ΠΕΤΕΡ ΣΤΑΪΝ «Το θέατρο κρατάει καθρέφτη απέναντι στην κοινωνία»

[Δ.Κ., ΤΑ ΝΕΑ: Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012].  «Να κοιτάζετε προς τον ουρανό, όχι προς την κόλαση», ήταν η συμβουλή προς τους φοιτητές του διάσημου γερμανού σκηνοθέτη, επίτιμου διδάκτορα πλέον στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

«Οι νέοι πρέπει να κάνουν κουράγιο και να έχουν το θάρρος να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες», έλεγε στα «ΝΕΑ» ο Πέτερ Στάιν λίγο μετά τη συνάντησή του με τους φοιτητές θεατρικών σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών με τον τίτλο πλέον του επίτιμου διδάκτορα του τμήματος. Την ίδια ώρα οι φοιτητές σαν σμάρι μαζεύονταν γύρω του. Και δεν τον άφηναν να φύγει. Ζητούσαν «μια συμβουλή σε περιόδους κρίσης και ανεργίας». Κι εκείνος τους έσφιγγε το χέρι.

«Θέλω να γίνω ηθοποιός», είπε μια φοιτήτρια. «Τότε, δεν αρκεί μια δραματική σχολή. Πρέπει να μελετήσεις το θέατρο». Τον κοίταξε απογοητευμένη. «Να ξέρεις όμως ότι οι ηθοποιοί δεν είναι κούκλες στα χέρια του σκηνοθέτη». Ο σκηνοθέτης δεν τους καθοδηγεί; ήρθε η ερώτηση. «Οχι, είναι συνεργάτες. Δεν θέλω να βλέπω ηθοποιούς να κάνουν αυτά που επιβάλλει ο σκηνοθέτης».

«Ηθελα να σας εκφράσω τον θαυμασμό μου. Εγώ είμαι φοιτητής στο Πολυτεχνείο», του είπε ένας νεαρός. «Τότε γιατί είσαι εδώ;», ρώτησε ο Πέτερ Στάιν. «Απλώς, πάντα ήθελα να σπουδάσω θέατρο και δεν ξέρω από πού να αρχίσω…».

Φοιτητές με σκηνοθετικές ανησυχίες τον ρώτησαν τι πρέπει να κάνει ο νέος σκηνοθέτης. «Να νιώθει κατ’ αρχάς άνετα με το κείμενο. Να νιώθει ότι τον καλεί να το αναλύσει. Και να έχει αυτοπεποίθηση», απάντησε ο Πέτερ Στάιν.

Προηγουμένως, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Φιλοσοφικής Σχολής είχε πολλά να πει στους φοιτητές – σαν μικρά μαθήματα: Για τη σπουδή του στο αρχαίο δράμα (μετέφρασε «Φιλοκτήτη» στα 13 του), για την εμβληματική «Μήδεια» που έφερε στην Επίδαυρο το 2004, για την «Ορέστεια» και τον «δύστυχο, τρελό, μικρό Ορέστη», για την τέχνη που «μας διδάσκει να δίνουμε τα χέρια ακόμη και με τους εχθρούς». Για το θέατρο «που κρατά τον καθρέφτη μπροστά στην κοινωνία».

Συμβούλευσε εξάλλου το νέο θεατρικό αίμα να βάζει στόχους υψηλούς. «Σκαλί σκαλί να φτάνετε στην κορυφή. Να κοιτάζετε προς τον ουρανό, όχι προς την κόλαση. Ας μην ισοπεδώνουμε τα πάντα. Να ανακαλύπτουμε διαρκώς πράγματα και να είμαστε αισιόδοξοι».

Ως παιδί ο Πέτερ Στάιν λαχταρούσε να βρεθεί στην Ελλάδα. Στον τόπο που λάτρεψε μέσα από κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και από το αρχαίο δράμα. «Την πρώτη φορά επισκέφθηκα τη χώρα σας ως τουρίστας. Για τους Γερμανούς η Ελλάδα είναι ένας μέρος όπου πρέπει να πας. Ολα γεννήθηκαν εδώ», έλεγε χθες στα «ΝΕΑ» ο σκηνοθέτης και των θεατρικών μαραθωνίων («Φάουστ» του Γκαίτε διάρκειας 20 ωρών, «Δαιμονισμένοι» του Ντοστογιέφσκι διάρκειας 12 ωρών στην Αθήνα). «Οι Ελληνες είναι ανοιχτοί και φιλικοί. Περνώ καλά μαζί τους. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ τα προβλήματα στην Ελλάδα και ακούω πολλά. Για να βρούμε τη λύση πρέπει να ξεκινάμε ρωτώντας: Γιατί συμβαίνουν αυτά;».