Μπήκαμε «Μέσα»

• Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011
• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

Βήματα στο χολ, χέρια που ανάβουν το θερμοσίφωνο, ο ήχος από το πιάτο που ακουμπά στο τραπέζι της κουζίνας, η θέα στον ακάλυπτο, ρούχα στο πάτωμα, το νερό που τρέχει στο μπάνιο, γυμνά σώματα, έξοδος στο μπαλκόνι, η Αθήνα με πυροτεχνήματα στο βάθος, το κρεβάτι με αμέτρητα λευκά σεντόνια, «πέρασμα» και χοάνη για τα σώματα.

Περισσότερα από τριάντα νεαρά αγόρια και κορίτσια δίνουν πνοή στη μινιμαλιστική χορογραφία του Παπαϊωάννου

Αυτά είναι ορισμένα, μόνο, στιγμιότυπα από το «Μέσα», τη νέα, πολυαναμενόμενη παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Τα «υποκλέψαμε» από μια πρόβα σε έναν υπόγειο, αχανή χώρο κοντά στην Πλατεία Κολιάτσου. Εκεί έχει στηθεί σχεδόν ολόκληρο το σκηνικό (το εσωτερικό ενός δωματίου με θέα στην Αθήνα) της εξάωρης παράστασης, η οποία ολοκληρώνεται, λεπτό προς λεπτό, κάτω από το απαιτητικό βλέμμα του δημιουργού της και των συνεργατών του.

Εντυπωσιακή είναι η πρώτη αίσθηση από τη μάλλον αταξινόμητη παράσταση (χορός; Περφόρμανς; Εχει καμία σημασία, τελικά;), από την οποία θα μπορεί κάποιος να δει όση ώρα θέλει. Ανακαλεί τις συγκυρίες εκείνες στις οποίες η τέχνη συντίθεται μπροστά στα μάτια του θεατή μέσα από ταπεινές στιγμές της καθημερινότητας, την «άχρηστη» και υποτιμημένη κίνηση ενός χεριού, που αφήνει το σακίδιο στο πάτωμα μετά τη δουλειά, ενός ανθρώπου που βγάζει ένα t-shirt ή ένα εσώρουχο πριν μπει στο μπάνιο, εκείνου που κάθεται στην άκρη του κρεβατιού, ξαπλώνει και τραβά το σεντόνι για να καταδυθεί στη σιωπή του ύπνου, που μιμείται το θάνατο.

Περισσότερα από τριάντα νεαρά αγόρια και κορίτσια δίνουν πνοή στη μινιμαλιστική χορογραφία δωματίου του Παπαϊωάννου σε μια αεικίνητη, γιγαντιαία «εγκατάσταση», φτιαγμένη από ανθρώπινα σώματα και ελάχιστα αντικείμενα. Οι αναγνωρίσιμες αναφορές σε αριστουργήματα της τέχνης (από τους πίνακες του Βερμέερ, του Χόπερ και του Χόκνεϊ μέχρι τους αρχαιοελληνικούς Κούρους) ισορροπούν με τις εφήμερες γλυπτικές φόρμες που διαγράφουν, διαρκώς, τα σώματα κινούμενα στο χώρο στις επαναλαμβανόμενες, σχεδόν μηχανικές, διαδρομές τους.

Η επανάληψη των κινήσεων, η πύκνωση και η αραίωση των περφόρμερ πάνω στη σκηνή λειτουργεί και σαν άσκηση σούφι, κάλεσμα για ενατένιση, κατάδυση στο «Μέσα» του δωματίου και του εαυτού. Μια διαδικασία που μπορεί με ευκολία να οικειοποιηθεί ο θεατής, αφού ο σκηνικός χώρος και οι ήρωες που αποκαλύπτει ο Παπαϊωάννου είναι φτιαγμένοι από το σώμα του κοινού: τις αναπνοές, τα βήματα, τις καθημερινές συνήθειες, την αμηχανία, το «νεκρό», μη παραγωγικό χρόνο των ανθρώπων που επιστρέφουν καθημερινά, κατά χιλιάδες, στο σπίτι.

* 13 Απριλίου-15 Μαΐου, «Παλλάς». Πληροφορίες: www.mesaproject.gr *