Την αντίδραση των κληρονόμων του Λ.Βογιατζή προκάλεσε η δωρεά του αρχείου του. Τι απαντά η Εθνική Βιβλιοθήκη

Η απόφαση της συντρόφου του Λευτέρη Βογιατζή, Ειρήνης Λεβίδη, να δωρίσει το πολύτιμο αρχείο του σκηνοθέτη στην Εθνική Βιβλιοθήκη προκάλεσε την αντίδραση των κληρονόμων του. Η Εθνική Βιβλιοθήκη δηλώνει ότι έχει αποδεχθεί την σημαντική δωρεά, χωρίς προς το παρόν να έχει συναφθεί συμφωνητικό. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε επιστολή του δικηγόρου και νομικού εκπροσώπου των κληρονόμων του Λευτέρη Βογιατζή, η απόφαση της Ειρήνης Λεβίδη προκάλεσε την αντίδραση των νόμιμων κληρονόμων του σκηνοθέτη, των παιδιών του αδελφού του, Σταμάτη Βογιατζή -Παναγιώτη Λόταρ Βογιατζή και Μαρία Ιζαμπέλα Τσακ. Να σημειωθεί ότι δεν έχει βρεθεί διαθήκη που να έχει συνταχθεί από τον Λευτέρη Βογιατζή.

Οι κληρονόμοι αμφισβητούν την εγκυρότητα της διαδικασίας δωρεάς και αμφισβητούν ότι η Ειρήνη Λεβίδη υπήρξε σύντροφος του Λευτέρη Βογιατζή. Την χαρακτηρίζουν, μάλιστα, «μισθοδοτούμενη συνεργάτιδα και στενή του φίλη, μέλος της εταιρείας Νέα Σκηνή, όπως και άλλα πρόσωπα που δεν αυτοπροβάλλονται, αν και είχαν όμοιες ιδιότητες με αυτήν».

Συγκεκριμένα, η επιστολή αναφέρει: «Τρίτοι, φαίνεται πως επιδιώκουν δόλια να αποκτήσουν ρόλο "de facto" διαχειριστή ή ακόμη και δήθεν κληρονόμου, επικαλούμενοι δημοσίως διάφορες ανυπόστατες (και προσβλητικές για την τιμή του εκλιπόντος) και μη αποδεκτές νομικά ιδιότητες».

Σημειώνεται ότι το αρχείο περιέχει τεράστιο φωτογραφικό υλικό, ηχογραφημένες και μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις, σκηνοθετικά τετράδια και σημειώσεις, ημερολόγια εργασίας, κριτικές των παραστάσεων, παρουσιάσεις και συνεντεύξεις Τύπου, σκηνικά και κοστούμια, μαγνητοταινίες και cd της μουσικής των παραστάσεων, τα βιβλία / προγράμματα. Περιέχει επίσης μεγάλο αριθμό μαγνητοσκοπημένων σημαντικών παραστάσεων του ευρωπαϊκού θεάτρου, 500 περίπου κινηματογραφικές ταινίες, βιβλιοθήκη με περισσότερους από 10.000 τίτλους, προσωπικά αντικείμενα και γραπτά.

«Υπάρχει εκπεφρασμένη βούληση της Ειρήνης Λεβίδη να παραχωρήσει το αρχείο Λευτέρη Βογιατζή στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Και η Βιβλιοθήκη έχει αποδεχθεί την πολύ σημαντική αυτή δωρεά, αλλά δεν έχει προς το παρόν συναφθεί συμφωνητικό. Όλα τα υπόλοιπα νομικά ζητήματα, που έχουν προκύψει, δεν ανήκουν στη δικαιοδοσία της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αλλά αφορούν τους οικείους του μεγάλου δημιουργού» διευκρινίζεται επισήμως την Τετάρτη από την Εθνική Βιβλιοθήκη.

