Thursday, February 21, 2008

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΜΠΕΣΗΣ: «Από απόσταση αναπνοής»

ΧΡΟΝΙΚΟ. Η Αλίκη, η Τζένη και ο Τάκης. Ο Γιώργος Λεμπέσης καταγράφει εμπειρίες και θεατρικές ιστορίες που βίωσε ως παραγωγός δίπλα σε μεγάλους πρωταγωνιστές. Ο Γιώργος Λεμπέσης, 77 ετών σήμερα, δεν εγκαταλείπει καμία συνήθεια, κανένα πάθος. Είναι και δηλώνει αμετανόητος. Παραμένει στο θέατρο - και συγκεκριμένα στο μικρό γραφείο του στο Λαμπέτη κάθε ημέρα 10 με 12 το πρωί τα τελευταία 23 χρόνια -, επιμένει στο θέατρο και ζει στο θέατρο. Μια ζωή στη σκηνή, στην πλατεία, στα παρασκήνια. Αυτή τη ζωή πριν από περίπου δύο χρόνια η κόρη του, Νταίζη, τον έπεισε να τη συμπεριλάβει σε ένα βιβλίο στο οποίο καταγράφεται όλη η πορεία του στο θέατρο. Χειμαρρώδης ο Γ. Λεμπέσης, παρά τις αρχικές ενστάσεις υποχώρησε και άρχισε να καταγράφει μια πορεία πέντε δεκαετιών πλημμυρισμένη από εικόνες, ιστορικά πρόσωπα, ανώνυμους εργάτες του θεάτρου, ανέκδοτες ιστορίες, παραστάσεις, θέατρα, πρόβες, έρωτες, διαφωνίες, χαρές, λύπες, συγκίνηση... Στην αγωνία του να καταγράψει τα πάντα και τους πάντες αποφάσισε να παραλείψει μόνο δυσαρέσκεια και αρνητικές εντυπώσεις για πρόσωπα και πράγματα του θεάτρου. «Θα ήταν ιεροσυλία» εξομολογείται. Σε 328 σελίδες ο θιασάρχης κατάφερε να χωρέσει αμέτρητες ιστορίες, ενώ το αχαλίνωτο συναίσθημα που κατακλύζει όλο το βιβλίο έχει αποτέλεσμα έναν παιδικό σχεδόν αυθορμητισμό ο οποίος επιτρέπει και δικαιολογεί τα πισωγυρίσματα στον χρόνο και στις ιστορίες, τις συναισθηματικές εξάρσεις, την ντοπιολαλιά στα κεφάλαια που αναφέρονται στη σχέση με τη μητέρα του και την αποκάλυψη ιδιαίτερων και προσωπικών στιγμών των πρωταγωνιστών του βιβλίου… [Αφροδίτη Γραμμέλη, Το Βήμα, 3/02/2008]

Πώς ήταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη όταν ξυπνούσε κι ήταν άβαφτη; Ποια πρωταγωνίστρια ήταν το μεγαλύτερο πιρούνι της Ελλάδας; Ποιος κορυφαίος Έλληνας ηθοποιός θα μπορούσε να είναι το πρότυπο του Μολιέρου στον «Κατά φαντασία ασθενή» του; Ποια ήταν τα μαγικά τρικ τού πάλαι ποτέ μπουλουκιού που όργωνε τη χώρα; Ποια είναι η μάστιγα που λυμαίνεται το θέατρό μας; Όλες τις απαντήσεις θα τις βρείτε στην πικάντικη και συχνά νοσταλγική αυτοβιογραφία τού αισίως 77χρονου Γιώργου Λεμπέση «Από απόσταση αναπνοής» (εκδόσεις «Λιβάνη»), απ' τις σελίδες της οποίας παρελαύνει σχεδόν σύσσωμο το ελληνικό θέατρο των τελευταίων 60 χρόνων, από τα ζεύγη Μινωτή - Παξινού, Ντασσέν-Μερκούρη, μέχρι τον Λάκη Λαζόπουλο ή τον Σταμάτη Φασουλή. Ξεκινώντας ως ηθοποιός στην Κατοχή από τα ηρωικά μπουλούκια που αλώνιζαν την Ελλάδα, ο «αλκοολικός με το διάβασμα» πιτσιρικάς Μπονώρας (παρατσούκλι, που θα πει χαράματα) κατέληξε να γίνει τη δεκαετία του '80 μέγιστος παράγων του ελληνικού θεάτρου και θεατρικός επιχειρηματίας, Λεμπέσης. Είχε προϋπάρξει δεξί χέρι του Τάκη Χορν, της Αλίκης Βουγιουκλάκη, της Τζένης Καρέζη και υπεύθυνος της ιστορικής «Ελεύθερης Σκηνής». Ακόμα και σήμερα παραμένει μαχητικός θεατρώνης, παρ' όλο που σιγά σιγά ετοιμάζεται να δώσει τη σκυτάλη στη σύζυγό του Νινέτα και στα παιδιά τους, την Νταίζη και τον Παναγιώτη. [Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, 21/2/2008].

ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ: «Της άρεσε το φαγητό. Ήταν το μεγαλύτερο πιρούνι της Ελλάδας, έτσι την έλεγα εγώ. Ακόμη είχε μεγάλη αδυναμία στο τσιγάρο και δεν διανοήθηκε ποτέ να το κόψει. Επίσης είχε μεγάλη αδυναμία στο συκώτι της πάπιας και στα λουκουμάκια. Παιδικά κατάλοιπα, τα οποία διατηρούσε ζωντανά στη μνήμη της, τα λουκουμάκια και την τυρόπιτα κουρού, που έπαιρνε κι έτρωγε κάθε μέρα, όταν ήταν παιδάκι, από του Τερκενλή στη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, είχε το ιδίωμα, όταν έπαιρνε δύο - τρία κιλά, και ήταν όρθια, να χτυπά με τις παλάμες της τους γοφούς της, σαν να μπορούσαν τα κιλά να φύγουν. Αυτά επί των ημερών μου.»

Αναγγέλλοντας την «Αντιγόνη» (1986): Γ. Λεμπέσης, Μίκης Θεοδωράκης, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Μίνως Βολανάκης, (πάνω) Π. Φυσσούν, Αντ. Θεοδωρακόπουλος
ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ:
«Είχε μεγάλη αδυναμία στο ψωμί και στο τυρί, αλλά από ένα ορισμένο τυράδικο και φούρνο, που της έφερνα μόνο εγώ! Επίσης είχε πολύ μεγάλη αδυναμία στο ξενύχτι. Ήταν αδύνατον να κοιμηθεί πριν από τις έξι το πρωί. Κι έλεγε χαρακτηριστικά: "Αν ο ουρανός δεν γίνει σαν νερωμένο ούζο, την αυγή, εγώ δεν μπορώ να κοιμηθώ". Ακόμη της άρεσε πολύ να περιποιείται τους καλεσμένους της, κι αλίμονο σε όποιον τού είχε αδυναμία. Του γέμιζε συνεχώς το πιάτο και αλίμονό του αν δεν το άδειαζε. Είχε μεγάλη αδυναμία στο ποιοτικό θέατρο, αλλά κάθε φορά που δοκίμαζε να κάνει έτρωγε τα μούτρα της. Ο κόσμος κλώτσαγε και την ήθελε όπως την ήξερε. Γι' αυτό δεν την ακολούθησε ποτέ, σε κάθε δοκιμή που έκανε, από την "Κλεοπάτρα" στο Ρεξ ως τη "Φιλουμένα" στο θέατρό της. Ήταν καταδικασμένη, κι αυτό ήταν κατά κάποιον τρόπο σαν κατάρα».
ΑΛΕΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ:
«Ο Αλέκος είχε μεγάλη αδυναμία στα πουράκια του, στη μακαρονάδα, γενικά στις γυναίκες και ειδικά στη Νόνικα. Η φυσική ευγένεια που διέθετε μας επέβαλλε να είμαστε όλοι πιο ευγενικοί στην παρέα. Εκτός από την ευγένεια, είχε ήθος, πάθος και αγάπη απέραντη για το θέατρο. Είχε χιούμορ απαράμιλλο κι έλεγε τα αστεία του σοβαρά. Η μεγαλύτερή του αδυναμία ήταν, και πιστεύω ότι ακόμη είναι, όπου κι αν βρίσκεται, η Νόνικα! Την αγαπούσε πολύ! »
