γίνεται σχεδόν εφιαλτικό, όταν ξαφνικά στο δωμάτιο εμφανίζεται ένας στρατιώτης με όπλο. Σκηνικό-κοστούμια Βαγγέλης Ξόνογλου, μουσική Γαβρίλης Χρυσικόπουλος. Παίζουν: Γιώργος Κολοβός, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Μάρα Τσικάρα.

Samuel Barclay Beckett (1906 - 22 Δεκεμβρίου 1989)

Ο μέγας Ιρλανδο-γάλλος πεζογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Samuel Barclay Beckett (13 Απριλίου 1906 – 22 Δεκεμβρίου 1989), που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1969, άλλαξε τον ρου του παγκόσμιου θεάτρου με έργα όπως τα Waiting for Godot, Endgame, Happy Days, Krapp' Last Tape, και άλλα. Εγώ, από την πολλή αγάπη, έφτιαξα ένα τεύχος αφιερωμένο στον Μπέκετ και μπορείτε να δείτε περισσότερα ΕΔΩ!

Jean Racine (22 Δεκεμβρίου 1639 – 1699)

Ο Γάλλος δραματουργός Jean Racine (22 Δεκεμβρίου 1639 – 21 Απριλίου 1699) ήταν ένας από τους τρεις μεγάλους του γαλλικού θεάτρου του 17ου αιώνα (μαζί με τους Molière και Corneille), και μια από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές προσωπικότητες της δυτικής παράδοσης. Ο Racine ήταν πρώτιστα τραγωδός, αν και έγραψε μια κωμωδία.

Το πρώτο έργο του, Amasie, δεν ανέβηκε ποτέ στη σκηνή. Στις 20 Ιουνίου 1664, η τραγωδία του Racine La Thébaïde ou les frères ennemis (The Thebaide or the Enemy Brothers) παρουσιάστηκε από το θίασο του Molière στο Palais-Royal Theatre. Την επόμενη χρονιά, ο Molière ανέβασε το δεύτερο έργο του Racine, Alexandre Le Grand. Εντούτοις, αυτό το έργο είχε απήχηση στο κοινό κι έτσι ο Racine διαπραγματεύτηκε κρυφά με μια αντίπαλη θεατρική επιχείρηση, το θίασο Hôtel de Bourgogne, για να ανεβάσει το έργο δεδομένου ότι είχε μια καλύτερη φήμη όσον αφορά την παρουσίαση τραγωδιών. Κι έτσι, ο Alexandre ανέβηκε για δεύτερη φορά, από ένα διαφορετικό θίασο, 11 ημέρες μετά από την πρώτη παρουσίασή του. Ο Molière δεν μπορούσε να συγχωρήσει τον Racine για την προδοσία του, και ο Racine «διεύρυνε» τη ρήξη μεταξύ τους δημιουργώντας σχέση με την κορυφαία ηθοποιό του Molière, την Thérèse du Parc, έγινε η σύντροφός του και επαγγελματικά και προσωπικά. Από τότε, όλα τα έργα του Racine παρουσιάσθηκαν από το θίασο Hôtel de Bourgogne.

Αναμνηστικό γραμματόσημο που κυκλοφόρησε το 1989 από την τότε Σοβιετική Ένωση

Είναι γεγονός πάντως ότι στην εποχή μας ο Ρασίν έχει ακόμη πέραση. Παίζονται τα έργα του: La Thébaïde (1664), Alexandre le Grand (1665), Andromaque (1667), Les Plaideurs (1668), Britannicus(1669), Bérénice (1670), Bajazet (1672), Mithridate (1673), Iphigénie (1674), Phèdre (1677), Esther (drama) (1689), Athalie (1691).

Για περισσότερη μελέτη: Jean Racine by J. Lemaître (1908); Jean Racine by G. Truc (1926); La vie de Jean Racine by F. Mauriac (1928); Racine; L'homme et l'oeuvre by P. Moreau (1945); Jean Racine: A Critical Biography G. Brereton (1951); Vers le vrai Racine by R. Jasinski (1958); Le thème symbolique dans le thèâtre de Racine by M. Blom (1962-1965); On Racine by Roland Barthes (1964); The Art of Jean Racine by B. Weinberg (1963); Jean Racine: A Critical Biography by G. Brereton (1973); Racine's Theatre: The Politics of Love by William Cloonan (1978); Racine by B.J. Yarrow (1978); Dramatic Narrative: Racine's Recits by Nina C. Ekstein (1986); Racine: Berenice by James J. Supple (1987); Time and Space in Euripides and Racine: The Hippolytos of Euripides and Racine's Phedre by Mary Pittas-Herschbach (1990); Racine: A Theatrical Reading by David Maskell (1991); Racine: Phedre by E.D. James, G. Jondorf (1994); Jean Racine Revisited by Ronald W. Tobin (1999); Birth Marks: The Tragedy of Primogeniture in Pierre Corneille, Thomas Corneille, and Jean Racine by Richard E. Goodkin. (2000)

Jean Genet (19 Δεκεμβρίου 1910 - 1986)

Jean Genet

Ο Γάλλος πεζογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Jean Genet (19 Δεκεμβρίου 1910 - 15 Απριλίου 1986) υπήρξε μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, τουλάχιστον όσον αφορά τη ζωή του. Γεννήθηκε από άγνωστους γονείς και πέρασε τη νεότητά του στα αναμορφωτήρια. Κλέφτης, ομοφυλόφυλος, καταδότης, άρχισε να γράφει στη φυλακή. Ενσωμάτωσε στα έργα του τη βιαιότητα και την ωμότητα μιας κοινωνίας που ψεύδεται, αδικεί, εκμεταλλεύεται, υποκρίνεται, βιαιοπραγεί, εγκληματεί και εντέλει εξοντώνει τον άνθρωπο. Στην πραγματικότητα το έργο του μοιάζει σα να δημιούργησε το Θέατρο της Σκληρότητας έτσι όπως το ονειρεύτηκε ο Αρτό. Ωστόσο, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους συγγραφείς που συγκροτούν το Θέατρο του Παραλόγου [Theatre of the Absurd].

Jean Genet (στο κέντρο), και δίπλα του ο φιλόσοφος Michel Foucault (αριστερά)

Τα πρώτα του έργα: Οι Δούλες [Les Bonnes] που ανέβασε ο Λουί Ζουβέ το 1947 και Yψηλή επιτήρηση [Haute Surveillance] το 1949 που παραπέμπει κατευθείαν στις σκληρές μέρες που βρισκόταν έγκλειστος στις φυλακές. Άλλα έργα: To μπαλκόνι [Le Balcon] που γράφτηκε το 1956 και ανέβηκε την επόμενη χρονιά στο Λονδίνο σε σκηνοθεσία του Πέτερ Ζάντεκ και το 1960 στο Παρίσι από τον Πίτερ Μπρουκ. Οι Νέγροι [Les Négres] που σκηνοθέτησε ο Ροζέ Μπλεν το 1959 στο θέατρο Lutéce, όπου η διανομή περιελάμβανε αποκλειστικά μαύρους ηθοποιούς που υποδύονταν τους λευκούς. Τα Παραβάν [Les Paravents] ανέβηκε το 1966 από τον Ροζέ Μπλεν στο θέατρο Odéon και βέβαια δεν πέρασε απαρατήρητο αφού επιπλέον το θέμα του είχε άξονες αναφοράς τον πόλεμο της Αλγερίας που τότε “έκαιγε” τους Γάλλους. Έγραψε και πεζά: H Παναγιά των λουλουδιών [Notre Dame des fleurs], Το θαύμα του ρόδου [Le miracle de la rose], Ο καβγατζής της Βρέστης [Quereble de Breste – το 1982 έγινε ταινία από τον Rainer Werner Fassbinder), To ημερολόγιο του κλέφτη [Journal du voleur].