Από την Εθνική Βιβλιοθήκη υπάρχει η βούληση να αποθηκευτεί το αρχείο, και, αφού καταγραφεί, θα παραδοθεί στους ερευνητές και το κοινό στις νέες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», στο Φαληρικό Δέλτα.

Αναλυτικότερη παρουσίαση του αρχείου αναμένεται να γίνει, κατά την τιμητική εκδήλωση για τον Λευτέρη Βογιατζή, που θα πραγματοποιηθεί στις 12 Οκτωβρίου, στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων.
«Η σημαντική αυτή δωρεά έχει ξεχωριστή σημασία για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και για τον πρόσθετο λόγο ότι εκφράζει την εμπιστοσύνη, που αυτή εμπνέει εκ νέου, καθώς και την ελπίδα, αν όχι τη βεβαιότητα, ενόψει και του επικείμενου ορισμού του νέου γενικού διευθυντή της, ότι εισέρχεται πια σε μια νέα φάση της ιστορίας της» είχε αναφέρει η Εθνική Βιβλιοθήκη σε σχετική ανακοίνωση.

Αναλυτικά η ανακοίνωση των κληρονόμων του Λ.Βογιατζή:

«Με την παρούσα επιστολή ανακοινώνεται ότι ο εκλιπών στις 02-05-2013 κ. Ελευθέριος Βογιατζής του Παναγιώτη και της Μαρίας, που γεννήθηκε στην Αθήνα στις 12-10-1944, κατέλειπε εν ζωή ως αποκλειστικούς και νόμιμους εξ αδιαθέτου κληρονόμους του (άνευ διαθήκης δηλαδή, καθότι δεν συνέταξε ποτέ ούτε έχει ως σήμερα ανευρεθεί κανενός είδους διαθήκη), τα τέκνα του μοναδικού αδελφού του Σταμάτιου Βογιατζή, ήτοι τους κ.κ.Παναγιώτη Λόταρ Βογιατζή και Μαρία Ιζαμπέλα Czak, αμφότεροι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού. Τα δε ανίψια του αυτά, δεν αποποιήθηκαν την κληρονομιά του θείου τους Ελευθέριου Βογιατζή εντός της νομίμου προθεσμίας και, άρα είναι σήμερα οι μόνοι νόμιμοι δικαιούχοι της κληρονομιάς περιουσίας του εκλιπόντος θείου τους, η οποία και θα περιέλθει στην κατοχή τους αμέσως μετά την ολοκλήρωση των πολυδαίδαλων διαδικασιών αποδοχής της.

Κατόπιν των ανωτέρω, ουδείς δικαιούται να ομιλεί ή προβαίνει σε πράξεις και δηλώσεις περί τις διαχειρίσεως και εκμεταλλεύσεως της κληρονομιαίας περιουσίας του εκλιπόντος που ήδη αποτελεί πνευματική και υλική περιουσία των ανωτέρω δύο κληρονόμων του. Οιοσδήποτε δε προέβη ή προβαίνει σε απαγορευμένες νομικά πράξεις, παραλείψεις, υλικές ενέργειες και δηλώσεις, περί την κληρονομιαία περιουσία του εκλιπόντος ή και συμπράττει σε τέτοιες π.χ. χρήση εκμετάλλευση και εκποίηση πνευματικών δικαιωμάτων και περιουσιακών στοιχείων, δηλώσεις δωρεάς, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια των ανωτέρω δύο κληρονόμων του, θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα υποστεί τις συνέπειες του νόμου, που αφορούν και στην προσβολή της τιμής νεκρού και στην αμφισβήτηση και προσβολή των κληρονομικών δικαιωμάτων των δύο ανιψιών του εκλιπόντος.

