Το Θεατρικό Μουσείο είναι φορέας με μακρά ιστορία. Ιδρύθηκε το 1938 από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και από τότε δεν σταμάτησε να πλουτίζει το αρχείο και τις συλλογές του. Μετά την δικτατορία στεγάστηκε στα υπόγεια του σημερινού Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων στην οδό Ακαδημίας 50 εκθέτοντας, κοστούμια, μακέτες, καμαρίνια ηθοποιών, σκηνικά, φωτογραφίες, αφίσες, και θεατρικά αντικείμενα από τον 19ο αιώνα έως σήμερα. Σημαντικότατο όμως ήταν και το αρχείο του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου: θεατρικά προγράμματα, αποκόμματα δημοσιευμάτων, φωτογραφικό υλικό, βιντεοσκοπημένες παραστάσεις, ενημερωμένη βιβλιογραφία θεατρικών έργων και θεατρολογικών μελετών. Τριάντα χιλιάδες (30.000) αρχειακά αντικείμενα ιδιαίτερης σπανιότητας και μεγάλης ιστορικής και θεατρολογικής σημασίας, τα οποία αφορούν όλο το φάσμα του θεάτρου: πρόζα, αρχαίο δράμα, λυρικό θέατρο, παιδικό, μαθητικό, ερασιτεχνικό, επαγγελματικό ελληνικό και ξένο θέατρο. Το ΚΜΕΕΘ παρείχε στον επισκέπτη και ερευνητή την δυνατότητα να χρησιμοποιεί τις βάσεις δεδομένων η οποία αποτελεί μία ηλεκτρονική τράπεζα θεατρολογικών πληροφοριών με δυνατότητα να δώσει επεξεργασμένες και τεκμηριωμένες πληροφορίες γύρω από το θεατρικό γίγνεσθαι. Επίσης το ΚΜΕΕΘ παρείχε την δυνατότητα μελέτης και στο πρωτογενές σπάνιο αρχειακό υλικό. Γενιές θεατρολόγων, θεατρόφιλων και συγγραφέων πέρασαν ώρες και μέρες ερευνώντας το θεατρικό παρελθόν χωρίς ποτέ το ΚΜΕΕθ να απαιτήσει κάποιου είδους οικονομική αποζημίωση πνευματικών δικαιωμάτων.
Η ίδια κατάσταση επικρατούσε και στη Θεατρική Βιβλιοθήκη η οποία έχει μεταφερθεί τα τελευταία χρόνια λόγω εξώσεώς της από το κτήριο Κωστή Παλαμά ιδιοκτησίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, σε μισθωμένο χώρο στην οδό Καραμανλάκη στα Πατήσια καταβάλλοντας το υπέρογκο ενοίκιο των 3.500 Ευρώ μηνιαίως. Και παρά το ότι το ΥΠΠΟ είχε υποσχεθεί έξτρα επιδότηση ενοικίου, ουδέποτε την κατέβαλε με αποτέλεσμα να οδηγήσει τον φορέα σε οικονομικό αδιέξοδο. Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα, χιλιάδες τόμους για το ελληνικό και ξένο θέατρο, που χρονολογούνται από το 1736, εκατοντάδες χειρόγραφα από το 1860, δημοσιεύματα για το θέατρο, αφίσες, καθώς και το Αρχείο Αποκομμάτων. Το Θεατρικό Μουσείο αποτελεί το μοναδικό στο είδος του Μουσείο όχι μόνο στη χώρα, αλλά και γενικότερα στην περιοχή των Βαλκανίων. Τροφοδοτεί ερευνητές από όλο το κόσμο και συνεργάζεται με το Υπουργείο Εξωτερικών και Πολιτισμού, ως διεθνής κόμβος θεατρικών πληροφοριών.
Διαθέτει:
• Την πλουσιότερη συλλογή προγραμμάτων, αφισών, φωτογραφιών, κοστουμιών, video παραστάσεων
• Εξειδικευμένη και ειδικά σχεδιασμένη για θεατρολογική έρευνα βάση δεδομένων και ψηφιακό αρχείο από δυο προγράμματα (ΜΟΠ και Κοινωνία της Πληροφορίας).
• Συλλογή εκθεμάτων από την οποία εκθέτει το 20%, ενώ το υπόλοιπο βρίσκεται αποθηκευμένο.