ΚΙ ΑΥΤΑ: Biographies in English include Harry E. Stewart and Rob Roy McGregor, Jean Genet (1989); and Edmund White, Genet (1993). Jean-Paul Sartre, Saint Genet, Actor and Martyr (1963, reissued 1988; originally published in French, 1952), compares Genet's evident pursuit of mortification and self-abasement to that of a saint. Peter Brooks and Joseph Halpern (eds.), Genet: A Collection of Critical Essays (1979), examines his novels and plays.

Encyclopædia Britannica Article

ΧΡΥΣΑ ΣΠΗΛΙΩΤΗ: ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟ

Μέσα από την ιστορία ενός Ιρακινού και της ιρανής συντρόφου του, το νέο έργο της Χρύσας Σπηλιώτη «Φωτιά και νερό» μιλάει για την εμπειρία της προσφυγιάς και της εξορίας, τη βίαιη αποκοπή από την πατρίδα. Τόπος δράσης του έργου είναι μια οποιαδήποτε «ευρωπαϊκή πόλη» και ο νεαρός άνδρας που αναπάντεχα μπαίνει στο σπίτι του ζευγαριού και αναστατώνει τη ζωή του. Η σκηνοθεσία είναι της Άσπας Τομπούλη και τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Κάτια Γέρου, Βασίλης Κουκαλάνι, Μάνος Ζαχαράκος. Το έργο θα ανεβεί το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου στη Β΄ Σκηνή του θεάτρου Άλμα. [πρόσωπα & ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ, Επιμέλεια: ΑNNA ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ, Το Βήμα, Σάββατο, 15 Δεκεμβρίου 2007]

ΑΠΌ ΤΟ ΥΠΟΒΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ...

Δεν θεώρησα πρέπον να κάνω σχόλια πάνω στα σχόλια. Απλώς, ως έχων τας ιδίας σκέψεις, παραθέτω ένα απόσπασμα από το "Υποβολείο" του φίλου συναδέλφου Βασίλη Αγγελικόπουλου στην Καθημερινή:

• Εφυγε το καλοκαίρι, πάει και το φθινόπωρο, εκπνέει οσονούπω κι ο χρόνος, αλλά Απολογισμό του Ελληνικού Φεστιβάλ 2007 δεν φαίνεται διατεθειμένος να δώσει στη δημοσιότητα ο Γιώργος Λούκος. Πέρυσι δεν έδωσε αριθμούς εισιτηρίων κατά παράσταση «από λεπτότητα», λέει, για ορισμένους πατώσαντες. Φέτος πια έχουμε καθολική λεπτότητα - ούτε εισιτήρια ούτε εισπράξεις, πούποτα. Γιατί όμως; Φαντάσου να είχε αποτύχει το Φεστιβάλ.
• Παραιτήθηκε από την επιτροπή του ΥΠΠΟ για τις επιχορηγήσεις (στάγδην βραδέως και επωδύνως) ο Δημήτρης Τσατσούλης, κριτικός θεάτρου κι επίκουρος καθηγητής του Θεατρικού του πανεπιστημίου Πατρών. Είδε κι απόειδε…
• Τους είχαν δοθεί κι εκεί «διαβεβαιώσεις». Τι απέγινε αλήθεια εκείνος ο νέος «πολιτιστικός ιστός» που είχε εξαγγείλει όλο καμάρι ο Δον Βουλγαράκης - θα θυμόσαστε, «αναπλάσεις» από Τατόι ώς Τσαούσογλου στην Πειραιώς, μέσα το Ακροπόλ της Πατησίων, το Εμπρός στου Ψυρρή και άλλες… προτεραιότητες. Απάντηση: Ο,τι έγιναν και η προς καλένδας Ακαδημία Τεχνών ή και το ΕΚΕΘΕΧ, αν έχετε ακουστά, το νομοθετηθέν μεν, συρταρωθέν δε και λησμονηθέν Εθνικό (μη θέσω!) Κέντρο Θεάτρου και Χορού. Ω έλαττον, ω έλαττον…

ΜΑΥΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΡΑΓΑΣ ΚΑΙ ΚΟΥΚΛΕΣ ΟΜΠΡΑΤΣΟΦ

Δύο μεγάλες χριστουγεννιάτικες και λαμπερές παραγωγές φιλοξενεί αυτήν την εβδομάδα το «Παλλάς». Το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου θα δώσει τρεις παραστάσεις το Κρατικό Θέατρο Ομπρατσόφ της Μόσχας με κούκλες και το έργο «Παράξενο Κονσέρτο». Θα δοθούν τρεις παραστάσεις (12 το μεσημέρι, 4 το απόγευμα και 8 το βράδυ) με ένα πολυθέαμα που περιλαμβάνει χορευτές, μουσικούς, θηριοδαμαστές τσίρκου, ταχυδακτυλουργούς, αλλά και ηθοποιούς που παρουσιάζουν μεγάλα κλασικά έργα. Την Κυριακή, 23 Δεκεμβρίου, πάλι σε τρεις παραστάσεις, τις ίδιες ώρες, σειρά έχει το Εθνικό Μαύρο Θέατρο Πράγας στην παράσταση που έχει τίτλο Fantasy Travelers. Θα παρουσιαστούν με νέες τεχνικές (πολυμέσα, βίντεο, προβολές) δύο γνωστά και αγαπημένα έργα: «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ» και «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων».

ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟ Β΄ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΑΤΡΟΥ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗΣ

Σε πόλη της Τουρκίας (Σμύρνη ή Αττάλεια) θα πραγματοποιηθεί το 2ο Φεστιβάλ Θεάτρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης το καλοκαίρι του 2009. Την απόφαση έλαβαν στη διάρκεια της συνάντησης τους στη Θεσσαλονίκη οι καλλιτεχνικοί διευθυντές και εκπρόσωποι εννέα θεάτρων από χώρες των Βαλκανίων (Αλβανίας, Βουλγαρίας, Κύπρου, Μαυροβουνίου, Σκοπίων, Ρουμανίας, Σερβίας, Ελλάδας και Τουρκίας).

Ο διάλογος των θεάτρων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης για το αρχαίο δράμα που άνοιξε το περασμένο καλοκαίρι με τη σειρά παραστάσεων που έδωσαν βαλκανικοί θίασοι στη Θεσσαλονίκη με πρωτοβουλία του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας, συνεχίστηκε χθες με τη συνάντηση των καλλιτεχνικών διευθυντών αλλά και την ημερίδα που διοργανώθηκε σήμερα στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών με θέμα «Το αρχαίο δράμα σήμερα: προσεγγίσεις και προοπτικές» .

