Ο Κέβιν Σπέισι στην Επίδαυρο

• Το τέταρτο κουδούνι, Του Γιώργου ∆.Κ. Σαρηγιάννη, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

Μια απ’ τις εκθαµβωτικές σκηνές του «Φρανκενστάιν» του Ντάνι Μπόιλ που είδαµε απ’ το λονδρέζικο Εθνικό Θέατρο, µέσω δορυφορικής µετάδοσης, στο Μέγαρο Μουσικής "> Θα ’ναι σίγουρα το γεγονός του καλοκαιριού – άσχετα µε το αποτέλεσµα: ο Κέβιν Σπέισι (φωτογραφία) έρχεται στην Επίδαυρο για να παίξει, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, Ριχάρδο Γ’ του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Σαµ Μέντες. Είναι η πρώτη τους «συνάντηση» µετά το 1999 και τη σπουδαία ταινία τους «Αµερικανική οµορφιά» («Αmerican Βeauty») για την οποία τιµήθηκαν και οι δυο µε Οσκαρ – σκηνοθεσίας και ερµηνείας πρώτου ανδρικού ρόλου, αντίστοιχα, ενώ και η ταινία απέσπασε το Οσκαρ καλύτερης ταινίας.

Η παράσταση θα ολοκληρώσει το τριετές διατλαντικό «Σχέδιο Γέφυρα» («Τhe Βridge Ρroject») – κάθε χρόνο, µε µεικτό βρετανοαµερικανικό θίασο, ένα δίπτυχο παραστάσεων που παρουσιάζονται στην Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και σε διεθνή περιοδεία – για το οποίο είχαν συµβληθεί ως συµπαραγωγοί το 2009 το βρετανικό θέατρο «Ολντ Βικ» – καλλιτεχνικός διευθυντής του οποίου είναι ο Κέβιν Σπέισι –, η Μουσική Ακαδηµία του Μπρούκλιν και η εταιρεία θεατρικών παραγωγών «Νιλ Στριτ Προντάξιονς» της οποίας συνιδρυτής είναι ο Μέντες. Καρπός του ήταν το 2009 ο «Βυσσινόκηπος» του Τσέχοφ και το «Χειµωνιάτικο παραµύθι» του Σαίξπηρ – µια εξαίρετη παράσταση που είδαµε και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου το ίδιο καλοκαίρι, µε τον Ιθαν Χοκ και την Ρεµπέκα Χολ µεταξύ των πρωταγωνιστών – και το 2010 τα επίσης σαιξπηρικά «Οπως σας αρέσει» και «Η τρικυµία» – όλα σε σκηνοθεσία του Σαµ Μέντες.

Φέτος, τελευταία χρονιά του «Bridge Project», προς το παρόν έχει ανακοινωθεί µόνο µια παράσταση – και ως φαίνεται δε θα υπάρξει δίπτυχο: ο «Ριχάρδος Γ’» που θα παρουσιαστεί στο Λονδίνο από 18 Ιουνίου µέχρι 11 Σεπτεµβρίου κι από τον Ιανουάριο του 2012 στην Νέα Υόρκη. Οι παραστάσεις στο Λονδίνο – για τις οποίες έχει ήδη αρχίσει η προπώληση των εισιτηρίων χωρίς να έχει ανακοινωθεί η υπόλοιπη διανοµή – θα διακοπούν για να παρουσιαστεί το σαιξπηρικό δράµα στις 22 και 23 Ιουλίου στην Επίδαυρο.

Βασικός χορηγός του «Bridge Project» είναι η Bank of America Merrill Lynch ενώ την φετινή παραγωγή υποστηρίζει και το Ιδρυµα Σταύρος Νιάρχος. Η τελευταία φορά που ο «Ριχάρδος Γ’» παρουσιάστηκε στην Ελλάδα ήταν το καλοκαίρι του 2008 απ’ το «Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας» του Γιώργου Κιµούλη σε – ριζική... – διασκευή και σκηνοθεσία του και µε τον ίδιο στον επώνυµο ρόλο.

