Σε κατάσταση... εξαίρετη

• ΣΤΗΝ ΓΚΑΛΕΡΙ «ΚΝΟΤ»

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΙΔΑΛΗ
• Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Τι μπορεί να συμβεί όταν ανασταλεί η κανονικότητα εν ονόματι της ασφάλειας; Μπορεί να είσαι προνομιούχος κι εγκλωβισμένος; Ο φόβος τρώει τα σωθικά; Αυτά τα ερωτήματα ανιχνεύει το έργο του Γερμανού Φολκ Ρίχτερ «Σε κατάσταση εξαίρεσης» (2007) σε μετάφραση-σκηνοθεσία Νίκου Καμόντου στην γκαλερί «Knot» (Μιχαλακοπούλου 206 και Πύρρου, τηλ.6940-8087277).

Πρωταγωνιστούν οι Ηλίας Ζερβός, Ρηνιώ Κυριαζή, Πολυξένη Ακλίδη, οι οποίοι υποδύονται χωρίς ονόματα έναν Αντρα, μια Γυναίκα κι ένα Παιδί αντίστοιχα.
Ο τίτλος είναι δανεισμένος από το νομικό λεξιλόγιο και σημαίνει: το δικαίωμα της εξουσίας να αποφασίζει την αναστολή της κανονικότητας που εγγυώνται οι νόμοι και το Σύνταγμα μπροστά στον εκάστοτε κίνδυνο πολέμου, επανάστασης, τρομοκρατίας ή οικονομικής κατάρρευσης.
Η Ρηνιώ Κυριαζή μάς δίνει το «στίγμα» της παράστασης.

«Στο έργο ως χώρος προσδιορίζεται ένας προνομιούχος οικισμός, το τι όμως σημαίνει αυτό, το πού και το πότε, παραμένουν ερωτήματα ανοιχτά ακριβώς για να μην οριστούν συνθήκες κάπου έξω από μας, κάπου μακριά μας. Χρησιμοποιώντας έναν Αντρα, μια Γυναίκα κι ένα Παιδί, ρόλους χωρίς ονόματα, ο συγγραφέας τονίζει πως δεν αντιπροσωπεύουν κανέναν αλλά και όλους μας. Η Γυναίκα απελπισμένα θέλει να διατηρηθεί μέσα, το Παιδί απελπισμένα να βγει έξω, ο Αντρας απελπισμένα έχει παραιτηθεί. Τρεις πόλοι ακραίας σύγκρουσης».
Το έργο έχει να κάνει με την ασφάλεια-προστασία της ελευθερίας και ιδιωτικής ζωής και την καταστρατήγησή τους από την εξουσία;
«Η κατάσταση εξαίρεσης επιβάλλεται με άλλοθι την αναγκαιότητά της και την προσωρινότητά της, ενώ τελικά μονιμοποιείται και νομιμοποιείται. Αφορά την εξαίρεση πάντα προς τα κάτω, με αρνητικό πρόσημο και φτάνει να επιδράσει στην προσωπικότητα του ανθρώπου τόσο ισχυρά, έτσι ώστε χωρίς αυτή να πιστεύει ότι θα καταρρεύσει».
Ο συγγραφέας πού δίνει βαρύτητα;
«Με μεγεθυντικό φακό παρακολουθεί μια οικογένεια και τα εγγεγραμμένα στα σώματα των ρόλων αποτελέσματα του φόβου».
Πώς αμύνεται κανείς σε μια τέτοια «κατάσταση εξαίρεσης»; Πώς αμύνεται απέναντι στην εξουσία;
«Πραγματικά δεν ξέρω. Ισως στην επικοινωνία να μπορεί να βρει κανείς μια απάντηση, είναι όμως κάτι που πλήττεται βαθιά πολύ εύκολα».
Νιώθετε πιο κοντά στους προνομιούχους ή στους μη προνομιούχους; Υπάρχει ενδιάμεση βαθμίδα;
«Μάλλον στους προνομιούχους, αφού έχω ένα σπίτι, μια δουλειά και ανθρώπους γύρω μου που φοβάμαι μη χάσω. Προνόμια που ταυτίζω με την ευτυχία. Ο διαχωρισμός είναι, όμως, έτσι κι αλλιώς λάθος και τα όρια δυσδιάκριτα, παλεύουμε να βρεθούμε από τη μία μεριά μόνο και μόνο για να μην είμαστε από την άλλη».
Οι κανόνες είναι αναγκαίο πάντα να τηρούνται ή και να παραβιάζονται;
«Οι κανόνες σίγουρα δεν πρέπει πάντα να τηρούνται».
Σε «κατάσταση εξαίρεσης» διατελεί και η Ελλάδα σήμερα;
«Ναι, μόνο που αν θα μπορούσα να ευχηθώ κάτι είναι να μην της παραδοθούμε τόσο εύκολα. Να μην αφήσουμε τη δυσκολία να μας αλλοιώσει, αλλά αντίθετα να μας φέρει σε επαφή με την ύπαρξή μας».
Από πού αντλείτε θάρρος, αισιοδοξία;
«Πιάνομαι από τη φύση, κάποιους ανθρώπους, κάποιους ποιητές. Από την πίστη ότι το θέατρο μπορεί να βοηθήσει, από τη συγκεκριμένη συνάντηση με τους συνεργάτες μου σε αυτή τη δουλειά που είναι αυθεντικοί. Τι άλλο; Εχω πολλούς λόγους να είμαι και χαρούμενη».
info: Εως 22 Μαΐου. Δραματουργία: Νίκος Φλέσσας, μουσική: Νίκος Βελιώτης, σκηνικά: Παύλος Καπάλας, κοστούμια: Λίνα Μότσιου, φωτισμοί: Λίνος Μεϊντάνης.