ΘΕΑΤΡΟ «ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ» Ανατρεπτική «Ισμήνη»

• «Η ηρωίδα του Ρίτσου κρίνει ιστορικές συγκυρίες και ανθρώπινες αδυναμίες», λέει η σκηνοθέτιδα Ασπα Τομπούλη για την παράσταση με την Κάτια Γέρου

Κάτια Γέρου και Στέφανος Κοσμίδης συναντιούνται επί σκηνής στην «Ισμήνη»

Μπορεί κανείς να μείνει αμέτοχος και ανέμελος, μέσα στη δίνη καταλυτικών πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων; Το παραπάνω ερώτημα θέτει το κείμενο του Ρίτσου, «Ισμήνη» που ερμηνεύει η Κάτια Γέρου, από αύριο (και για 16 παραστάσεις) στο θέατρο «Εν Αθήναις». Ποιος θα γνώριζε την Ισμήνη αν δεν ήταν αδελφή της Αντιγόνης; Στον κλασικό μύθο η Ισμήνη συμβουλεύει την Αντιγόνη να μην αντισταθεί στους νόμους του Κρέοντα και να αφήσει άταφο το πτώμα του προδότη αδελφού της. Είναι ένα πρόσωπο στη σκιά της δοξασμένης αδελφής της. Αλλά ποια είναι η γυναίκα του Ρίτσου που περιφέρεται και μιλάει στον αμίλητο ακροατή της; Μιλάει για την Ισμήνη; Είναι η Ισμήνη; Ως τι μιλάει για τα πρόσωπα του μύθου, για γεγονότα της Ιστορίας περασμένα και πρόσφατα;

Στο μονόλογο του Ρίτσου η ηρωίδα ανατρέχει στο παρελθόν και στην καταστροφή της οικογένειάς της, μέσα από το βλέμμα του μέσου, αισθησιακού ανθρώπου που θέλησε να γευτεί τον έρωτα και τη ζωή.

Με την εμπειρία της γυναίκας που η προσωπική της ζωή συνθλίφτηκε από τα γρανάζια της Ιστορίας και η ίδια σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από γεγονότα που την ξεπερνούσαν, η Ισμήνη καταθέτει μια άλλη αντίληψη ζωής, εντελώς διαφορετική από εκείνη της ένδοξης αδελφής της. Διαβρώνει καίρια σημεία του μύθου, κρίνει γεγονότα και ανθρώπινες αδυναμίες, ηρωισμούς και πάθη. Μέσα από καίριες εικόνες και συνεχείς αναχρονισμούς, ο Ρίτσος περνάει από το σήμερα στον μύθο, από τον μύθο σε ιστορικά γεγονότα και από ιστορικά γεγονότα σε μικρές, ανθρώπινες, καθημερινές στιγμές, εκφέροντας έναν λόγο ανατρεπτικό και βαθύτατα πολιτικό που αφορά άμεσα τον σημερινό θεατή.

«Πρόσωπο και προσωπείο, μύθος και Ιστορία, παρόν, παρελθόν και μέλλον, συλλογική και ατομική εμπειρία, φθορά και αισθησιασμός, συνυπάρχουν στο κείμενο» σημειώνει η Ασπα Τομπούλη. «Η ηρωίδα του Ρίτσου μιλά και θυμάται, υποσκάπτει τον μύθο της ένδοξης αδελφής της, κρίνει ιστορικές συγκυρίες και ανθρώπινες αδυναμίες μέσα από το βλέμμα του μέσου, αισθησιακού ανθρώπου που η ζωή του σημαδεύεται ανεξίτηλα από τη δίνη γεγονότων που τον υπερβαίνουν».

Στην παράσταση, το πρόσωπο που εκφωνεί την «Ισμήνη» (Κάτια Γέρου) στέκεται στο σανίδι της σκηνής, τώρα, στην ταραγμένη Αθήνα του 2012. Καθώς ξετυλίγεται ο μονόλογος, η ταραγμένη και χαοτική πόλη, παρεισφρέει δυναμικά μέσα στο κλειστό χώρο της ηρωίδας. Προσδίδει νέες τροπές στον λόγο αλλά και στη συμπεριφορά του ανώνυμου άνδρα (Στέφανος Κοσμίδης) που παραμένει μέχρι την τελευταία στιγμή αμίλητος. Οχι όμως ανενεργός...

Τη σκηνοθεσία και τον σκηνικό χώρο υπογράφει η Ασπα Τομπούλη, τα κοστούμια η Χριστίνα Μπάρλου-Παπούλια και τις συνθέσεις ήχων ο Δημήτρης Ιατρόπουλος. Παίζουν: Κάτια Γέρου, Στέφανος Κοσμίδης. Από τους πολυπαιγμένους και από τους πιο αγαπητούς στο κοινό μονολόγους της συλλογής «Τέταρτη Διάσταση», η «Ισμήνη» άρχισε να γράφεται το 1966 και ολοκληρώθηκε μέσα στα χρόνια της δικτατορίας (1971) όταν ο Ρίτσος ήταν εκτοπισμένος στη Σάμο. Στα επάλληλα ανεβάσματά της, η «Ισμήνη» ερμηνεύτηκε από σημαντικές ηθοποιούς, όπως η Ρένη Πιτακή, η Ασπασία Παπαθανασίου, η Μίρκα Παπακωνσταντίνου κ.ά.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 16/10/2012