Μια παράσταση δραµατουργικά, ίσως, αδύναµη αλλά εκθαµβωτική. Με πολλά εφέ αλλά καθόλου εφετζίδικη: ο λονδρέζικος «Φρανκενστάιν» του Ντάνι Μπόιλ. Που είδα ζωντανά, µέσω δορυφορικής µετάδοσης, στο Μέγαρο Μουσικής. Τι σκηνοθετική δεξιοτεχνία! Και τι ηθοποιοί, τι σκηνικά, τι κοστούµια, τι κίνηση, τι – κυρίως! – φωτισµοί – αυτή η κοσµογονική «οροφή» από λαµπτήρες... Μια αίσθηση «εδώ η ζωή αρχίζει κι εδώ η ζωή τελειώνει».

Στην πιο κρίσιµη καµπή τους βρίσκονται τα ∆ΗΠΕΘΕ. Σε κατάσταση εξαθλίωσης – σε φάση έκλειψης ορισµένα... – εδώ και χρόοοοονια, ∆ΗΠΕΘΑΊΝΟΥΝ σα χώρα... Σε χειµερία νάρκη τα περισσότερα – οι ελάχιστες εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα –, µε ενδείξεις νεκροφάνειας τα καλοκαίρια όταν καπάτσοι µεσάζοντες τα πλευρίζουν και τα αρµέγουν προσφέροντάς τους άλλοθι ύπαρξης µε αµφιλεγόµενες «συµπαραγωγές» που πατούν επί τηλεοπτικών «αστέρων» και επί πτωµάτων θεατών, καταφύγιο αναξιοπαθούντων η πλειονότητά τους – ελάχιστοι οι αξιόλογοι άνθρωποι που ανέλαβαν κατά καιρούς τις τύχες τους ή οι άνθρωποι που απέδειξαν ότι πράγµατι νοιάζονται για την τύχη τους –, δέσµια βλαχοδήµαρχων, τοπικών παραγοντίσκων και µικροκοµµατικών συµφερόντων, οδήγησαν ένα θεσµό που όταν γεννήθηκε επί Μελίνας (φωτογραφία) έγινε από όλους µας δεκτός µ’ ένα «επιτέλους!» αλλά πολύ σύντοµα άρχισε να εκφυλίζεται – «εικόνα σου είµαι, Κοινωνία, και σου µοιάζω»... – και να αποδεικνύει ότι κτίστηκε πάνω σε σαθρές βάσεις.

Η ίδια η Πολιτεία που τον δηµιούργησε και, για διάφορες κατά καιρούς πολιτικές σκοπιµότητες, τον ξεχείλωσε – από έξι τα ∆ΗΠΕΘΕ κατέληξαν (µε όλες τις έννοιες της λέξης...) δεκάξι –, τον τορπίλισε κι ούτε που νοιάστηκε να τον εξυγιάνει, οι τοπικές κοινωνίες, στις περισσότερες πόλεις στις οποίες εδρεύουν ∆ΗΠΕΘΕ, αφιλόξενες, τον κλώτσησαν και πριν συµπληρώσει τα τριάντα του χρόνια κατέληξε να σέρνεται. Ανεπιθύµητος – σωστός βραχνάς πια, βλέπετε όσοι άρµεξαν, άρµεξαν... Ενας θεσµός που κανείς δεν τον πιστεύει και που µόνον οι αµέσως ενδιαφερόµενοι τον υποστηρίζουν... – τα κατά συνθήκην ψεύδη.

Το υπουργείο Πολιτισµού εµφανίζεται αποφασισµένο να βάλει το µαχαίρι στο κόκαλο αλλά εδώ που φτάσαµε τίποτα και κανέναν δεν πιστεύω – ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδηµα. Θα ’ναι κρίµα, όµως, αν µαζί µε τα ξερά καούν και τα χλωρά...

Πάντως, για ορισµένα τουλάχιστον ∆ΗΠΕΘΕ που τα πίστεψα και τα στήριξα και τα πόνεσα, αν και όταν τους βάλουν λουκέτο, δε θα λυπηθώ, εκεί που, κάποιοι που τα ανέλαβαν, τα κατάντησαν – χρόοοονια τα γράφω.

