Ερωτας, χούντα, ασυδοCIA

•  ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΣΤΟ «ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟ»

• Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011 

Οι ερωτικές και οι διεθνείς σχέσεις ελάχιστα διαφέρουν, σύμφωνα με το νέο έργο της Κάριλ Τσέρτσιλ, «Drunk enough to say Ι love you?», που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από αυτό το Σάββατο στο «Από Μηχανής Θέατρο».

 

Ενκε Φεζολάρι και Γιώργος Ντούσης αποδίδουν ένα γκέι ζευγάρι, που η σχέση του παραπέμπει στην παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ 

Τα τεχνάσματα που επιστρατεύουμε, στην προσπάθειά μας να κατακτήσουμε ολοκληρωτικά τον άλλο ή να μας παραδοθεί άνευ όρων, είναι ακριβώς τα ίδια. 

Η 73χρονη καυστική και ρηξικέλευθη θεατρική συγγραφέας, που εδώ και χρόνια θεωρείται από τις σημαντικότερες του 21ου αιώνα, αυτή τη φορά επέλεξε την ερωτική ιστορία δύο αντρών για να μιλήσει μέσα σε λιγότερο από μία ώρα για τον έρωτα, την υποταγή, τις εκλογές, τη δημοκρατία, τα βασανιστήρια, την τρομοκρατία, τα οικονομικά συμφέροντα, τον πόλεμο, την οικολογία, την αγάπη και το μίσος. 

Αναρωτήθηκε: «Τι θα γινόταν, αν η αδιαμφισβήτητη γοητεία που ασκεί η Αμερική προς όλες τις χώρες του κόσμου -ακόμη και τις πλέον καταπιεσμένες- ενσαρκωνόταν στην σκηνή από ένα ζευγάρι ανδρών, που περνά απ' όλα τα στάδια της αγάπης και φτάνει ώς την κτηνωδία και το παγκόσμιο ερωτικό ολοκαύτωμα;» Το αποτέλεσμα θα το διαπιστώσουμε, μετά το Λονδίνο (2006, Royal Court Theater), τη Νέα Υόρκη, το Βερολίνο και την Κωνσταντινούπολη. 

Η Τσέρτσιλ, στο έργο που βρίθει σκηνικών οδηγιών, χαρακτηρίζει τον Σαμ (Ενκε Φεζολάρι) «πολιτική γελοιογραφία που αντιπροσωπεύει την Αμερική», ενώ τον άλλο ήρωα τον ονόμασε Γκάι -σημαίνει κάποιος- έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού της πως είναι πάντα κάποιος από τη χώρα όπου ανεβαίνει το έργο (Γιώργος Ντούσης). Στην περίπτωση μιας αμερικανικής παραγωγής «θα μπορούσε να είναι και Αμερικανός πολίτης, με πατριωτική παραφορά για τη χώρα του, που σταδιακά χάνει τις ψευδαισθήσεις του», σημειώνει. 

Ανάμεσα στο μακρύ κατάλογο χωρών που αναφέρονται στο έργο (Βιετνάμ, Γουατεμάλα, Χιλή, Ελ Σαλβαδόρ κ.ά.) βρίσκεται και η Ελλάδα. Από το δεύτερο κιόλας κεφάλαιο, υπάρχει αναφορά στο ρόλο που διαδραμάτισε η Αμερική στη δικτατορία. Στο έβδομο κεφάλαιο, που αναφέρεται στα βασανιστήρια, χρησιμοποιείται αυτολεξεί έγγραφο της CIA με προτάσεις βασανισμού προς την ελληνική χούντα. Σε ένα άλλο σημείο ακούγεται η φράση: «Στην Ελλάδα. Οι Συνταγματάρχες, δικά μας παιδιά». Η Τσέρτσιλ έχει δηλώσει πως βοηθήθηκε από τα βιβλία «Killing Hope: US Military and CIA interventions since World War 2» και «Rogue State: a guide to the world's only superpower» του Ουίλιαμ Μπλουμ, πρώην υπαλλήλου του υπουργείου Εξωτερικών, μετέπειτα δημοσιογράφου και συγγραφέα. 

Εργο-αποκάλυψη το χαρακτηρίζει η νεαρή σκηνοθέτις και θεατρολόγος Κατερίνα Μπερδέκα, που το μεταφέρει στην ελληνική σκηνή έπειτα από πρόταση του Ακι Βλουτή. Παρέλαβε στα χέρια της «τριάντα πέντε σελίδες ελλειπτικού καθημερινού λόγου, που ξεσκεπάζουν καταστάσεις 50 ετών που δημιούργησε η Αμερική σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου, προκειμένου να τις ελέγξει πολιτικά, πολιτιστικά και οικονομικά». Σαν να αποκρυπτογραφούσαν ένα γρίφο, οι συντελεστές της παράστασης βυθίστηκαν στην έρευνα του κειμένου για ενάμιση μήνα. 

«Θύμωσα πολύ», μας εξομολογείται η νεαρή σκηνοθέτις. «Νομίζω πως και η Τσέρτσιλ έγραψε το έργο θυμωμένη. Βρισκόμαστε και στην Ελλάδα σήμερα σε περίοδο σοκ. Προσπαθούν να μας αδρανοποιήσουν, ώστε να μην αντιδρούμε. Πριν από επτά χρόνια, εάν έκοβαν σε κάποιον το μισθό θα αντιδρούσε. Σήμερα, αισθανόμαστε πως δεν έχει νόημα». Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι το έργο τελειώνει με το ζήτημα της οικολογίας (το Πρωτόκολλο του Κιότο και την αγοραπωλησία δικαιωμάτων εκπομπών αερίων από χώρες που δεν τα χρησιμοποιούν). 

Δουλεύοντας το έργο σε δύο επίπεδα (στο κοινωνικο-ιστορικό παράλληλα με το ερωτικό), η Μπερδέκα παραδέχεται πως ενδεχομένως ο καταιγισμός πληροφοριών ίσως να μη μας επιτρέψει να καταλάβουμε το 100% των νοημάτων του. Παρ' όλα αυτά, «εάν η παράσταση σπρώξει έστω και έναν να ψάξει λίγο περισσότερο τα όσα συμβαίνουν γύρω μας, έχει πετύχει», λέει. «Η εξέλιξη της ιστορίας είναι σπειροειδής. Ο,τι έγινε θα επαναληφθεί, γι' αυτό και πρέπει να βρισκόμαστε σε εγρήγορση». 

Το ίδιο επισήμανε και η Τσέρτσιλ. «Κάποιοι βρέθηκαν προ εκπλήξεως με τον πόλεμο στο Ιράκ, λες και ήταν κάποια ανωμαλία του Μπους και των νεοσυντηρητικών», έχει δηλώσει. «Οταν έγραφα το έργο, ήθελα να πω ότι όλα αυτά δεν προέκυψαν με τον Μπους, ούτε και θα εξαφανιστούν μαζί του».

• info: Ακαδήμου 13, τηλ. 210-5231131. Κάθε Σάββατο, Δευτέρα & Τρίτη 9.30 μ.μ. και Κυριακή 8 μ.μ. Εισ.: 20, 14 ―. Κάθε Τρίτη δύο άτομα με ένα εισιτήριο. Η μετάφραση είναι του Αντώνη Γαλέου.