Του Γιωργου Bουδικλαρη
Πολύς χορός φέτος στην Αβινιόν, φυσικό επακόλουθο της επιλογής του Μπορίς Σαρμάτζ ως συνεργαζόμενου καλλιτέχνη για την 65η έκδοση του φεστιβάλ. Ο 38 ετών χορογράφος και διευθυντής του Εθνικού Χορογραφικού Κέντρου της Ρεν, το οποίο μετονόμασε σε Μουσείο του Χορού, ερευνά τον ρόλο που έπαιξαν στη σημερινή μετεξέλιξη του σύγχρονου χορού οι τολμηρότεροι ανανεωτές του, από τον Μερς Κάνιγχαμ ώς τον Τζερόμ Μπελ, και συγκέντρωσε γύρω του στην Αβινιόν ονόματα και τάσεις που δημιούργησαν ή εκφράζουν το «Νέο» σε όλο του το μεγαλείο. Αν Τερέζα ντε Κεερσμάκερ, Μεγκ Στιούαρτ, Ξαβιέ Λε Ρουά, Ολίβια Γκράντβιλ, Σεσίλια Μπενγκολέα και Φρανσουά Σενιέ. Αν δεν γνωρίζετε τα δύο τελευταία ονόματα, συγκρατήστε τα: ήδη κάνουν σπουδαία πράγματα, και τα καλύτερα δεν έχουν έλθει ακόμα.
Η καινούργια δουλειά του Σαρμάτζ δίχασε. Η συνύπαρξη χορευτών, παιδιών και μηχανών, αλλά κι ο προβληματισμός του για την πρόσληψη της έννοιας της παιδικότητας στις μέρες μας, κάποιους γοήτευσαν και κάποιους δεν έπεισαν. Ομολογώ πως ανήκω στους πρώτους: υπάρχει ένα βάθος σκέψης στη δουλειά του που με παρασύρει. Αλλωστε, η άγρια ομορφιά του Leve des Conflits, της δεύτερης παράστασης που παρουσίασε στο Φεστιβάλ, έτυχε καθολικότερης αποδοχής. Και στις δύο, αλλά και στους Ελεύθερους Χορούς των Μπενγκολέα και Σενιέ, ανάμεσα στους ερμηνευτές η δικιά μας Λενιώ Κακλέα. Αλλο ένα όνομα που αξίζει να θυμόμαστε.
Η Αν Τερέζα ντε Κεερσμάκερ συνέχισε με το «Τσεζένα» τη δουλειά που ξεκίνησε πέρυσι με το «Περιμένοντας»: καμία χρήση τεχνητού φωτισμού, μεσαιωνική μουσική με αυθεντικά όργανα και φωνητικά εκτελούμενα ζωντανά. Μόνο που αντί για το σούρουπο του «Περιμένοντας», εδώ σειρά είχε η αυγή: η παράσταση ξεκίνησε λίγο πριν από τις πέντε, όπου με δυσκολία ξεχωρίζαμε κάποιες φιγούρες να κινούνται στο μισοσκόταδο, και ολοκληρώθηκε δύο ώρες αργότερα, με το άπλετο πρώτο φως της νέας μέρας. Συγκινητικό να βλέπει κανείς την πλατεία μπροστά στο Παλάτι των Παπών κατάμεστη στις 4 το πρωί από 5.000 θεατές που περίμεναν να μπουν.
Κι από θέατρο; Τουλάχιστον δύο αξέχαστες στιγμές: «Είμαι ο Ανεμος» του Γιον Φος σε σκηνοθεσία του Πατρίς Σερό, και «Τουλάχιστον θα έχω αφήσει ένα ωραίο πτώμα», παράσταση του Αλεξάντρ Μακέιν βασισμένη στον Αμλετ.
