ΚΘΒΕ: Νίκου Καζαντζάκη ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ Ο ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ

Με μία μεγάλη παραγωγή, αφιερωμένη στα 50 χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη το ΚΘΒΕ ξεκινά την χειμερινή περίοδο, αποτίοντας φόρο τιμής στον σπουδαίο Έλληνα λογοτέχνη, φέρνοντας στη σκηνή ένα έργο «αιρετικό», προκλητικό και ελάχιστα γνωστό στο ευρύ κοινό, τον Ιουλιανό τον Παραβάτη σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ Νικήτα Τσακίρογλου. Η πρεμιέρα της παράστασης είναι το Σάββατο 10 Νοεμβρίου, στο Βασιλικό Θέατρο.

Λίγα λόγια για το έργο: Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός (331-363 μ.Χ), στη σύντομη παραμονή του στο θρόνο της ελληνορωμαϊκής αυτοκρατορίας, βαθύτατα επηρεασμένος από την ελληνική παιδεία, συνέδεσε το όνομά του με την προσπάθεια επιστροφής του βασιλείου στην Εθνική θρησκεία. Χαρακτηρίστηκε από την Εκκλησία πολέμιος του χριστιανισμού και στιγματίστηκε με το προσωνύμιο. Παραβάτης, αν και ορισμένοι θεωρούν ότι εκείνο που, στην πραγματικότητα, επιχειρούσε ήταν μία συμφιλίωση του ελληνικού πνεύματος με τη χριστιανική πίστη.

Καθώς ο αρχαίος κόσμος βάδιζε προς το τέρμα του και με φόντο μια εποχή που παραδίδει ανεπιστρεπτί την πρωτοκαθεδρία στην χριστιανική θρησκεία, το έργο μας μεταφέρει στις τελευταίες μέρες της εκστρατείας του Ιουλιανού κατά των Περσών το 363 μ. Χ. Σε ένα τοπίο ερήμου, στην έξαψη της μάχης, ο Ιουλιανός, εκτός από τους Πέρσες, έρχεται αντιμέτωπος με ένα ασφυκτικό πλέγμα συνωμοσίας των φανατικών χριστιανών του στρατοπέδου του και την επιτακτική αναγκαιότητα της φυσικής του εξόντωσης.

Νίκος Καζαντζάκης. Ο Καζαντζάκης δανείζεται την ιστορική φυσιογνωμία του Ιουλιανού, για να εκφράσει τον προσωπικό του στοχασμό, στήνοντας ένα δράμα ακραίων καταστάσεων, καταιγιστικής δράσης και αδρής θεατρικότητας. Εστιάζει στη γοητευτική, αντιφατική και απρόβλεπτη προσωπικότητα του αυτοκράτορα, στο μοναχικό αγώνα ενός πολεμιστή και φιλοσόφου που αναζητά από παιδί την ελευθερία και την αυτοσυνειδησία, που πολεμά με πάθος το φόβο και την ελπίδα, που νικάει και νικιέται, αναδεικνύοντας σε αληθινό πρωταγωνιστή του έργου, τη δίψα του κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου για αυτοπραγμάτωση και για ατομική λύτρωση.

Σκηνοθεσία: Νικήτας Τσακίρογλου, Σκηνικά: Λαλούλα Χρυσικοπούλου, Κοστούμια: Λαλούλα Χρυσικοπούλου, Ελένη Δουνδουλάκη, Βοηθοί σκηνοθέτες: Γιάννης Παρασκευόπουλος, Κορίνα Χαρίτου, Επιμέλεια μουσικής: Κοσμάς Εφραιμίδης, Φωτισμοί: Στράτος Κουτράκης, Video art: Γιάννης Πειραλής, Οργάνωση Παραγωγής: Ηλίας Κοτόπουλος.

