ΜΩΡΙΣ ΜΠΕΖΑΡ Ο ανανεωτής του χορού και τα «Μπαλέτα Λωζάνης»

«Μπολερό»

Πριν από εικοσιπέντε χρόνια, μετά από μια μακρόχρονη διεθνούς φήμης σταδιοδρομία, γεμάτη δημιουργίες, μια κορυφαία μορφή του χορού στον 20ό αιώνα, ο Μωρίς Μπεζάρ, το 1987 ιδρύει μια πολυάριθμη χορευτική ομάδα, γνωστή ως«Μπαλέτα της Λωζάνης», που τιμητικά φέρουν το όνομά του. Πολύπειρος και καταξιωμένος, ήδη, με τις προηγούμενες χορευτικές ομάδες που είχε δημιουργήσει (το 1953 την ομάδα «Les Ballets Romantiques», την οποία μετονομάζει σε «Les Ballets de l'Etoile» και μετά «Ballet - Theatre», το 1960, στις Βρυξέλλες, τα «Μπαλέτα του 20ού αιώνα»), με τα «Μπαλέτα της Λωζάνης», ή Μπαλέτα «Μωρίς Μπεζάρ», αυτοδίκαια κατέκτησε την πρωτοκαθεδρία ως μια αδιαλείπτως σπουδαία και παραγωγική «δύναμη», διεθνώς, του σύγχρονου χορού.

Ο πάντα θεματολογικά και αισθητικά ανήσυχος Μωρίς Μπεζάρ, δεν σταματούσε να καινοτομεί, να συνεργάζεται με σπουδαίους συνθέτες, ενδυματολόγους, σκηνογράφους και προπαντός να επιλέγει, να αναπτύσσει με τη διδασκαλία του και να αναδεικνύει, συνεχώς δοκιμασμένους αλλά και νεότερους ταλαντούχους χορευτές, ώστε να στηρίζει και να εξελίσσει τα «οράματά» του, με τις χορογραφικές συλλήψεις του. Λάτρης της Ελλάδας, του αρχαίου και σύγχρονου πολιτισμού της, ο Μπεζάρ όχι μόνον εμπνεόταν από αυτόν αλλά τον ανέδειχνε, συνεργαζόμενος με Ελληνες δημιουργούς. Χορογράφησε έργα Ελλήνων συνθετών, λ.χ. του Μάνου Χατζιδάκι, με τον οποίο ήταν φίλοι από το 1965.

Ο Μωρίς Μπεζάρ

Αν και ο Μπεζάρ σπούδασε κλασικό χορό, χόρεψε πολλούς πρωταγωνιστικούς ρόλους σε κλασικά έργα και χορογράφησε έργα στα πρότυπα του κλασικού χορού, «οραματίστηκε» την ανανέωση του κλασικού χορού, για να γίνει πιο προσιτός στο ευρύ κοινό. Αποψη του Μπεζάρ ήταν ότι δεν πρέπει να υπάρχουν «σύνορα» και διαχωρισμοί ανάμεσα στις τέχνες, στις χώρες, στους ανθρώπους, γι' αυτό σε όλες σχεδόν τις ομάδες που δημιούργησε υπήρχαν χορευτές από όλες τις φυλές της Γης. Ο Μπεζάρ, χωρίς να απορρίπτει τους πολύ δύσκολους «κανόνες», το απαιτητικό «λεξιλόγιο» του κλασικού χορού - τον οποίο θεωρούσε το «θεμέλιο», την απαραίτητη βάση για την εκγύμναση και την ευρύτητα των εκφραστικών μέσων των χορευτών - επέλεγε θέματα και συνεργασίες μακριά από παρωχημένα σύμβολα (tutus, στεφάνια κ.λπ.) Ανακάτεψε τις pointes (σύμβολο της κλασικής τεχνικής) με συμβολικές κινήσεις των χεριών (Ινδία), στοιχεία εξπρεσιονιστικού χορού, αλλά και τζαζ, τουίστ και ροκ. Ανέτρεψε το συμβατικό παρουσιάζοντας μια μοντέρνα αισθητική τόσο στα κουστούμια, όσο και στη σκηνογραφία. Παράλληλα, έφερε μια νέα αντίληψη στην αναπαράσταση των δύο φύλων και του σώματος, αλλά και έδινε στα έργα του κοινωνικές προεκτάσεις. Επιδιώκοντας την «επικοινωνία» του χορού με ευρύτερες μάζες, συχνά τον έβγαζε από την παραδοσιακή σκηνή, δίνοντας παραστάσεις σε μεγάλους - κλειστούς αλλά και ανοιχτούς - συναυλιακούς χώρους, εγκαινιάζοντας και ως προς αυτό μια νέα αντίληψη και εποχή στο χορό.

