Στιγμιότυπα μιας επανάστασης

• Της Μαρίας Μαρή
• Η ΑΥΓΗ: 11/03/2011

Ο Θάνατος του Δαντόν είναι το πρώτο έργο ενός Γερμανού επαναστάτη που έγραψε σε ηλικία είκοσι ενός ετών, σε διάστημα πέντε εβδομάδων, το 1835. Είναι ίσως το πιο σημαντικό θεατρικό πρωτόλειο που γράφτηκε ποτέ. Ο Μπύχνερ διασπά τα κυρίαρχα πρότυπα δραματουργίας, πλάθοντας μια νέα φόρμα, δημιουργεί τον πρώτο παθητικό ήρωα στην ιστορία της τραγωδίας και αποτελεί ένα εντυπωσιακό προμήνυμα του υπερρεαλισμού, του εξπρεσιονισμού και του νατουραλισμού, παρωδία του ιδεαλισμού.

Είναι ένα έργο για την επανάσταση, χωρίς να είναι έργο επαναστατικό, ένα δράμα βαθιάς απαισιοδοξίας, το οποίο αντανακλά μια φαταλιστική όψη της ιστορίας. Οι χαρακτήρες ζουν σε έναν κόσμο απομονωμένο από τη θεότητα και την ηθική.

Ο Θάνατος του Δαντόν είναι ένα έργο χωρίς πλοκή, είναι ολόκληρο μια «πέμπτη πράξη». Παρακολουθεί τους ήρωες της Γαλλικής Επανάστασης και την αμφισβήτησή τους από το νέο καθεστώς ώς τη θανάτωσή τους.

Στην παράσταση, που σκηνοθέτησε και παρουσίασε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ο Στάθης Λιβαθινός, επίκεντρο αποτελεί μια σκηνή όπου δεν υπάρχουν χωρίσματα, ένας ενιαίος χώρος που χρωματικά μοιάζει με έργο τέχνης και κάθε φορά ορίζεται από σκηνικά αντικείμενα και δράση.

Σε έναν τεραστίων διαστάσεων λευκό καναπέ βρίσκεται παρατημένο το σώμα του Δαντόν. Ο ήρωας απ' την πρώτη στιγμή κάνει εμφανή τη νωχέλειά του, ένα σώμα, με μπλε φόρμα, παρατημένο πάνω στον καναπέ, ένας ήρωας που δεν αλλάζει σε όλο το έργο, που δεν εξελίσσεται, που ξέρει και ίσως κιόλας να επιθυμεί τον θάνατό του.

Ο σκηνοθέτης Στάθης Λιβαθινός υπηρέτησε το πνεύμα του συγγραφέα και σκηνοθετικά συνέχισε την αντίληψή του και παρουσίασε μια σειρά φωτογραφικών ρεαλιστικών εικόνων του επαναστατημένου Παρισιού με στιγμιοτυπική, ασύνδετη τεχνική. Ωστόσο κάθε στιγμή είναι τέλεια δουλεμένη και μάλιστα με μια επιτυχημένη συνεργασία πολλών ομάδων, πολλών συντελεστών του θεάτρου. Πρόκειται για μια εμπνευσμένη παράσταση συνόλου, όπου, εκτός από τους ηθοποιούς που ενσαρκώνουν τον ρόλο του Δαντόν και των συντρόφων του, όλοι οι άλλοι παίζουν πολλούς μικρούς ρόλους, κάποιοι με μεγάλη επιτυχία.

* Η Μ. Μαρή είναι θεατρολόγος και εκπαιδευτικός