• Την μεγαλύτερη εξειδικευμένη θεατρική βιβλιοθήκη
Το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο είναι ένα ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που από το 1976 κατ’ έθιμο επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού, καθώς δεν έχει καμία άλλη πηγή εσόδων με 9μελές άμισθο Διοικητικό Συμβούλιο:
1. Πρόεδρος Κ. Γεωργουσόπουλος
2. Κ. Πολιτόπουλος
3. Γ. Μιχαλακόπουλος
4. Νικ. Τσακίρογλου
5. Μαρία Δημητρέα
6. Γ. Μιχαηλίδης
7. Σταμ.Φασουλής
8. Θαν.Παπαγεωργίου
9. Γιώργος Μονεμβασίτης
Είχε αρχίσει να γίνεται λόγος για τις δυσκολίες της συντήρησης και επιβίωσης του Μουσείου αρκετό καιρό πριν από την αναστολή λειτουργίας του. Από το 2004 και μετά τα προβλήματα άρχισαν να γιγαντώθηκαν. Η «εθνικές στρατηγικές» της Ολυμπιάδας και της Eurovision απορροφώντας όλα τα κονδύλια δεν άφηναν το ΚΜΕΕΘ, όπως και άλλους πολιτιστικούς φορείς) να ορθοποδήσει. Η επιχορήγηση αργούσε πολύ να δοθεί, η επαφή με το Υ.Π.Π.Ο γινόταν όλο και πιο δύσκολη. Σταμάτησε όλες τις εκδηλώσεις και τις εκδόσεις και πάλευε τουλάχιστον μνα καλύψει την μισθοδοσία των εργαζομένων του. Πολλές ήταν οι φορές που οι εργαζόμενοι περίμεναν πέντε, έξι, οχτώ μήνες για να πληρωθούν. Οι υπουργοί πολιτισμού Γ. Βουλγαράκης, Μιχ. Λιάπης, Π. Γερουλάνος απαξίωσαν το Θεατρικό Μουσείο καταβάλλοντας ελάχιστα χρήμτα δίνοντας με το σταγονόμετρο χρήματα, αφήνοντας το χρέος όλο να μεγαλώνει με αποτέλεσμα την απελπιστική κατάσταση στην οποία κατέληξε. Οφείλουμε να πούμε ότι επί υπουργίας Κων. Τζαβάρα η επαφή με το υπουργείο υπήρξε πιο εύκολη, υπήρξε δε δέσμευσή του να γίνει το Μουσείο εποπτευόμενος φορέας της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού με δικό του κωδικό γεγονός σχέδιο το οποίο δεν ολοκληρώθηκε. Επίσης και ο Αντ. Σαμαράς στην βραχύβια θητεία του ως υπουργός Πολιτισμού -μόνο για 9 μήνες- είχε δείξει ενδιαφέρον και είχε βοηθήσει για την ομαλότητα της λειτουργίας του φορέα.
Το 2010 επί Δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη παραχωρήθηκε νεοκλασικό κτήριο επί της οδού Μητροπόλεως για δεκαετή χρήση από το Θ.Μ προκειμένου να αναπνεύσει από το υπέρογκο ενοίκιο (3.500 ευρώ το μήνα) της οδού Καραμανλάκη, όπου στεγάζεται η Θεατρική βιβλιοθήκη. Δυστυχώς η βιβλιοθήκη δεν μεταφέρθηκε ποτέ αφού το ΚΜΕΕΘ δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει τα χρήματα της μεταφοράς και της εγκατάστασης. Ωστόσο ο νυν δήμαρχος Γ. Καμίνης πρότεινε το κτήριο της Μητροπόλεως να επιστραφεί στο Δήμο για να γίνει Μουσείο Μαρίας Κάλλας, ενώ ως αντάλλαγμα θα προσέφερε στο ΚΜΕΕΘ δύο κτήρια του στο πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ στο Πάρκο Ελευθερίας (πίσω από το Μέγαρο Μουσικής), ενώ δήλωσε και την δυσμενή διάθεσή του για τον χώρο των υπογείων του Πνευματικού Κέντρου της Ακαδημίας.
Το ΚΜΕΕΘ στεγασμένο στον υγρό και υπόγειο αυτό χώρο (του παλαιού νεκροτομείου της Αθήνας) δεν έχει συντηρηθεί ούτε σαν κτήριο αλλά και ούτε σαν συλλογή (τα εκθέματα και τα αρχεία δεν έχουν συντηρηθεί ποτέ), ούτε έχουν διενεργηθεί μετατροπές που να καθιστούν ικανή την λειτουργία του ως Μουσείο με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές. Αντί αυτού ο χώρος έχει εμφανείς υγρασίες, φθαρμένους τοίχους, χαλασμένα πατώματα, ακατάλληλες τουαλέτες κοινού (πρόσφατα έπεσαν και σοβάδες από το ταβάνι της υποτυπώδους τουαλέτας), χωρίς κατάλληλους φωτισμούς και αεραγωγούς, χωρίς λειτουργική έξοδο κινδύνου, χωρίς πρόβλεψη για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Και το χειρότερο όλων ο χώρος είναι γεμάτος με κατσαρίδες, ποντίκια και τερμίτες, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τα εκθέματα, τα οποία κυρίως αποτελούνται από χαρτί και ύφασμα, όσο και την υγεία επισκεπτών και εργαζομένων, δημιουργώντας ακατάλληλες και αναξιοπρεπείς συνθήκες λειτουργίας του χώρου.
