Ολοι οι µαθητές ένα σχολείο, όλοι οι µαθητές ένα θέατρο!

• ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΕΩΝ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΣΥΡΑΚΟΥΣΕΣ

• Αποστολή - φωτογραφίες: Δηµήτρης Ν. Μανιάτης. ΤΑ ΝΕΑ: Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Την ώρα που το ηφαίστειο της Αίτνας έκανε µια απ’ τις εκρήξεις του, µια διαφορετική, θεατρική, έκρηξη σηµειωνόταν µερικά χιλιόµετρα µακριά, µε επίκεντρο το αρχαίο ελληνικό δράµα και πεδίο τις ιστορικές Συρακούσες. Ο λόγος για το καθιερωµένο Φεστιβάλ Αρχαίου ∆ράµατος, που ζωντανεύει το λαξευµένο µέσα σε βράχο (µη αναστηλωµένο) περίφηµο Θέατρο της Σικελίας

Το Φεστιβάλ Αρχαίου Δράµατος στις Συρακούσες έχει τη δική του βαρύτητα στα πολιτιστικά δρώµενα. Οι παραστάσεις του αρχαίου ελληνικού θεάτρου αναβίωσαν στη σικελική πόλη στις 16 Απριλίου του 1914 µε τον «Αγαµέµνονα» και από τότε -αδιαλείπτως, µε εξαίρεση τους δύο Παγκοσµίους Πολέµους - το αρχαίο θέατρο του 5ου π.Χ. αιώνα, που σχεδιάστηκε από τον Δαµάσκοπο και εδώ ο Αισχύλος πρωτοπαρουσίασε πολλά από τα έργα του, όπως τους «Πέρσες», ζωντανεύει.


Φέτος το µενού έχει «Φιλοκτήτη», «Ανδροµάχη» και «Νεφέλες».

Φανταστείτε όµως ότι οι Ιταλοί ξέρουν πως αποτελεί και τηναιχµή του αναπτυξιακού τους δόρατος και το 2010 τα εισιτήρια ξεπέρασαν τα 180.000

στις 40 ηµέρες του Φεστιβάλ, ενώ οι διανυκτερεύσεις το ένα εκατοµµύριο και µάλιστα στην αρχή της κλασικής τουριστικής σεζόν! Ώς εδώ όλα καλά. Μόνοπου εκτός απ’ το Φεστιβάλ των µεγάλων, τασυνέδρια που διοργανώνονται αυτές τις ηµέρες στις Συρακούσες, τον κόσµο που καταφτάνει γιατις παραστάσεις, τα πάρτι των ηθοποιών, υπάρχει παράλληλα και το Φεστιβάλ των µικρών. Αναφέροµαι στο Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικού Θεάτρου Νέων, που φέτος έκλεισε την δέκατη έβδοµη χρονιά του- αν και έχει ξεκινήσει πριναπό 20 χρόνια -και αποτελεί το σπουδαιότερο θεατρικό ραντεβούµαθητών στον κόσµο. Στις26 ηµέρες του φεστιβάλ οι µαθητές από 88 σχολεία 10 ευρωπαϊκών χωρών ανεβάζουν παραστάσεις στοαρχαίο Θέατρο του Palazzolo Acreide (25 χλµ. από τις Συρακούσες). Ενώ όλη τηνχρονιά µε ευθύνη και επιµέλεια του INDA (Εθνικό ΙνστιτούτοΑρχαίου Δράµατος) πάντα, 250.000 µαθητές σε όλη την Ιταλία έρχονται σε επαφή µε το πρόγραµµα του Φεστιβάλ, µε σεµινάρια και µαθήµατα για το αρχαίο δράµα ακόµη και ταδηµοτικά σχολεία και οι µικρότερες ηλικίες.