Ιδιαίτερη στιγμή για τη σημερινή ημερίδα ήταν η παρουσίαση αποσπασμάτων από τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη σε διασκευή Μιχάλη Κακογιάννη από την Ρουμάνα ηθοποιό (γνωστή στην Ελλάδα από σειρά θεατρικών συνεργασιών της και παραστάσεων αλλά και από τη συμμετοχή της στην κινηματογραφική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το βλέμμα του Οδυσσέα» ) Μάγια Μόργκενστερν.

Η ημερίδα έκλεισε με διάλογο μεταξύ των ακροατών και των εισηγητών για το αρχαίο δράμα σήμερα και τις δυνατότητες προσέγγισης του από Ελληνες και μη ηθοποιούς ενώ στο πλαίσιο των συμπερασμάτων κατατέθηκε η απόφαση των συνέδρων για θεσμοθέτηση των συναντήσεων αρχαίου δράματος ανά διετία (σε διαφορετική κάθε φορά χώρα) με διοργανωτή και άτυπο προεδρεύοντα το ΚΘΒΕ και την εκάστοτε διοίκηση του. [www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ]

ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ: Αειθαλής, δημοφιλής και παρεξηγημένη. Στην Επιθεώρηση είναι αφιερωμένος ο φετινός εορτασμός της «Ημέρας του Ηθοποιού», που διοργανώνει το ΣΕΗ. «Λίγο απ' όλα, λίγο απ' όλα... /κι από δω αρχίσαν όλα. /Στου θεάτρου το πατάρι/ νέο είδος ντεμπουτάρει/ λαμπερό και ζωηρό./ Οπου όλοι έναν αιώνα μαθητεύσαμε/ και μας γέμισε με δόξες και με πλούτη/ εφτά μήνες ακριβώς απ' του Τρικούπη/ το φρικτό και τρομερό:/"δυστυχώς επτωχεύσαμεν"»!

Μετά το «Μπουλουκίου εγκώμιον» και την «Κωμειδυλλίου ανάμνηση γλυκείαν», το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών φέτος αφιερώνει την «Ημέρα του Ηθοποιού» στην Επιθεώρηση. Η προγραμματισμένη για τις 2 Οκτώβρη στο Ηρώδειο, όπως κάθε χρόνο, «Ημέρα του ηθοποιού», αναβλήθηκε λόγω εκλογών και πυρκαγιών. Τελικά, ορίστηκε η Δευτέρα 17 Δεκέμβρη, που θα πραγματοποιηθεί στο «Παλλάς», στις 9 το βράδυ, με τίτλο «Λίγο up όλα»... [συνέχεια στον Ριζοσπάστη, όπου η Σοφία Αδαμίδου κάνει μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στο ιστορικό της Ημέρας του Ηθοποιού]

ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΙΝΟ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟ ΣΤΟΝ 902 tv

Στον αξέχαστο ηθοποιό Ντίνο Ηλιόπουλο είναι αφιερωμένη η εκπομπή της τηλεόρασης του «902» «Δεν άνθισαν ματαίως». Μία αστείρευτη πηγή δημιουργίας, ζωντάνιας, γέλιου υπήρξε ο Ντίνος Ηλιόπουλος, ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου, ευγενικός και μετριοπαθής σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Για τον Έλληνα Φρεντ Αστέρ, όπως πολλοί τον έχουν αποκαλέσει, μιλούν ο σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος και ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Θύμιος Καρακατσάνης. Η ζωή του διασταυρώθηκε με όλους τους πρωταγωνιστές της σκηνής και της μεγάλης οθόνης. Μέσα από τις δεκάδες θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες του πρόσφερε αξέχαστες στιγμές ευφορίας και συνάμα ποιότητας, είτε μέσα από τους αμέτρητους κωμικούς ρόλους του, είτε με την ανεπανάληπτη ερμηνεία του στο Δράκο του Νίκου Κούνδουρου. Υπηρετώντας με ιδιαίτερη σεμνότητα, αλλά και πολύ μεγάλο πάθος τη μεγάλη αγάπη του, την Τέχνη, ο Ντ. Ηλιόπουλος τίμησε κάθε ρόλο που ενσάρκωσε. Επιμέλεια - παρουσίαση: Σοφία Αδαμίδου (Τρίτη, 18/12/2007, 23.00, «902» TV). [Από τον Ριζοσπάστη]

ΜΠΟΕΜ ΚΑΙ ΟΠΕΡΕΤΑ

Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά με τους «Μποέμ» του Τζάκομο Πουτσίνι θα κάνει η Λυρική Σκηνή. Η όπερα αυτή που αναφέρεται στη ζωή των μποέμ ανεβαίνει σε νέα παραγωγή, στο Θέατρο «Ολύμπια», στις 21, 22, 23, 26, 27, 28, 29, 30/12 και 3, 4, 5, 6/1. Το έργο βασίζεται στις «Σκηνές απ' την Μποέμικη Ζωή» του Ανρί Μιρζέρ και στο θεατρικό «Μποέμικη Ζωή» που εμπνεύστηκε από αυτές ο Τεοντόρ Μπαριέρ. Το ποιητικό κείμενο είναι των Τζουζέπε Τζακόζα και Λουίτζι Ιλικα. Η υπόθεση αφορά τον έρωτα ανάμεσα στον ποιητή Ροντόλφο και στη ράφτρα Μιμή από τη στιγμή που πρωτοσυναντώνται μέχρι τον άτυχο θάνατό της. Αντικαθιστώντας την παλαιότερη παραγωγή της Λίνας Βέρτμιλερ, η ΕΛΣ επέλεξε φέτος μία ολότελα διαφορετική ματιά, του σκηνοθέτη Γκρέιαμ Βικ. Μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός, σκηνικά - κοστούμια: Ρίτσαρντ Χάντσον. Ερμηνεύουν εκ περιτροπής: Λεονάρντο Καπάλμπο - Σεμπάστιαν Γκουέζ, Μάτα Κατσούλη - Ελενα Κελεσίδη, Δημήτρης Τηλιακός - Κύρος Πατσαλίδης, Χάρης Ανδριανός - Ακης Λαλούσης, Πέτρος Μαγουλάς - Τάσος Αποστόλου, Λουκία Σπανάκη - Ειρήνη Κυριακίδου, Παύλος Μαρόπουλος, Φίλιππος Δελλατόλας - Θανάσης Ευαγγέλου, Χρήστος Αμβράζης, Παύλος Σαμψάκης, Αλέξανδρος Τρόιτσκι.