Στο «Badminton», με χαρακτηριστικές χορογραφίες

Χωρίς τη φυσική παρουσία του Μπεζάρ (ο Μπεζάρ - το πραγματικό επίθετό του ήταν Μπερζέ, αλλά επέλεξε το επίθετο της συζύγου του Αρμάντ Μπεζάρ - πέθανε το 2007, σε ηλικία 80 χρόνων), τα «Μπαλέτα Λωζάνης» θα εμφανιστούν στο θέατρο «Badminton» (6- 10 Ιουνίου, 9 μ.μ., όπου θα παρουσιαστούν και κοστούμια παραστάσεων του συγκροτήματος), με τις εξής χορογραφίες: «Dionysos (suite)», μια συναρπαστική δημιουργία του Μπεζάρ, το 1984, στην οποία αρχικά χόρευε και ο ίδιος (το έργο παρουσιάστηκε το 1985, στην Επίδαυρο), σε μουσική Ρίχαρντ Βάγκνερ και Μάνου Χατζιδάκι, σκηνικό - φόντο με έξι πίνακες του Ιάπωνα ζωγράφου Tanadori Yokoo και κοστούμια Τζιάννι Βερσάτζε. «Bolero», την πλέον εμβληματική χορογραφία του Μπεζάρ, με δικά του σκηνικά και κοστούμια και μουσική του Μωρίς Ραβέλ. «Syncope», σε χορογραφία Ζιλ Ρομάν - σημερινού καλλιτεχνικού διευθυντή του μπαλέτου, με απόφαση του ίδιου του Μπεζάρ.

Ο Ζιλ Ρομάν επιλέχθηκε από τον Μπεζάρ, το 1979, σαν πρώτος χορευτής στα «Μπαλέτα του 20ού Αιώνα». Το 2005 έλαβε το βραβείο «Danza & Danza» (στην κατηγορία του Καλύτερου Χορευτή) και το 2006 στο «Dance Forum» του Μονακό, το βραβείο «Nιζίνσκι».

Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ζ. Ρομάν, τα «Μπαλέτα Λωζάνης» συνεχίζουν να υπηρετούν τα «οράματα» του Μπεζάρ, παρουσιάζοντας χορογραφίες του, όπως η «Sacre du printemps» («Η Ιεροτελεστία της Ανοιξης»), ανεβάζουν νέες εκτελέσεις και άλλα έργα - «σταθμούς» της δημιουργίας του Μπεζάρ: «Serait-ce la mort ?» «Sonate des trois», «Ce que l'amour me dit », «Le Concours», «Le Chant du compagnon errant», «Webern Opus V», «Dialogue de l'ombre double», «Le Marteau sans matre», «L'Amour la danse», «Le Tour du monde en 80 minutes» κ.ά.

Καθώς τα «Μπαλέτα Μπεζάρ» είναι ζωντανός καλλιτεχνικός «οργανισμός» και όχι «μουσειακός», ο Ζιλ Ρομάν, δημιούργησε και νέες χορογραφίες: «L'Habit ne fait pas le moine», «Echographie d'une baleine», «Casino des esprits», «Aria» και «Syncope»,ανέθεσε νέες χορογραφίες σε πρώην μέλη του συγκροτήματος, ενώ παρουσιάζονται και έργα των αναγνωρισμένων χορογράφων Ζαν - Κριστόφ Μαγιό και Αλόνσο Κινγκ.

Τιμές εισιτηρίων: Από 65 έως 20 ευρώ. Προπώληση:             210 88 40 600      | abcd.gr| viva.gr13855 και καταστήματα Public και Forthnet.

Α. Ε., ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 27/5/2012