Την ώρα που η Αίτνα έκανε τις δικές της εκρήξεις, µαταιώνοντας πτήσεις και επιβεβαιώνοντας τη ρήση πως θυµίζει «ήσυχο γατάκι του σαλονιού που γουργουρίζει χαµηλόφωνα αλλά κάθε τόσο ξυπνάει», το Φεστιβάλ των Νέων στις Συρακούσες, µερικά χιλιόµετρα µακριά, είχε φέτος µιαν ιδιαιτερότητα:

Γιαπρώτηφορά,χάρηστο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευµάτων και Δια Βίου Μάθησης (και προσωπικά στην υπουργό Αννα Διαµαντοπούλου) ελληνικά σχολεία συµµετείχαν ανοίγοντας τιµητικά το Φεστιβάλ µε παραστάσεις τους. «Μας προσκάλεσαν να συµµετάσχουµε έτσι ώστε µέσα στο αρχαίο Θέατρο του Palazzolo να ακουστεί πάλι ο βροντερός ελληνικός λόγος», µου λέει ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής ΚαλλιτεχνικώνΣχολείων Ελλάδας και ψυχή των επαφών µε το INDA και τους Ιταλούς.

Ετσι ο ιστορικός κλήρος έπεσε στα τρία καλλιτεχνικά σχολεία της χώρας µας. Αυτό του Γέρακα των Αθηνών, των Αµπελοκήπων της Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου της Κρήτης. Σε µια πραγµατική γιορτή για το αρχαίοθέατρο τα Ελληνόπουλα ανέβασαν παραστάσεις υπό την εποπτεία των καθηγητών τους, παραστάσεις που τις δούλευαν καιρό (από τακοστούµια και τα κείµενα µέχρι την κινησιολογία και την µουσική) και που χειροκροτήθηκαν θερµά στο µικρό αρχαίο θέατρο του ορεινού χωριού Παλατσόλο, χωρητικότητας 1.000 θεατών. Εκεί που αυτές τις ηµέρες «οι µαθητές της Ευρώπης γίνονται ένα σχολείο, οι µαθητές γίνονται ένα θέατρο», στέλνοντας µηνύµατα στον κόσµο των µεγάλων για µια φωτεινή εκδοχή της ζωής, που τόσο µας λείπει σήµερα!

Μπαίνοντας, ο χώρος του αρχαίου Θεάτρου (25 χλµ. απ’ τις Συρακούσες) µου θυµίζει προαύλιο σχολείου ή και εφηβικό Γούντστοκ.

Κοτσίδες, ράστα, σακίδια, νερά, φωνές, γέλια, παγωτά απ’ την καντίνα, κάποιοι παίζουν φρίσµπι. Οι µαθητές της Ιταλίας και της Ελλάδας ανακατεύονται, κάθονται στις κερκίδες του θεάτρου, παρακολουθούν τις παραστάσεις των συνοµηλίκων τους, βάφονται για τις δικές τους και ρωτούν µε την κλασική ανασφάλεια της φυλής των ηθοποιών που δεν ξέρει από ηλικίες: «Ηµουν καλός;».

Ο µεσογειακός ήλιος και το πρωινό ξύπνηµα δεν πτοούν το Καλλιτεχνικό Σχολείο της Θεσσαλονίκης που ανοίγει την αυλαία του Φεστιβάλ µε µια σύνθεση «Αντιγόνης» και «Ιφιγένειας»,που θέτει το ερώτηµα: Ποιες είναι σήµερα οι σύγχρονες Αντιγόνες και Ιφιγένειες; Μήπωςη Νατάσα απ’ το Κίεβο που δουλεύει σε µπαρ της Θεσσαλονίκης και στέλνει τα λεφτά στους γονείς της ή µήπως η κοπέλα απ’ τη Σοµαλίαπου λιθοβολήθηκε επειδή φίλησε τον καλό της;

Το κείµενο – που βασίζεται στις οριακές στιγµές των έργων του αρχαίου δράµατος –γράφηκε από τους µαθητές όπως µου εξηγεί η καθηγήτριά τους Αλεξάνδρα Μυλωνά.