• Στο θέατρο «Ακροπόλ» επιστρέφει η οπερέτα. Από σήμερα η Λυρική ανεβάζει την παράσταση «Θυμήσου εκείνα τα χρόνια» - αναδρομή στην παράδοση της οπερέτας, βασισμένη στο έργο του Θεόφραστου Σακελλαρίδη. Ιστορική - μουσικολογική έρευνα, λιμπρέτο: Λάμπρος Λιάβας. Σκηνοθεσία: Λάμπρος Λιάβας, Αποστολία Παπαδαμάκη (επιμελήθηκε και την κίνηση). Μουσική διεύθυνση: Χρύσανθος Αλισάφης, Γιώργος Αραβίδης. Ερμηνεύουν: Μιχάλης Μητρούσης - Δημήτρης Ντάσιος, Νίνα Λοτσάρη, Ευδοκία Χατζηϊωάννου, Σωτηρία Ρουβολή, Λυδία Αγγελοπούλου, Δημήτρης Σιγαλός, Νίκος Στεφάνου, Παντελής Ψύχας κ.ά. Παραστάσεις καθημερινά (Τετάρτη - Κυριακή) μέχρι 20 του Απρίλη.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΘΕΑΤΡΩΝ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, μετά τη διοργάνωση του 1ου Φεστιβάλ Θεάτρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης με τίτλο όψεις αρχαίου δράματος, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το καλοκαίρι του 2007 και συγκέντρωσε στις σκηνές του ΚΘΒΕ οκτώ σύγχρονες φωνές και όψεις του αρχαίου δράματος, συνεχίζει την προσπάθειά του για μια ουσιαστική δημιουργική συνεργασία μεταξύ των θεάτρων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το αρχαίο δράμα με την παγκόσμια εμβέλειά του και τον πανανθρώπινο χαρακτήρα του προσφέρει ένα ευρύ πεδίο έρευνας, δημιουργικής έκφρασης και γόνιμου διαλόγου πάνω σε ζητήματα πολιτικά, κοινωνικά και υπαρξιακά για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που δοκιμάστηκαν στο πρόσφατο παρελθόν και δοκιμάζονται ακόμη. Με την πεποίθηση αυτή, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος διοργανώνει μια 2η Συνάντηση Θέατρων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στις 15 και 16 Δεκεμβρίου 2007.

Στη συνάντηση θα συμμετάσχουν καλλιτεχνικοί διευθυντές και εκπρόσωποι των παρακάτω θεάτρων:

Εθνικό Θέατρο Τιράνων της Αλβανίας
Εθνικό Θέατρο Φιλιππούπολης, Βουλγαρία
Εθνικό Θέατρο “Ivan Vazof” της Σόφιας, Βουλγαρία
Εθνικό Θέατρο των Σκοπίων, FYROM
Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου
Εθνικό Θέατρο Μαυροβουνίου στην Podgorica (Ποντγκόριτσα)
Βασιλικό Θέατρο “Zetski dom” στην Cetinje (Κετίγνη), Μαυροβούνιο
Εθνικό Θέατρο Βουκουρεστίου, Ρουμανία
Εθνικό Θέατρο της Κραϊόβα “Marin Sorescu”, Ρουμανία
Εθνικό Θέατρο Βελιγραδίου, Σερβία
Γενική Διεύθυνση Εθνικών Θεάτρων Τουρκίας

Στο πλαίσιο της 2ης Συνάντησης Θεάτρων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το Κρατικό Θέατρο, επιθυμώντας να φέρει κοντά καλλιτέχνες και θεωρητικούς του θέατρου και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για έναν βαθύτερο και ευρύτερο προβληματισμό, διοργανώνει την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών τις ακόλουθες εκδηλώσεις.

Ημερίδα αφιερωμένη στο αρχαίο δράμα με τίτλο Το αρχαίο δράμα σήμερα: προσεγγίσεις και προοπτικές στις 10:00 π.μ., με εισηγητές τους κ.κ. Δημήτρη Μαρωνίτη, Σωτήρη Χατζάκη, Στάθη Λιβαθινό, Δήμητρα Μήττα, ενώ στις 21:30 μ.μ., θα ακολουθήσει η παράσταση Φωνές των Βαλκανίων, όπου θα παρουσιαστούν σύντομα αποσπάσματα παραστάσεων αρχαίου δράματος από τους θιάσους που συμμετέχουν στη συνάντηση, πλαισιωμένα από χορικά παραστάσεων του Κ.Θ.Β.Ε. με ζωντανή μουσική.

Η είσοδος και για τις δύο εκδηλώσεις είναι ελεύθερη. Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων

ΒΡΑΒΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ - ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Η Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών απένειμε τα Βραβεία και τις Τιμητικές Διακρίσεις Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής 2007, καθώς και τα Βραβεία "Κάρολος Κουν.

Οι Επιτροπές Θεάτρου και Μουσικής απαρτίζονταν και αυτή τη φορά από κριτικούς προερχόμενους από ένα ευρύ φάσμα του καθημερινού και περιοδικού Τύπου. Συγκεκριμένα την Επιτροπή Θεάτρου αποτέλεσαν οι Λέανδρος Πολενάκης (πρόεδρος), Μαρίκα Θωμαδάκη, Σάββας Πατσαλίδης, Ελένη Πετάση και Ευανθία Προύσαλη, ενώ η Επιτροπή Μουσικής συγκροτήθηκε από τους Κυριάκο Λουκάκο (πρόεδρος), Κώστα Χαραλαμπίδη, Γιώργο Μονεμβασίτη, Κωνσταντίνο Καράμπελα - Σγούρδα και Αλέξη Σπανίδη.

Το σύμβολο για τα Βραβεία Θεάτρου και Μουσικής είναι επίχρυσο ακριβές αντίγραφο στεφανιού, το οποίο βρέθηκε σε βασιλικό τάφο της Αττικής Ελληνιστικής Εποχής και φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη. Το βασικό σύμβολο των βραβείων Καρόλου Κουν, είναι αντίγραφο του "Ήλιου", το οποίο φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Διαμαντής Διαμαντόπουλος για τις ανάγκες της σκηνοθεσίας της "Άλκηστης" του Ευριπίδη, που ήταν και το πρώτο αρχαιοελληνικό έργο που σκηνοθέτησε ο Κάρολος Κουν.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΟΥΝ

Α) Βραβείο σκηνοθεσίας ελληνικού έργου

-Cesaris Grauzinis, Δάφνης και Χλόη.

-Κωστής Καπελώνης, Κόκκινες γυναίκες του Παναγιώτη Μέντη.

-Αντώνης Αντύπας, Επτά Λογικές Απαντήσεις του Λεωνίδα Προυσαλίδη.

-Μάνια Παπαδημητρίου, Μ' ένα καράβι φορτηγό, της Φρόσως Ζαγοραίου.

Β) Βραβείο ερμηνείας ηθοποιού σε ελληνικό έργο

Για το βραβείο ερμηνείας ηθοποιού σε νεοελληνικό έργο, προτάθηκαν:

-Μανώλης Μαυροματάκης για την ερμηνεία του στο έργο Δάφνης και Χλόη.

-Σμαράγδα Σμυρναίου για την ερμηνεία της στο έργο Δέκατη έβδομη νύχτα

-Γιάννης Τσορτέκης για την ερμηνεία του στο έργο Επτά λογικές απαντήσεις

Γ) Βραβείο ελληνικού έργου

Για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου νεοελληνικού έργου, προτάθηκαν τα έργα:

-Μαμ, του Σάκη Σερέφα.

-Αϋπνία, του Μισέλ Φάις

- Δέκατη έβδομη νύχτα, του Απόστολου Δοξιάδη.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΟΥ

Α) Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου απονέμεται στον φωτιστή Λευτέρη Παυλόπουλο. Το συνολικό φωτιστικό του έργο χαρακτηρίζεται από τεχνική αρτιότητα και ομορφιά πρωτόγνωρης αισθητικής, η οποία βρήκε πολλούς μιμητές, σε σημείο σήμερα να μιλούμε για "Σχολή Παυλόπουλου".