Ούτε θα τους συµπαρασταθώ άµα κλείσουν µε τα τρακτέρ – διότι κι αυτό µπορεί να το δούµε... – την Εθνική οι ντόπιοι που τότε θα τους πάρει ο πόνος επειδή «τους κλείνουν το Θέατρό τους». Γιατί δε θα τους πιστέψω. Ποιο «Θέατρό» τους; Αυτό που έφτυναν; Αυτό που δεν πατούσαν το πόδι τους στο κατώφλι του;

Απλώς θα κρύψω µερικές πολύτιµες, συγκινητικές αναµνήσεις. Μην τις φάνε τα γουρούνια...

Ο Αρης Ρέτσος (φωτογραφία) θα συµµετάσχει στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών µε σύνθεση από αποσπάσµατα αρχαίων τραγωδιών – κυρίως της «Ορέστειας» – µε άξονα τους Ατρείδες, που θα σκηνοθετήσει στο Ηρώδειο.

Ο Αρης Ρέτσος ασχολείται συστηµατικά µε τη µελέτη του αρχαίου δράµατος και την έρευνα µέσα απ’ τους ρυθµούς και τα µέτρα των αρχαίων ποιητικών κειµένων, απ’ το 1985 ενώ απ’ το 1992 έχει ανεβάσει σειρά παραστάσεων, µονολογικού και αφηγηµατικού κυρίως χαρακτήρα – «Αίας», «Αντιγόνης Χορός», «Στροφές, αντιστροφές από τον Σοφοκλή».

Την Τρίτη έγινε στο Εθνικό η απονοµή του Βραβείου Μελίνα Μερκούρη, την ∆ευτέρα στο «Χορν» του Βραβείου ∆ηµήτρης Χορν – κοινού στόχου, για νέα ηθοποιό το πρώτο, για νέο ηθοποιό το δεύτερο, έως πέρσι συµπορευόµενα και συµπροσκυνούµενα και συνδοξαζόµενα. Κάπως τα σπάσανε µεταξύ τους φέτος, συµβαίνουν αυτά – Ελλάς το µεγαλείο σου! – αλλά κι αυτή πάλι η αίσθηση του τρεχαλητού, που βγήκε, ποιος θα προλάβει να το δώσει πρώτος...

• Προ 50ετίας

Χθες, στο διάλειµµα της πρεµιέρας του Αµερικανικού Θιάσου Ρεπερτορίου, ο Βασιλεύς, που µαζί µε την Βασίλισσα και τον Πρίγκιπα Γεώργιο του Αννοβέρου παρηκολούθησαν την παράστασι, εδέχθη στο βασιλικό θεωρείο την διάσηµη Αµερικανίδα ηθοποιό Ελεν Χέηζ, στην οποία απένειµε ιδιοχείρως τον Χρυσούν Σταυρόν του Τάγµατος της Ευποιίας. Οι Βασιλείς συνεχάρησαν επίσης και τους άλλους Αµερικανούς καλλιτέχνας που έλαβαν µέρος στο «Με τα δόντια», µε το οποίο εγκαινίασε χθες τις παραστάσεις του ο θίασος. Την παράστασι παρηκολούθησαν επίσης [...] και πολλοί εκπρόσωποι του καλλιτεχνικού κόσµου µεταξύ των οποίων η Κυβέλη, η Κατίνα Παξινού, ο Αλέξης Μινωτής, ο Κάρολος Κουν, η Βάσω Μανωλίδου, ο Τάκης Μουζενίδης, η Αννα Συνοδινού, ο Θάνος Κωτσόπουλος και άλλοι.

29 Μαρτίου 1961.

Στο γενικότερο πνεύµα της σκηνοθεσίας υποτάχθηκαν και οι ηθοποιοί, για να ολοκληρώσουν τη δυσµενή εντύπωση. Η κ. Αννα Συνοδινού (φωτογραφία), µε πολλές συγκινητικές και βαθύτατα δραµατικές στιγµές, δεν άφησε ούτε κατά το ελάχιστο να διαφανή ο εκχειλίζων ερωτισµός, το γήινο και ενστικτώδες που χαρακτηρίζει την ηρωίδα του Λόρκα. Η ερµηνεία της ήταν περισσότερο αισθηµατική παρά τραγική (σ.σ. από κριτική του Βάσου Βαρίκα για την «Γέρµα» του Λόρκα σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολοµού στο Εθνικό Θέατρο).

30 Μαρτίου 1961.