Τα οικονομικά προβλήματα οξύνθηκαν το 2011, όταν το Υ.Π.Π.Ο έκανε σαφές δια στόματος του τότε υπουργού κ. Γερουλάνου, ότι το ΚΜΕΕΘ έπρεπε να αναζητήσει αλλού πόρους για να επιζήσει, αφού το Υπουργείο δεν ήταν σε θέση να συνεχίσει την χρηματοδότησή του. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η λειτουργία του να καταστεί μη βιώσιμη. Τα χρέη από τα ενοίκια της Θεατρικής Βιβλιοθήκης, οι μισθοί, το Ι.Κ.Α έγιναν υπέρογκα. Το προσωπικό απλήρωτο για άλλη μία φορά για μήνες προέβη σε επίσχεση εργασίας (η οποία συνεχίζεται έως σήμερα) φοβούμενο για μια επικείμενη διάλυση του σωματείου προέβη και σε προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα εμποδίζοντας κάθε μεταβολή ή εκποίηση, η οποία θα σήμαινε μακροχρόνια εργασιακά δικαιώματα χαμένα αλλά και τον φορέα σε αμφιλεγόμενη διοικητική κατάσταση. Η κατάσταση αυτή οδήγησε κάποιους από τους εργαζόμενους σε πρόωρη συνταξιοδότηση, παραίτηση, κάποιους σε μετανάστευση μειώνοντας τον αριθμό από 14 σε 8. Παρ’ όλη την επίσχεση εργασίας (2,5 χρόνια) οι εργαζόμενοι προσπάθησαν να επαναφέρουν το Μουσείο σε κατάσταση μερικής επαναλειτουργίας, ανοίγοντας κάποιες μέρες και ώρες την εβδομάδα. Μάταια!! Τα λειτουργικά προβλήματα μέρα με τη μέρα έγιναν αξεπέραστα και το λουκέτο μπήκε για τα καλά.
Αυτή τη στιγμή ο χώρος καταρρέει, κατσαρίδες, τρωκτικά, τερμίτες, υγρασίες, ακατάλληλος φωτισμός και εξαερισμός απειλούν τα εκθέματα και τα κουστούμια. Οι υπολογιστές δεν λειτουργούν, τα τηλέφωνα έχουν κοπεί, οι βάσεις δεδομένων είναι ανενεργές. Η ιστοσελίδα του Μουσείου με αναρτημένες ψηφιακές συλλογές για τις οποίες είχε δοθεί κονδύλι από το πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» ανενεργή. Η ενημέρωση του υλικού έχει σταματήσει, δεν συλλέγονται πια κριτικές και προγράμματα και δεν γίνονται μαγνητοσκοπήσεις παραστάσεων. Φυσικά δεν ενημερώνεται και η βάση καταγραφής παραστάσεων, και τέλος όλη η ερευνητική δραστηριότητα των μελετητών αλλά και των καλλιτεχνών καθώς και η μεγάλη επισκεψιμότητα του χώρου από τα σχολεία έχει παύσει.
Το 2013 το Θεατρικό Μουσείο έγινε ΔΕΚΟ και οι μισθοί των εναπομεινάντων εργαζομένων μειώθηκαν βάσει του ενιαίου μισθολογίου. Το Υπουργείο συνέχισε να ζητά από το ΚΜΕΕΘ την γραφειοκρατική διαδικασία που θα το καθιστά ικανό να επιδοτηθεί, δηλώνοντας ότι από το 2013 θα επιχορηγεί το Μουσείο με το ποσόν των 254.000 ευρώ το χρόνο προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί.
Παρ’ όλα αυτά τα μόνα χρήματα που δόθηκαν από το υπουργείο είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του 2011 και οι υπάλληλοι συνεχίζουν απλήρωτοι από τον Μάρτιο του 2012. Τεράστιο και το πρόβλημα με τις οφειλές στο ΙΚΑ θέμα για το οποίο ο πρόεδρος του Μουσείου Κ. Γεωργουσόπουλος βρίσκεται συχνά στα δικαστήρια κατηγορούμενος για υπεξαίρεση και χρησιμοποιώντας το ίδιο επιχείρημα ‘’Αυτή τη στιγμή έπρεπε να είναι στη θέση μου ο υπουργός πολιτισμού’’.