Β) Διάκριση σε θεατρολογικό σύγγραμμα. Για το βραβείο θεατρολογικού συγγράμματος, προτάθηκαν τα ακόλουθα βιβλία:

-Δημήτρης Τσατσούλης, Σημεία γραφής, κώδικες σκηνής στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο (εκδ. Νεφέλη, 2007)

-Αντρέας Δημητριάδης, Σαιξπηριστής άρα περιττός: ο ηθοποιός Ν. Λεκατσάς και ο δύσβατος δρόμος της θεατρικής ανανέωσης στην Ελλάδα του 19ου αιώνα (εκ. Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών 2006)

-Καίτη Διαμαντάκου-Αγάθου, Περί Τραγωδίας και Τρυγωδίας: οκτώ διαδρομές στο τραγικό και το κωμικό θέατρο (εκδ. Παπαζήση 2007)

Γ) Βραβείο σε καλλιτεχνικό οργανισμό της περιφέρειας. Για το βραβείο σε Καλλιτεχνικό Οργανισμό της Περιφέρειας προτάθηκαν οι ακόλουθοι:

-Ο Θεατρικός Οργανισμός Πόλις της Ερμούπολης Σύρου ( Αιμιλία Βάλβη )

-Ο Θεατρικός Οργανισμός Χώρος της Θεσσαλονίκης (Στ. Κακάλας)

-Το Θέατρο Angelus Novus της Θεσσαλονίκης (Δαμιανός Κωνσταντινίδης)

Δ) Βραβείο Νέου Δημιουργού, προτάθηκαν οι ακόλουθοι:

Στεφανία Γουλιώτη, για την ερμηνεία της στην "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή.

Θωμάς Βελισσάρης για την ερμηνεία του στη "Μεταμόρφωση" του Κάφκα.

Γιάννης Σαρακατσάνης για την ερμηνεία του στο έργο "Εκεί, εκεί, στην Κόλαση"

Λουκία Μιχαλοπούλου για την ερμηνεία της στο μονόπρακτο "Σας αρέσει ο Μπραμς;" της Μάρως Δούκα.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Α) Μεγάλο Βραβείο Μουσικής απονέμεται στον βιολονίστα και αρχιμουσικό Λεωνίδα Καβάκο για την εν γένει έντονη Ελληνική και Παγκόσμια δραστηριότητα του και ιδίως την επί έτη συνεπή και ολοκληρωμένη παρουσίαση κύκλων μουσικής δωματίου.

Β) Διάκριση σε μουσικολογικό σύγγραμμα της τελευταίας πενταετίας προτάθηκαν τα ακόλουθα συγγράμματα:

- Χαρίκλειας Τσοκανή: Η κραυγή της Μέδουσας, εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2006

-Μαρίας Γυπαράκη: Μπενεντέτο Μαρτσέλλο, Εκδόσεις Μίλητος 2007

-Γιάννης Ευσταθιάδης: Το δεύτερο βιβλίο με τις αντιστίξεις, εκδόσεις Λέσχη 2006

Γ) Τιμητική διάκριση σε πολιτισμικό οργανισμό που δραστηριοποιείται στην περιφέρεια δεν δίνεται φέτος

Δ) Τιμητική διάκριση σε δισκογραφική εργασία ελληνικού ενδιαφέροντος προτάθηκαν οι ακόλουθοι δίσκοι:

-"Saxophone impressions" με τον Θεόδωρο Κερκέζο, σαξόφωνο, και την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης από την εταιρεία ΝΑΧΟS

-Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος "Νεανικά έργα", έκδοση του Ιονίου Πανεπιστημίου

-"Μουσική καταγραφή στην Κρήτη 1953-54" απο την εθνομουσικολογική έρευνα του Σαμυέλ Μπό Μποβύ, έκδοση του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπως Μερλιέ του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών

-Γιώργος Κουρουπός: Μονόγραμμα και Δημήτρης Μητρόπουλος: Μουσική για τον Ιππόλυτο, εκδόσεις της Ορχήστρας των Χρωμάτων

Ε) Τιμητική διάκριση σε νέο ή πρωτοεμφανιζόμενο καλλιτέχνη, προτάθηκαν:

- η υψίφωνος Λένια Ζαφειροπούλου για τη συμμετοχή της στην εκδήλωση με τίτλο "τα λαϊκά ποιήματα και τραγούδια στον Γερμανικό Ρομαντισμό" της 23/3/07 στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς και για τη συμμετοχή της στη συναυλία της 22/6/07 με την ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

-Ο βιολοντσελίστας Άγγελος Λιακάκης για τη συμμετοχή του στη συναυλία της 15/6/07 με την ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

-ο πιανίστας Απόστολος Παληός για την ατομική του εμφάνιση στο Ινστιτούτο Γκαίτε στις 29/1/07 και για τη συμμετοχή του στη συναυλία της 15/6/07 με την ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

• ΥΓ. Τα βραβεία πήραν όσων τα ονόματα σημειώνονται με γράμματα μπλε και bold

ΔΗΠΕΘΕ ΚΡΗΤΗΣ: ΧΑΡΤΙΝΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ

Το έργο «Χάρτινα λουλούδια», του Εγκον Γουλφ, ανέβασε το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης. Το έργο θα παρουσιαστεί και στην Αθήνα (19-23/1) στο θέατρο «Χοροροές» (Γκάζι). Παραστάσεις επίσης θα δοθούν σε: Ηράκλειο (έως 14/12), Χανιά (15-30/12, εκτός των γιορταστικών ημερών), Αγιο Νικόλαο (4/1), Σητεία (5/1), Ιεράπετρα (6/1), Ρέθυμνο (15,16/1). Μετάφραση Στέλλας Κραναή, σκηνοθεσία Γιώργου Αντωνάκη. Σκηνικά - κοστούμια Σπύρου Κωστόπουλου, μουσική Γιάννη Κιαγιαδάκη. Παίζουν: Λίνα Μπαμπάτσια, Δημήτρη Αγορά.

Το έργο είναι αποτέλεσμα μιας στιγμής έξαρσης, παρά ενός γεγονότος. Είπανε πως το έργο πραγματεύεται την καταστροφή της αστικής τάξης από ένα ανερχόμενο προλεταριάτο ή τη σύγκρουση δυο πολιτισμών. Σίγουρα, πάντως, εξαντλείται η υπομονή των φτωχών. Η ανυπομονησία είναι μεγάλη και βαθιά. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η απώλεια της ψεύτικης ταυτότητας του ατόμου. Η Εύα έχει το πρόσωπό της σκεπασμένο μ' ένα χάρτινο λουλούδι. Ο Μπακαλιάρος αποδεικνύεται πως είναι ένα άξεστο παιδί. Κι ο ποταμός το σπίτι των ξαναγεννημένων.

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Θεατρολόγων (ΠΕΣΥΘ) διοργανώνει διημερίδα με τίτλο «Θέατρο και εκπαίδευση - Εκπαίδευση και θέατρο», στις 15/12, στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων και στις 16/12 στο σύλλογο (από 10πμ και τις δύο μέρες). Στόχος της διημερίδας είναι: Να προβάλει τη σχέση του θεάτρου με την εκπαίδευση. Να διερευνήσει τρόπους εφαρμογής του θεάτρου στο εκπαιδευτικό σύστημα. Να προτείνει λύσεις ένταξης του αντικειμένου σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Να συζητηθεί η επάρκεια ή μη της θεατρικής παιδείας στις πανεπιστημιακές και δραματικές σχολές, στα εργαστήρια και ο εμπλουτισμός των προγραμμάτων θεατρικής εκπαίδευσης.

Still Pinteresque

Steven Forrest/Insight-Visuals, for The New York Times

Harold Pinter wrote the script for the remake of “Sleuth,” and he briefly appears in it, too.

Michael Caine, left, and Laurence Olivier in the original “Sleuth."

Mr. Caine with Jude Law in the remake of "Sleuth," written by Mr. Pinter.

Jude Law, left, with Kenneth Branagh, the “Sleuth” director.

TOWARD the end of the new film version of “Sleuth,” a cellphone suddenly rings. The sound is as jarring as gunfire, and it deepens the tension in a scene between Milo (Jude Law), an out-of-work-actor who is not as dumb as he looks, and Andrew (Michael Caine), a famous thriller writer with a cruel streak. The caller is Milo’s lover, Maggie, who also happens to be Andrew’s wife. “I love you too,” Milo coos into the phone, looking at Andrew. But what did Maggie say on the other end? The director, Kenneth Branagh, asked that of the screenwriter, Harold Pinter, in rehearsal, and it was a natural question; in “Sleuth” reality is elusive, and the truth is often little more than an opportunistic weapon.

The response was not particularly satisfying, but it was classically Pinteresque.

“Harold said to me, ‘Who said it was Maggie?’” Mr. Branagh said, laughing as he recalled it. “He said, ‘We know that the phone rings and that he appears to be having a conversation. ’ ”

That forced leap of the imagination is part of the mystery and challenge of Mr. Pinter’s work, so singular and unclassifiable that it has its own adjective. (The Financial Times, for one, defined Pinteresque as “full of dark hints and pregnant suggestions, with the audience left uncertain as to what to conclude.”)

The opacity is deliberate: Mr. Pinter, the author of bleak, often brutal plays like “The Homecoming,” “Betrayal” and “The Caretaker,” is not prepared to elaborate.... [Sarah Lyall, The Times, 7/10/2007]

Προς το τέλος της νέας κινηματογραφικής διασκευής του Σλουθ [Sleuth], ένα κινητό τηλέφωνο χτυπάει. Ο ήχος μοιάζει με πυροβολισμό και βαθαίνει την ένταση στη σκηνή ανάμεσα στον Μάιλο (Jude Law), έναν νεαρό άνεργο ηθοποιό, και τον Άντριου (Michael Caine), έναν διάσημο συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων. Στην άλλη άκρη της γραμμής είναι η ερωμένη του Μάιλο, η Μάγκι, η οποία τυχαίνει να είναι επίσης η σύζυγος του Άντριου – αυτή πρέπει να έχει τηλεφωνήσει, καθώς ο Μάιλο λέει σιγανά στ’ ακουστικό «Κι εγώ σ’ αγαπώ» κοιτάζοντας τον Άντριου. Τι είπε όμως η Μάγκι στην άλλη άκρη της γραμμής; Ο Kenneth Branagh, ο σκηνοθέτης, έκανε την ερώτηση αυτή στον σεναριογράφο, τον Harold Pinter, στη διάρκεια μιας πρόβας. Στο Σλουθ η πραγματικότητα είναι φευγαλέα και η αλήθεια συχνά δεν είναι παρά ένα τυχοδιωκτικό όπλο. Η απάντηση δεν ήταν και πολύ ικανοποιητική, ήταν όμως κλασικά «πιντερική». «Ο Χάρολντ μου απάντησε “και ποιος σου είπε πως είναι η Μάγκι;”» είπε ο Μπράνα, γελώντας καθώς θυμόταν τη στιχομυθία. «Ξέρουμε πως το τηλέφωνο χτύπησε και πως ο Μάιλο φάνηκε να έχει μια συνομιλία».

Αυτό το άλμα της φαντασίας αποτελεί μέρος του μυστηρίου και της πρόκλησης που συναντάμε πάντα στο έργο του Pinter, τόσο μοναδικό και αταξινόμητο που απέκτησε στα αγγλικά το δικό του επίθετο: pinteresque. (Οι Financial Times όρισαν το pinteresque ως έργο «γεμάτο σκοτεινές νύξεις και ανησυχητικά υπονοούμενα, που αφήνει σε αβεβαιότητα το κοινό».) Η αδιαφάνεια αυτή είναι ηθελημένη και ο συγγραφέας του Επιστάτη [The Caretaker], του Γυρισμού [The Homecoming] και της Προδοσίας [Betrayal] δεν είναι πρόθυμος να δώσει εξηγήσεις... [International Herald Tribune, Η Καθημερινή, 2/12/2007]

TRISTAN BERNARD: ΤΟ ΒΟΥΛΕΒΑΡΤΟ ΤΟΝ ΕΚΑΝΕ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Ο Τριστάν Μπερνάρ [Tristan Bernard], 7 Σεπτεμβρίου 1866 – 7 Δεκεμβρίου 1947. Γάλλος (εβραϊκής καταγωγής) δημοσιογράφος, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και δικηγόρος. Έγραψε αναρίθμητες λαμπερές φάρσες που αγαπήθηκαν στην εποχή του. Από τους βασικούς εκπροσώπους του παριζιάνικου βουλεβάρτου: Το βάρος της ελευθερίας [Le fardeau de la liberté, 1898], Ο μόνος ληστής του χωριού [Le seul bandit du village, 1898], Οι νυκτερινοί επισκέπτες [Une visite de nuit, 1899], La mariée du Touring Club [The Touring Club Bride, 1899], Η υπόθεση Ματιέ [L'affaire Mathieu, 1901], La bande à Léon [The Gang at Léon, 1902], Le flirt ambulant [The Ambulant Flirt, 1907], Les jumeaux de Brighton [The Twins of Brighton, 1908], Το μικρό καφέ [Le petit café, 1911], Les phares Soubigou [=The Soubigou Beacons, 1912], Ο γοητευτικός πρίγκιπας [Le prince charmant, 1914], Jules, Juliette et Julien, ή L'école du sentiment, 1929], Une amie d'Argentine, με τον Max Maurey, 1930], Ο άγριος [Le sauvage, 1931], Τα νικέλινα πόδια [Les rieds nickelés], Monsieur Colomat. Χαρακτηριστικό έργο του ήταν το Triplepatte που γράφτηκε σε συνεργασία με τον André Godfernaux και ανέβηκε στις 30 Νοεμβρίου 1905 στο θέατρο Athénée. Το Ζιζάνιο, σε μετάφραση του Κώστα Βάρναλη, παίχτηκε το 1932-33 από το Εθνικό Θέατρο.

Προς τιμήν του, στο Παρίσι, το Théâtre Tristan Bernard, στην οδό Rocher 64, φέρει το όνομά του.

GEORGES FEYDEAU: Η ΚΟΜΨΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΒΑΡΤΟΥ

Georges Feydeau

Ο Γάλλος θεατρικός συγγραφέας Ζορζ Φεϊντό [Georges Feydeau], γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1862 – και πέθανε στις 5 Ιουνίου 1921. Οι κωμωδίες ήσαν τυπικές γαλλικές φάρσες. Η κομψότητά και η χάρις του γραψίματός του επηρέασε αναμφίβολα κωμωδιογράφους, όπως ο Noël Coward.