Το Καλλιτεχνικό Σχολείο Γέρακα Αθηνών έκλεισε την πρώτη ηµέρα του Φεστιβάλ µε «πειραγµένες» «Βάκχες» του Ευριπίδη που αιφνιδίασαν το εφηβικό κοινό. Οι Βάκχες εδώ παίζουν ηλεκτρική κιθάρα, φορούν µπλούζα της Μίλαν, µπουγελώνονται, παίζουν, κοροϊδεύονται.Στην ουσία ξεσαλώνουν σε ένα γλέντι αυτοσχεδιασµών, όπως µου είχε πει την πρώτη ηµέρα ο µαθητής ∆ηµήτρης Πρόκος που υποδύεται τον Πενθέα. Ο Στέλιος Καραµπίνας που κάνει τον ∆ιόνυσο και τον Αγγελιαφόρο µού εξηγεί πως όλοι µαζί έφτιαξαν το έργο και κράτησαν από το κείµενο του Ευριπίδηκάποιους άξονες - υπότην µπαγκέτα του καθηγητή τους και χορογράφου Κωνσταντίνου Μίχου.

Χάρη στο υπουργείο Παιδείας και την υπουργό Αννα Διαµαντοπούλου προσωπικά, συµµετείχαν για πρώτη φορά φέτος τρία ελληνικά καλλιτεχνικά σχολεία στο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράµατος Συρακουσών

Κρωξιµοκοάσµατα και Γριές

Η επόµενη ηµέρα ανοίγει µε έναν εξαιρετικό Προµηθέα και µε ολίγον απόΝτοστογιέφσκι από ένα σχολείο της Μπολόνια και ακολουθείτο Καλλιτεχνικό Σχολείο τουΗρακλείου της Κρήτης µε την παράσταση «Κρωξιµοκοάσµατα στην Εκκλησία του ∆ήµου». «Είναι αποσπάσµατα από «Ορνιθες», «Βάτραχους» και από τις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη και συµµετέχουν έντεκα µαθητές διαφορετικών ειδικοτήτων (εικαστικών, χορού, θεάτρου)», µου λέει η καθηγήτρια ∆ραµατικής Τέχνης Γεωργία Καλογήρου.

Τα παιδιά από την Κρήτη αποθεώνονται στο κοµµάτι µε τις Γριές από τις «Εκκλησιάζουσες» και η Ανθή Τσαγκαλίδου, ηθοποιός και εκπαιδευτικός που σκηνοθέτησε τη δουλειά, µου ξεκλειδώνει τα µυστικά:

«Είναι ένα σύνολο πολυπολιτισµικό µε παιδιά και από Ρουµανία, Σερβία, Ολλανδία. ∆ουλέψαµε σκληρά και παράλληλα µε το φορτωµένο πρόγραµµα του σχολείου πάνω στην ιδέα της Ιδανικής Πολιτείας».

Ο Φλάβιος Ρεσµερίτσα είναι από τη Ρουµανία, 16 ετών, υποδύεται τη Γριά χαιρετάει µε µπασκετικό τρόπο το κοινό. Εχει επίσης κρητική προφορά. «Νιώθω σαν να µου έφυγε ένα βάρος. ∆ουλέψαµε σκληρά αλλά άξιζε τον κόπο», σηµειώνει. Τον ρωτώ για την επικαιρότητα του Αριστοφάνη.

«Εχουµε να µάθουµε πολλά από τους αρχαίους. Ηταν σπουδαίοι αλλά δεν είχαν µυαλό», µου λέει, χρησιµοποιώντας ένα κοµµάτι από τους «Ορνιθες».

Τα κορίτσια αλλάζουν ρούχα στη σκιά του θεάτρου. Και στην ηµικυκλική ορχήστρα ιταλοί µαθητές ανεβάζουν «Ορέστεια» κάτω από τον µεσογειακό και αθάνατο ήλιο. Που καίει το ίδιο πολλά χρόνια τώρα...