Τους ρόλους ερμηνεύουν (με σειρά εμφάνισης): Άννυ Ντουμούζη (Βάγια), Μαρίζα Τσάρη (Μαρίνα), Αστέρης Πελτέκης (Στέφανος), Κώστας Ζαχαράκης (Επίσκοπος), Ιορδάνης Αϊβάζογλου (Συνωμότης- 1ος Οδηγός), Θανάσης Κεραμίδας (Συνωμότης-2ος Οδηγός), Χρήστος Σουγάρης (Ιουλιανός), Πάνος Ξενάκης (Στρατηγός γέρος), Δημήτρης Κολοβός (Πήγασος), Γιώργος Κώτσος (Ο Γούμενος), Γιάννης Παρασκευόπουλος (Γραφιάς), Τάσος Πανταζής (Στρατής), Γιώργος Ρούφας (Μαθητής), Κώστας Ίτσιος (Φρουρός Εθνικός), Παντελής Καλπάκογλου (Φρουρός Χριστιανός), Στέλλα Καζάζη (Βασίλισσα Ελένη), Στράτος Τρίπκος (Ασκητής), Φώτης Ζήκος (Μαντατοφόρος από την Ολυμπία), Κώστας Μπάσης (Μαντατοφόρος από την Έφεσο), Στέργιος Τζαφέρης (Μαντατοφόρος από την Ιερουσαλήμ), Μαντατοφόροι- Στρατιώτες: Χρήστος Γεωργίου, Βασίλης Ιερωνυμάκης Κωνσταντίνος Ιωακειμίδης, Δάκης Μαυρουδής, Χρήστος Πίτσας, Αργύρης Σαζακλής, Μίλτος Σαμαράς, Τάκης Στάγκος.

Καζαντζάκης, Νίκος

Μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας

Ένας από τους σημαντικότερους και αμφιλεγόμενους Έλληνες συγγραφείς και φιλόσοφος του 20ου αιώνα, γνωστότερος για τα έργα του Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και ο Τελευταίος Πειρασμός που έχουν γίνει και ταινίες. Είναι ο περισσότερο μεταφρασμένος σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης και ολοκλήρωσε εκεί το γυμνάσιο. Το 1902 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ξεκίνησε νομικές σπουδές. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά γράμματα, το 1906, δημοσιεύοντας το δοκίμιο Η Αρρώστεια του Αιώνος και το πρώτο του μυθιστόρημα Όφις και Κρίνο. Τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές στα νομικά, στο Παρίσι.

Το 1919 ο Ελευθέριος Βενιζέλος διόρισε τον Καζαντζάκη ως Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Περιθάλψεως, έχοντας ως αποστολή τον επαναπατρισμό Ελλήνων από την περιοχή του Καυκάσου. Οι εμπειρίες που αποκόμισε αξιοποιήθηκαν αργότερα στο μυθιστόρημα του Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται. Τον επόμενο χρόνο μετά από την ήττα του κόμματος των Φιλελευθέρων, ο Καζαντζάκης αποχώρησε από το Υπουργείο Περιθάλψεως και πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στην Ευρώπη. Εργάστηκε ως ανταποκριτής των εφημερίδων Ελεύθερος Τύπος και Η Καθημερινή. Στις αρχές του 1954, δημοσιεύτηκε στη Γαλλία το μυθιστόρημά Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, για το οποίο ο Καζαντζάκης βραβεύτηκε, καθώς ανακηρύχθηκε καλύτερο ξένο βιβλίο της χρονιάς.

Το 1955 ανέλαβε μαζί με τον Κακριδή την έκδοση της μετάφρασης της Ιλιάδας, με προσωπικά τους έξοδα ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε τελικά στην Ελλάδα ο Τελευταίος Πειρασμός. Τον επόμενο χρόνο, τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης στη Βιέννη. Μετά από ένα δεύτερο ταξίδι στην Κίνα, προσκεκλημένος της κινέζικης κυβέρνησης, επέστρεψε με κλονισμένη την υγεία του και νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη της Δανίας και το Φράιμπουργκ της Γερμανίας, όπου και πέθανε στις 26 Οκτωβρίου του 1957 σε ηλικία 74 ετών. Στον τάφο του χαράχθηκε η επιγραφή: Δεν ελπίζω τίποτα. Δεν φοβούμαι τίποτα. Είμαι ελεύθερος.