«Το βοντβίλ του Φεϊντό δοξολογεί τα χάσματα που ανοίγονται, διαλαλεί τη χαρά της καταστροφής, στην οποία ευχαρίστως βυθίζεται. Όλος αυτός ο κόσμος γαντζώνεται από τη ζωή για να ρουφήξει το χυμό της. Τον απολαμβάνει με περίσκεψη μαζί και απληστία, διαφεντεύοντας το βιός του. Ύστερα από αμέτρητες πιρουέτες, η Αμέλια ξαναγίνεται κοκότα με τη θέλησή της. Στα μπιστρό της Μονμάρτης μπορεί να δει κανείς και σήμερα την επιγραφή: Λένε πως το πιοτό είναι ένας αργός θάνατος. Σκοτούρα μας. Δεν βιαζόμαστε…» (Vito Pandolfi: Ιστορία του Θεάτρου, 1969).

Το πρώτο του έργο Ράφτης κυριών [Tailleur pour dames] ανέβηκε to 1887 στο Théâtre de la Renaissance. Το έργο του Το νου σου στην Αμέλια [Occupe-toi d'Amélie], ένα τρίπρακτο βοντβίλ, ανέβηκε το 1908. Εξαιρετικό θεωρείται ότι είναι και το Γαλόπουλο [Le Dindon, 1898]. Άλλα έργα είναι: Η κυρία του Μαξίμ [La Dame de chez Maxim, 1899], Ψύλλοι στ’ αυτιά [La Puce a l'oreille, 1907), Η μακαρίτισσα η μητέρα της Κυρίας [Feu la mère de Madame, 1910], Καθάρσιο για τον μπέμπη [On purge bébé, 1910) κ.ά. Στην Ελλάδα παίχτηκαν τα κυριότερα έργα του ουκ ολίγες φορές.

Η ΜΙΚΡΗ ΜΑΣ ΠΟΛΗ ΚΑΙ Ο THORNTON WILDER

Τουλάχιστον η Μικρή μας πόλη [Our town] είναι πασίγνωστη στους Έλληνες θεατρόφιλους. Το έργο πρωτοπαίχτηκε στην Αθήνα το 1945, από το θίασο Κατερίνας Ανδρεάδη, στο θέατρο Κεντρικό, σε σκηνοθεσία Ντίνου Γιαννόπουλου – στο ρόλο του αφηγητή ο Θάνος Κωτσόπουλος και το πρόγραμμα προέβλεπε εναλλασσόμενη ερμηνεία της Κατερίνας και της Μελίνας Μερκούρη. Αργότερα, το 1954 παίχτηκε από το Θέατρο Τέχνης. Το είχε μεταφράσει ο Μίνως Βολανάκης, τα σκηνικά και τα κοστούμια είχε φιλοτεχνήσει ο Γιάννης Τσαρούχης, και το είχε σκηνοθετήσει φυσικά ο Κάρολος Κουν.

Playbill cover for Our Town in 1938.

Το 1992 στο θέατρο Λαμπέτη – μετάφραση και σκηνοθεσία: Μίνως Βολανάκης, σκηνικά και κοστούμια: Σάββας Χαρατσίδης, και στη διανομή: Ν. Τσακίρογλου, Πέμη Ζούνη, Σ. Τζώρτζογλου, Α. Λαδικού, Γ. Γεωγλερής, Θ. Μπαζάκα κ.α. Το 2003, στο θ. Δημήτρης Χορν – μετάφραση και σκηνοθεσία: Σταμάτης Φασουλής, σκηνικά: Αντώνης Δαγκλίδης, κοστούμια Κατερίνα Παπανικολάου, φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, μουσ. επιμέλεια Ιάκωβος Δρόσος, κίνηση Αποστολία Παπαδαμάκη, και στη διανομή: Πέγκυ Τρικαλιώτη, Χρήστος Στέργιογλου, Δάφνη Λαμπρόγιαννη, Γιώτα Φέστα, Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Νίκος Χύτας, Ζώγια Σεβαστιανού, Γιάννης Τσιμιτσέλης. Ενδεχομένως να έχει παιχτεί και από άλλους θιάσους – εδώ δεν κάνω πλήρη βιβλιογραφική καταγραφή.

Από το Θέατρο Τέχνης είχε παιχτεί το 1954, και το έργο Με τα δόντια [μας] / The Skin of our teeth. – μετάφραση: Μίνως Βολανάκης, σκηνικά και κοστούμια: Νίκος Νικολάου, μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, σκηνοθεσία: Κάρολος Κουν.

Και για να έρθω στο προκείμενο: μιλάω για τον Αμερικανό θεατρικό συγγραφέα και πεζογράφο Θόρντον Νίβεν Ουάιλντερ [Thornton Niven Wilder, 17 Απριλίου 1897 – 7 Δεκεμβρίου 1975]. Το μυθιστόρημά του Η γέφυρα του Σαν Λουίς Ρέι [The Bridge of San Luis Rey, 1927] του απέφερε ένα Pulitzer Prize. Ωστόσο, σήμερα κατατάσσεται ανάμεσα στους μεγάλους του αμερικανικού θεάτρου. Στα έργα του διακρίνεται η εμμονή του στην αναζήτηση των πανανθρώπινων αξιών, ενώ είναι ιδιαίτερα εμφανής η προσπάθειά του να προτείνει λύσεις (ηθικές περισσότερο) στα πάμπολλα αδιέξοδα του σύγχρονου ανθρώπου.

Thornton Wilder as Mr. Antrobus in his 1942 play The Skin of Our Teeth

Έργα του: Η τρομπέτα θα ηχήσει [The Trumpet Shall Sound, 1927] – σχετικά με τον αμερικανικό εμφύλιο, Το λεωφορείο Χαϊαγουάθα [Pullman Car Hiawatha] και Το μεγάλο χριστουγεννιάτικο δείπνο και άλλα μονόπρακτα [The Long Christmas Dinner and other Plays in One Act, 1931], Η μικρή μας πόλη [Our Town, 1938], - εικόνα μιας μικρής αμερικανικής κοινωνίας, Με τα δόντια μας [The Skin of Our Teeth, 1942] – βραβείο Πούλιτζερ για το θέατρο, Το ευτυχισμένο ταξίδι στο Τρέντον και στο Κάμντεν [The Happy Journey to Trenton and Camden, 1947], Ο έμπορος του Γιόνκερς [The Merchant of Yonkers, 1938] – ξαναδουλεμένο παίχτηκε αργότερα με τον τίτλο Η προξενήτρα [The Matchmaker, 1954] και διασκευάστηκε σε μιούζικαλ, το γνωστό ως Hello Dolly, to 1964. Έγραψε επίσης αρκετά μονόπρακτα: Τρία έργα για την οδό Μπλίκερ [Three Plays for Bleecker Street, 1962]. Διασκεύασε την Άλκηστη του Ευριπίδη με τίτλο Ζωή κάτω απ’ τον ήλιο [Life in the Sun, 1955].