Ομολογώ πως, με τον τρόπο που τα είχα δει ανεβασμένα ώς τώρα, τα έργα του Γιον Φος είχαν παραμείνει απροσπέλαστα για μένα. Δεν μπορούσα να αποφασίσω αν ο Νορβηγός συγγραφέας, που γράφει σε μια μειονοτική γλώσσα που μιλιέται από ελάχιστους, αξίζει να καταβάλει κανείς την προσπάθεια να εισέλθει στην ερμητική ελικοειδή, γεμάτη επαναλήψεις γραφή του ή αν η μόδα του θα παρέλθει. Ξαφνικά, χάρις στη χειρουργικής ακρίβειας ανάγνωση του Σερό, όλη η ομορφιά του κόσμου του Φος βγήκε στην επιφάνεια. Ακριβώς όπως η προσέγγιση της Ντέμπορα Ουόρνερ και της Φιόνα Σο μάς αποκάλυψαν πριν από λίγα χρόνια πως το «Ω! Οι ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ είναι στην πραγματικότητα λαϊκό θέατρο, έτσι κι ο Πατρίς Σερό με τους σπουδαίους Αγγλους ηθοποιούς του, ανέσυραν όλα τα μαργαριτάρια που έκρυβε στον βυθό του ο λόγος του Φος, χωρίς καμία εκζήτηση.
Κάθε πιστός θεατρόφιλος έχει δει πολλούς Αμλετ. Αν προστεθούν και οι κινηματογραφικές μεταφορές, τα έργα που βασίστηκαν στο σαιξπηρικό κείμενο - Μηχανή Αμλετ του Χάινερ Μίλερ, ο Ρόζενκραντς κι ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί του Στόπαρντ κ.λπ.- οι παρωδίες - Αμλετ Β΄, Ολόκληρος ο Σαίξπηρ σε μια ώρα - κ.ο.κ., ο αριθμός θα καταστεί δυσθεώρητος. Αυτό σημαίνει πως οφείλει να μας πείσει ο κάθε επίδοξος σκηνοθέτης ή διασκευαστής για ποιο λόγο πρέπει να επενδύσουμε ακόμη τρεις-τέσσερις ώρες από τη ζωή μας σε ένα αμλετικό εγχείρημα. Ο Αλεξάντρ Μακέιν όχι μόνο το κατάφερε, αλλά και κατέκτησε διά περιπάτου με το «Τουλάχιστον θα έχω αφήσει ένα ωραίο πτώμα» τον τίτλο της Εκπληξης της Αβινιόν για το 2011. Μας έπεισε για την ευστοχία κάθε προσθήκης ή διασκευής και με τη σκηνή του βιασμού της Οφηλίας έδωσε τροφή στους εφιάλτες μας. Οταν περπάτησα ξανά στην πόλη τις μικρές ώρες της νύχτας, καλυμμένος από λάσπη, σκόνη και ψεύτικο αίμα -είχα κάνει το λάθος να καθήσω στην πρώτη σειρά- ήξερα πως είχα ζήσει μια από τις μεγάλες στιγμές του Φεστιβάλ.
Ζυλιέτ Μπινός
Στον αντίποδα, η λαμπερή Ζυλιέτ Μπινός που προσπάθησε σθεναρά να συναντήσει τη «Δεσποινίδα Ζυλί» του Στρίντμπεργκ, αλλά αφέθηκε εντελώς αβοήθητη από τον σκηνοθέτη Φρεντερίκ Φισμπάκ. Μια ακαδημαϊκή ανάγνωση με ψευτομοντερνισμούς στη σκηνογραφία και τη μουσική επιμέλεια, καταδίκασαν σε αποτυχία τη φιλότιμη απόπειρα της σταρ να δείξει και επί σκηνής τα χαρίσματα που την οδήγησαν τόσο ψηλά στον κινηματογράφο.
Αξέχαστη στιγμή: η παράσταση του Ξαβιέ λε Ρουά «Low Pieces», ξεκινούσε με όλους τους συντελεστές να μας καλούν σε μια 15λεπτη συζήτηση πριν από την έναρξη. Ενα μπλακ άουτ θα μας ειδοποιούσε για το πέρας του 15λέπτου. Στο τέλος της παράστασης, μια φωνή μας κάλεσε να ολοκληρώσουμε τη διακοπείσα συζήτηση στα σκοτεινά. Δεν θα φανταζόμουν ποτέ πως το καλλιεργημένο κοινό της Αβινιόν θα έβγαζε τέτοια λεκτική επιθετικότητα, τέτοια βία στον τόνο της φωνής, που ο ερχομός του φωτός να με κάνει να νιώσω λύτρωση! Το γεγονός υπήρξε πολύ πιο σοκαριστικό από το διαρκές γυμνό όλων των συμμετεχόντων καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 12/8/2011
No comments:
Post a Comment