Τον Νοέμβριο του 2013 το υπουργείο ενέκρινε το ποσόν των 50.000 ευρώ για το ΚΜΕΕΘ. Ποσόν όμως που δεν μπορούσε να εκταμιευτεί διότι λόγω χρέους ήταν αδύνατη η φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα. Αρχές Φεβρουαρίου οι εργαζόμενοι παίρνοντας την πρωτοβουλία αποφάσισαν καταθέτοντας ένα υπόμνημα, να απευθύνουν έκκληση στο Υπουργείο ζητώντας συνάντηση με τον υπουργό, για να εκθέσουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Το συνάντηση πραγματοποιήθηκε με τον κ.Καρακατσάνη διευθυντή του κ. Παναγιωτόπουλου, ο οποίος υποσχέθηκε να βοηθήσει προκειμένου να μη χαθεί η θεατρική κληρονομιά του τόπου. Ακολούθησε δεύτερη συνάντηση όπου παραβρέθηκε αυτή τη φορά και ο πρόεδρος του ΚΜΕΕΘ, ο οποίος του εξήγησε ότι η εκταμίευση των 50.000 ευρώ ήταν αδύνατη. Ο κ. Καρακατσάνης κινούμενος άμεσα και καλώντας τον Γενικό Διευθυντή των Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Λιόντο του ζήτησε να παρακαμφθεί με εγγύηση υπουργού το πρόβλημα της ενημερότητας για να εκταμιευθούν τα 50.000 ευρώ. Ωστόσο το ποσόν αυτό δεν λύνει το πρόβλημα, τη στιγμή που το χρέος του Μουσείου έχει ξεπεράσει τις 400.000 ευρώ. Όμως είναι μια μικρή ανάσα. Εάν υπήρχε δυνατότητα να δοθούν τα ληξιπρόθεσμα και συνέχιζε η επιχορήγηση των 254.000 ευρώ το Μουσείο θα ήταν σε θέση να φέρει εις πέρας το δημιουργικό του έργο, θα έσωζε την βαριά του κληρονομιά, θα προσέφερε ξανά τις πολύτιμες υπηρεσίες του στο χώρο του πολιτισμού.
Συμπέρασμα: Στα 76 χρόνια της ιστορίας του το ΚΜΕΕΘ είναι απαξιωμένο από την πολιτεία, απομονωμένο, υποβαθμισμένο, σχεδόν τιμωρημένο. Ίσως γιατί στους πολιτικούς δεν προσέδιδε την επικοινωνιακή λάμψη που χρειάζονται για να το στηρίξουν. Το ημι-υπόγειο του Πνευματικού Κέντρου είχε παραχωρηθεί προ 35ετίας περίπου ως «προσωρινή» λύση. Το ίδιο συνέβη και με την «προσωρινή» στέγαση της θεατρικής βιβλιοθήκης το 1990 στην οδό Καραμανλάκη 7 έναντι ενοικίου 3.500 ευρώ και με την υπόσχεση επί πλέον επιχορήγησης για να καλυφθεί το ποσόν αυτό. Φυσικά ‘’ουδέν μονιμότερο του προσωρινού’’.
Αν λοιπόν το ΚΜΕΕΘ δεν τύχει της προσοχής, του ενδιαφέροντος και της αγάπης που του αρμόζουν φροντίζοντας για την άμεση εξόφληση των ληξιπρόθεσμων χρεών και την σταθερή ετήσια επιχορήγηση του καθώς και τη μεταφορά του σε ένα ανθρώπινο, αξιοπρεπές χώρο, όπου θα στεγαστεί και ο εκθεματικός χώρος και η θεατρική βιβλιοθήκη, τότε δεν μπορούμε να συζητάμε για οριστική λύση. Όλα τα άλλα είναι ημίμετρα, τα οποία δεν εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του φορέα.
Γιατί είναι ντροπή η χώρα που γέννησε το θέατρο να μην είναι σε θέση να διατηρήσει ζωντανή τη θεατρική του βαριά κληρονομιά αφήνοντας το να σαπίζει εγκαταλελειμμένο, απαξιωμένο, μη μπορώντας να αξιολογήσει τι είναι πολυτιμότερο στο καιρό της κρίσης.Μέχρι πότε μια τόσο σοβαρή ιστορία θα στηρίζεται στο φιλότιμο και την αυτοθυσία των εργαζομένων; Το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας δεν ανήκει σε κανένα Υπουργό, διευθυντή ή υπάλληλο, ανήκει στον ελληνικό λαό, είναι κομμάτι της ιστορίας του.
Ζητάμε:
• Μεταστέγαση του χώρου σε κτήριο κατάλληλο να στεγάσει το ΚΜΕΕΘ.
• Εποπτεία από το Υπουργείο Πολιτισμού
• Σταθερή επιδότηση για την βιώσιμη λειτουργία του.
Υπάλληλοι ΚΜΕΕΘ – θεατρικό Μουσείο
No comments:
Post a Comment