Ο Λεμπέσης επί σκηνής με τον Δημήτρη Χορν στο έργο «Θωμάς ο Δίψυχος»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ
: «Ο Χορν ήταν ένας χαρισματικός ηθοποιός και άνθρωπος, του άρεσε πολύ να κάνει μιμήσεις για να γελάνε στην παρέα. Πίστευε ακράδαντα ότι είχε μια φοβερή ευαισθησία και ευπάθεια στον λαιμό, που είχε αποτέλεσμα συχνά πυκνά να διώχνουμε κόσμο, είτε ήταν γεμάτο το θέατρο είτε ήταν μισό, γιατί νόμιζε ότι ο λαιμός του είχε κλείσει και δεν μπορούσε να βγάλει ήχο. Τον έλεγαν και ήταν "κατά φαντασίαν ασθενής". Είχε έναν γιατρό, το όνομά του ήταν Κηλαϊδίτης, νομίζω. Τον καημένο τον λυπόμασταν όλοι, γιατί τον ταλαιπωρούσε χωρίς λόγο μέρα - νύχτα. Τον κουβαλούσε συνέχεια στο θέατρο ή στο σπίτι του, ό,τι ώρα νόμιζε ότι ο λαιμός του έκλεισε. Βέβαια, του έκανε δώρα πανάκριβα, όπως το αμάξι του, ένα Βόλβο που είχε, αλλά τον είχε εξουθενώσει. Ο δόλιος ο γιατρός για να γλιτώσει είχε εφεύρει ένα κόλπο που απέδωσε. Έφτιαχνε μόνος του χαπάκια από αλεύρι και ζάχαρη, τα 'βαζε σ' ένα κουτάκι που είχε πάντα μαζί του και τα έδινε στον Χορν σαν φάρμακο θαυματουργό για τον λαιμό. Ο Χορν, όταν έπαιρνε το χαπάκι του, σ' ένα λεπτό ηρεμούσε και σε δύο ήταν περδίκι.»
Μετά τις καταθέσεις του Χρέλια, του Γ. Λαζαρίδη, του Χρυσοστομίδη, του Μίμη Φωτόπουλου, του Λάκη Μιχαηλίδη, του Λυκούργου Καλλέργη, της Καλής Καλό, των αδελφών Καλουτά, του Βασίλη Κανάκη, της Ασπασίας Παπαθανασίου, της Γκέλυς Μαυροπούλου, της Άννας Συνοδινού για την πορεία τους στο θέατρο και την εποχή τους, αναμνήσεις, ανέκδοτα, εκτιμήσεις, κρίσεις και αυτοκριτική, ιδού και η κατάθεση- ντοκουμέντο του Γιώργου Λεμπέση, του τελευταίου παλιού παραγωγού εξ ηθοποιών επιχειρηματία και οργανωτή του θεάτρου μας. Στο βιβλίο αναμνήσεων «Από απόσταση αναπνοής», ο Λεμπέσης με τρυφερότητα, αγάπη απέραντη για το θέατρο και τους θεατρίνους πλουτίζει με έξοχες σελίδες ιδιαίτερα για την οργάνωση και την ποιότητα, τον επαγγελματισμό και την αποστολή των μπουλουκιών, απ’ όπου ο Λεμπέσης ξεκίνησε…

[Το πνεύμα του τόνου, Του Κώστα Γεωργουσόπουλου, Τα Νέα, 21/2/2008]

ΔΕΣ ΚΙ ΑΥΤΟ: Γιώργος Λεμπέσης: Ο κ. Φασουλής είναι πολύ καλός σκηνοθέτης, μέτριος ηθοποιός και κακός άνθρωπος. Ο θεατρικός επιχειρηματίας αποκαλύπτει εν βρασμώ ψυχής στο Βήμα, 21/11/1999.


No comments: