Η «Ορέστεια» του Αισχύλου και πώς ο Χουβαρδάς την έκανε ένα… αστικό δράμα!!!

The following two tabs change content below.Ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς θα έπρεπε να έχει ενημερώσει το κοινό που επρόκειτο να παρακολουθήσει την παράστασή του ότι δεν θα έβλεπε την ΟΡΕΣΤΕΙΑ του Αισχύλου, αλλά ένα αστικό δράμα κάποιας άλλης εποχής. Θα ήταν προτιμότερο στην παράστασή του ο σκηνοθέτης να έδινε κάποιο άλλο όνομα. Το μόνο που δεν με έκανε να βαρεθώ την παράσταση που είδα στην Ελευσίνα, στο πλαίσιο των «Αισχυλείων», ήταν οι ηθοποιοί που κατέβαλαν προσπάθειες ν’ ανταποκριθούν στις οδηγίες του σκηνοθέτη και φυσικά περίμενα κάτι παραπάνω από τους ίδιους. Και ήταν ηθοποιοί πολύ γνωστοί που στο παρελθόν έχουν δώσει αξιόλογα ερμηνευτικά δείγματα. Διασώθηκαν τρεις-τέσσερις. Ωστόσο, έχω αμφιβολίες εάν είχαν κατανοήσει τι ακριβώς «έπαιζαν». Κι αυτό σαφώς έχει άμεση σχέση με τη σκηνοθετική ματιά που ισοπέδωσε το αρχαίο δράμα.

Θαυμάσια η συνάντηση τόσων καλών ηθοποιών, που μοιράστηκαν όλους τους ρόλους της τριλογίας, αλλά πέρα από τα σφαγμένα κορμιά του Αγαμέμνονα και της Κασσάνδρας που τα κλοτσούσε όποιος βρισκόταν κοντά τους κι αυτά κυλούσαν στο χώμα, δεν κατάφεραν να «αφηγηθούν» τον κύκλο βίας και αίματος της οικογένειας των Ατρειδών.

Οι καναπέδες, οι πολυθρόνες, τα τραπεζάκια και τα πορτατίφ που αναβόσβηναν κατά διαστήματα, όπως επίσης και το πικάπ με την εναλλαγή των δίσκων που μετέδιδαν τραγούδια της Σοφίας Βέμπο και της Στέλλας Γκρέκα, το εμβατήριο «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει» [Των εχθρών τα φουσάτα περάσαν / σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά / με κανόνια τις πόλεις χαλάσαν / μας ανάψαν φωτιές στα χωριά / Μα οι εχθροί μας πια τώρα σκορπίσαν / και ξανάρθε για μας λευτεριά, / για να φτιάξουμε τα όσα γκρεμίσαν / ας κοιτάξουμε τώρα μπροστά…] ή το περίστροφο που άλλαζε χέρια στην εξέλιξη του έργου [πότε ο Αγαμέμνων, πότε ο Αίγισθος, πότε κάποιοι άλλοι], τα κάπως περίεργα κοστούμια, η άσπρη ποδιά της Κλυταιμνήστρας-νοικοκυράς, τα άρβυλα και τα φυσεκλίκια του «βάρβαρου» Αγαμέμνονα που πότε έχωνε το περίστροφο στο στόμα της Κασσάνδρας και πότε κυριολεκτικά την βούταγε δίνοντάς της φιλιά, όλα αυτά και άλλα φόρτισαν την παράσταση του κ. Χουβαρδά τόσο ώστε να ξεχάσουμε ότι τα πάντα γίνονταν για να ερμηνεύσουν ο ίδιος και οι ηθοποιοί την «Ορέστεια». Ας πούμε ότι στα δυο πρώτα έργα [Αγαμέμνων, Χοηφόρες] κάτι γινόταν και η παράσταση είχε μια συνοχή, όμως στις Ευμενίδες έγινε πανζουρλισμός. Ήταν το κάτι άλλο.

Ο σκηνοθέτης γενικώς διέλυσε τον χορό, τσάκισε και εξαφάνισε την ποίηση των χορικών και έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να μας απομακρύνει από την ποιητική τραγική ουσία και να ξεχάσουμε ότι αυτή η τριλογία είναι το σημαντικότερο έργο του αρχαίου ελληνικού δράματος. Μας έχει μείνει ο αειθαλής ποιητικός λόγος, δηλαδή η σάρκα του τραγικού μύθου, κι αυτό που ζητείται είναι η αξιοποίησή του σε μια νέα μορφή που θα είναι ικανή να αναπλάσει στους θεατές της εποχής μας τα συναισθήματα που ήταν προορισμένος να υποκινεί όταν έπληττε την ευαισθησία των θεατών της εποχής του Αισχύλου. Σαφώς και δεν εννοούμε ότι τα αφυπνιζόμενα συναισθήματα των πρέπει να είναι της ίδιας υφής μ εκείνα των συγχρόνων. Ωστόσο, ο σχεδόν αυθαίρετος υπαινιγμός στην εποχή των δεύτερου παγκόσμιου πολέμου ή στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, μάλλον πρόβαλαν την μεγαλοστομία και το ρητορεύον πάθος του σκηνοθέτη. Είναι σαφές ότι το μήνυμα του αρχαίου δράματος κάνει άλματα στους αιώνες και μπορεί να βρίσκει τον αντίλαλό του στην ψυχή του παντοτινού ανθρώπου, αλλά για να συμβαίνει αυτό  πρέπει η ποιητική ουσία της τραγωδίας να κερδίζει έναντι της σκηνικής της μορφής.

Συντελεστές

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης

Διασκευή, σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς 

Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος

Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μακιγιάζ: Άννα Μπαλτζή
Κομμώσεις: Θοδωρής Χριστοδούλου

Φωτογραφίες: Έφη Γούση
Video trailer: Μιχάλης Κλουκίνας
Βοηθοί σκηνοθέτη: Σύλβια Λιούλιου, Νικολέτα Φιλόσογλου

Βοηθός σκηνογράφου: Θάλεια Μέλισσα
Βοηθός παραγωγής: Αλεξάνδρα Μουζακίτη
Διεύθυνση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα

Παραγωγός: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος

ΔιανομήΚωνσταντίνος Μαρκουλάκης (Ορέστης)
Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Κλυταιμνήστρα)
Νίκος Κουρής (Αγαμέμνων, Τροφός)
Στεφανία Γουλιώτη (Ηλέκτρα, Αθηνά)
Νίκος Ψαρράς (Απόλλων, Πυλάδης)
Άλκηστις Πουλοπούλου (Κασσάνδρα, Πυθία)
Δημήτρης Παπανικολάου (Αίγισθος)
Ιερώνυμος Καλετσάνος (Κήρυκας)
Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (Φύλακας)
Σύρμω Κεκέ (Κορυφαία)
Χριστίνα Μαξούρη (Κορυφαία, Δούλα)
Πολύδωρος Βογιατζής (Κορυφαίος)

https://www.timesnews.gr/%CE%B7-%CE%BF%CF%81%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%B9%CF%83%CF%87%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BF-%CF%87%CE%BF%CF%85/