Όσον δε αφορά το αρχείο της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας «Η νέα ΣΚΗΝΗ», ήτοι του θεάτρου της Οδού Κυκλάδων, όπου ήταν καλλιτεχνικός διευθυντή ο κ. Λευτέρης Βογιατζής, και το οποίο αποτελείται κυρίως από φωτογραφίες και προγράμματα παραστάσεων, δημοσιεύματα τύπου, κοστούμια κ.λ.π., ουδεμία σχέση έχει και με το προσωπικό του αρχείο. Οιαδήποτε δε συσχέτιση μεταξύ αυτών των δύο αυτοτελών αρχείων γίνεται αποκλειστικά εκ του πονηρού και παρανόμως.

Πάντως, όσον αφορά το προσωπικό αρχείο του εκλιπόντος, οι κληρονόμοι επεξεργάζονται διάφορες προτάσεις και ιδέες για την καλύτερη πολιτιστικά αξιοποίησή του π.χ. στα πλαίσια ιδρύματος-κληροδοτήματος σε χώρο-πολιτιστικό σύμβολο της Ελλάδας, τον οποίο είχε προεπιλέξει ο εκλιπών και τους τον είχε προτείνει στις τελευταίες επικοινωνίες τους, και αφορά όχι μόνο τα καλλιτεχνικά προσωπικά αρχεία του ιδίου αλλά και του αδερφού του (ενν. πατέρα των κληρονόμων του), ήτοι τις ογκωδέστατες μουσικές βιβλιοθήκες, τα video και βιβλία τους κ.λ.π..

Τέλος, η εκφορά δημοσίως απόψεων για την δήθεν καλύτερη αξιοποίηση του έργου του εκλιπόντος και του προσωπικού του αρχείου, υποβαθμίζει την αξία του και προσβάλει τελικώς την τιμή του, καθόσον την καθιστά αντικείμενο δημοσίου διαλόγου χωρίς να είναι όμως τέτοια η φύση του εν λόγω θέματος. Πολύ δε περισσότερο που οι «καλοθελητές», μάλλον σκοπίμως και, πιθανότατα για αλλότριο σκοπό και ιδιωτικά κίνητρα, αποφεύγουν να επικοινωνήσουν απ’ ευθείας με τους ήδη γνωστούς σε αυτούς κληρονόμους του εκλιπόντος και να εκφράσουν σε αυτούς τις πολύτιμες απόψεις τους για τα ζητήματα που εγείρουν δημοσίως. Μάλιστα τέτοιοι τρίτοι, φαίνεται πως επιδιώκουν δόλια να αποκτήσουν ρόλο “defacto” διαχειριστή ή ακόμη και δήθεν κληρονόμου, επικαλούμενοι δημοσίως διάφορες ανυπόστατες (και προσβλητικές για την τιμή του εκλιπόντος) και μη αποδεκτές νομικά ιδιότητες π.χ. η κα Ειρήνη Καλλιόπη Γαρμπή (πρώην Λεβίδη) που σκοπίμως και αναληθώς εν γνώσει της αφενός ομιλεί δημοσίως και ιδιωτικώς περί παντός θέματος που αφορά το εκλιπόντα, ισχυριζόμενη ότι ήταν δήθεν σύντροφος του εκλιπόντος αντί του ορθού, ότι δηλαδή ήταν μόνο μισθοδοτούμενη συνεργάτιδα και στενή φίλη του και μέλος της εταιρίας «Η νέα ΣΚΗΝΗ», όπως και άλλα πρόσωπα που δεν αυτοπροβάλλονται αν και είχαν όμοιες ιδιότητες με αυτήν.

Συνιστώ λοιπόν σε όλους αυτοσυγκράτηση, υπομονή και να ενεργούν μόνο για ζητήματα των έργων και της κληρονομιάς του εκλιπόντος αρμοδίως (απευθυνόμενοι δηλαδή μόνο στους κληρονόμους μέσω εμού και κατόπιν αδείας τους) και σύμφωνα με το νόμο και το υψηλό επίπεδο πολιτισμού που μας δίδαξε ο Λευτέρης Βογιατζής με τον βίο και τα έργα του».