Ο ΔΙΑΟΛΟΣ ΣΤΗΝ ΜΠΟΤΙΛΙΑ

Στο καφε-θέατρο Εκβασις (Δεληγιάννη 5, πίσω από το Πάντειο, τηλ. 210 2280308), επαναλαμβάνεται η περυσινή επιτυχία Ο διάολος στην μποτίλια, σε σκηνοθεσία Κώστα Φαρμασώνη. if (code.indexOf('Default Ad')<0) display="">

Τα παραμύθια της Μάνης έχουν εμπνεύσει τον μεγάλο Φλαμανδό ζωγράφο Pieter Bruegel. Οι Ευρωπαίοι μελετητές της παγκοσμιοποίησης, ερευνώντας το φαινόμενο της διεισδυτικότητας των πολιτισμών και της αλληλεπίδρασης των μύθων και των ιδεών, ανακαλύπτουν σε ένα έργο του Pieter Bruegel, του 1550, μια παραλλαγή από παράσταση πανηγυριού πάνω σε παλκοσένικο, που αναπέμπει σε θεατροποιημένα παραμύθια, όπως αυτά παρουσιάζονταν το Μεσαίωνα στην Κεντρική Ευρώπη.

Ο Pieter Bruegel, σημειώνεται, αγαπούσε τις παροιμίες και τους παλιούς μύθους και, μάλιστα, στα νεανικά του χρόνια είχε δημιουργήσει ένα είδος εικονογραφημένης ανθολογίας των παλιών φλαμανδικών παροιμιών.

Ο διάολος στην μποτίλια, που παρουσιάζεται στην Εκβαση, αποτελείται από πέντε παραμύθια της Μάνης, παρμένα από ζωντανές αφηγήσεις, που επικεντρώνουν το θέμα τους στη σύγκρουση άντρα - γυναίκας, στην αντιπαράθεση εξυπνάδας και κουταμάρας, δόλου και δικαιοσύνης, για να κορυφωθεί η αφήγηση με την περίφημη μάχη της γυναίκας με τον ίδιο το διάβολο. Οι ίδιοι μελετητές εντοπίζουν τις αφηγήσεις αυτές, εκτός από την Ευρώπη στα Βαλκάνια, στην Ουκρανία, τη Δυτική Αφρική και τη Βόρειο Αμερική.

Η παράσταση δίνει ρόλο στον αφηγητή, που αναδεικνύει τη μανιάτικη διάλεκτο, συνοδευόμενη από ένα μουσικό, ο οποίος μεταφέρει εξωτικούς τόνους από όργανα διαφορετικών ηπείρων. Τους 32 ρόλους ανθρώπων και ζώων παίζουν οκτώ ηθοποιοί, οι οποίοι μεταμορφώνονται επί σκηνής, σε ένα λαϊκό θέαμα πανηγυριού με σημαντικό θεατρολογικό ενδιαφέρον.

Με την παράσταση αυτήν, ανακαλύπτουμε μία Μάνη διαφορετική από το μοιρολόι και τη βεντέτα, ενώ εδώ τα πέντε μανιάτικα τραγούδια είναι σκωπτικά και καθόλου δραματικά. Στο σημείο αυτό, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το σκωπτικό χαρακτήρα του Μπρούεγκελ στα έργα του και όταν αναπαριστούσε χωρικούς, που του προσέδωσαν τον τίτλο «ο ζωγράφος των χωρικών».

Ο θίασος, μετά την καλοκαιρινή περιοδεία του σε πύργους και κάστρα, συνεχίζει τώρα τις παραστάσεις του κάθε Δευτέρα και Τρίτη (ώρα 21.15) στο παραδοσιακό καφε-θέατρο με τους πέτρινους τοίχους και την ξύλινη οροφή, όπου δύο βράδια την εβδομάδα στήνεται στο πατάρι ένα λαϊκό πανηγύρι από το βάθος των αιώνων.

Τα σκηνικά είναι του Κώστα Κουρμουλάκη, τα κοστούμια των Εμμανουέλας Κρουκόβσκι και Τζωρτζίνας Κωστοπούλου και η μουσική του Γιάννη Ψειμάδα. Παίζουν οι Ζ. Κληματσάκη, Β. Κουκούτση, Κ. Αυλωνίτης, Γ. Νικολάου, Δ. Λύρας, Χ. Πλατανιώτη και Ν. Φραγκιουδάκης (τιμή εισιτηρίου 10 ευρώ). [Η Ναυτεμπορική, Ξένη Μουχίμογλου].

39 ΒΗΜΑΤΑ

Από τη δεκαετία του '30, «Τα 39 βήματα» έχουν γυριστεί τρεις φορές ταινία και, πέρυσι, κέρδισαν το «Bραβείο Λόρενς Ολίβιε» για την καλύτερη κωμωδία της χρονιάς.

Τέσσερις ηθοποιοί, τρεις άνδρες και μία γυναίκα, εναλλάσσονται σε 139 ρόλους, ενώ με 35 σκηνικές αλλαγές η δράση του έργου «Τα 39 βήματα» μεταφέρεται στην ύπαιθρο, στο τρένο, στη στέγη των βαγονιών, σε γέφυρες κ.ά.

Ένας μοναχικός γοητευτικός άνδρας κατηγορείται κατά λάθος για τη δολοφονία μιας ωραίας γυναίκας. Στην απελπιστική του προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του, εμπλέκεται σε ένα διεθνές δίκτυο κατασκόπων, που προσπαθεί να «βγάλει» εκτός Αγγλίας στρατιωτικά μυστικά, προς όφελος των Γερμανών. Η απειλή παραμονεύει συνεχώς, όχι μόνο να συλληφθεί αλλά και να δολοφονηθεί. Μέσα στην αναζήτηση της αλήθειας για την αθωότητά του, ανακαλύπτει και το μεγάλο έρωτα της ζωής του.

Η ιστορία είναι από την επιτυχημένη ταινία του Αλφρεντ Χίτσκοκ «Τα 39 βήματα», γραμμένη από τον Τζον Μπούκανς και γυρισμένη το 1935 με τους διάσημους ηθοποιούς της εποχής, Μαντλέν Καρρόλ και Ρομπέρ Ντονά. Το σασπένς και η μεγάλη επιτυχία της ταινίας έγιναν αφορμή να ξαναγυριστεί το 1959 με τον Κένεθ Μουρ και το 1978 με τον Ρόμπερτ Πάουελ. Ο Ρόμπερτ Μπάρλοου θεατροποίησε το έργο, το οποίο ανέβηκε πριν από τρία χρόνια στα περίχωρα του Λονδίνου και, στη συνέχεια, στο Γουέστ Εντ, κερδίζοντας πέρυσι το Βραβείο Λόρενς Ολίβιε για την καλύτερη κωμωδία της χρονιάς.

Το έργο παίζεται κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο Κνωσσός (στάση Καλλιφρονά, Πατησίων και Κνωσού), με τους Σπύρο Σπαντίδα, Νίνα Λοτσάρη, Λάμπρο Τσάγκα και Φώτη Κέπελη. Η θεατρική μεταφορά είναι του Πάτρικ Μπάρλου, η μετάφραση του Κωστή Τσώνου, τα σκηνικά-κοστούμια της Δέσποινας Βολίδη, η μουσική επιμέλεια του Γιάννη Μακρίδη και οι φωτισμοί του Δημήτρη Παπαδόπουλου. [Η Ναυτεμπορική, Ξένη Μουχίμογλου]