Απλή, εύχαρις, παράλογη κωμωδία

• Προσωπικό χιούμορ στον «Τυφλοσούρτη» – Νεανικότητα και ζωντάνια από τη Θεσσαλονίκη

• Του Σπύρου Παγιατάκη, Η Καθημερινή, Kυριακή, 20 Mαρτίου 2011

• Θοδωρής Αθερίδης: Τυφλοσούρτης, σκην.: Θοδωρής Αθερίδης.  Μικρό Παλλάς
• Μπερλίν - Αλεξάντερπλατς, σκην.: Θωμάς Βελισσάρης. «Ακτίς Αελίου»

• Στα σοσιαλιστικά χρόνια της Γιουγκοσλαβίας, υπήρχε στο Ζάγκρεμπ ένα θέατρο, το Novi Zivot, το οποίο κοκορευόταν ότι είναι «το μοναδικό θέατρο των τυφλών στον κόσμο». Στα χρόνια του υπαρκτού σοσιαλισμού πάλι, δημοσιεύθηκε το υπερρεαλιστικό μυθιστόρημα ενός «φανταστικού ρεαλισμού» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ με τίτλο « Η καρδιά ενός σκύλου», το οποίο αργότερα έγινε και θεατρικό. Κάποια στιγμή μάλιστα παίχθηκε και στην Ελλάδα με τον Γ. Κιμούλη. Το έργο ήταν μια καυστική σάτιρα του σοβιετικού συστήματος και –φυσικά– λογοκρίθηκε και απαγορεύτηκε. Κύριος χαρακτήρας εκεί ήταν ένας –αλληγορικός– σκύλος που τον έλεγαν Σάρικ, ο οποίος υπήρξε ένας αναμφίβολα θετικός ήρωας για την ασπρόμαυρη εποχή που γράφτηκε – το 1925. Τώρα τον σκύλο στον «Τυφλοσούρτη», όπου η πρωταγωνίστρια είναι τυφλή, τον λένε Μπόμπι και τον παίζει με ευφάνταστες ρεαλιστικές λεπτομέρειες ο Θοδωρής Αθερίδης, ο οποίος είναι επίσης ο συγγραφέας και σκηνοθέτης της παράστασης.

• «Στον τυφλοσούρτη μου κι εγώ ακόμα ψάχνω ποιος είναι ο θετικός και ποιος ο αρνητικός ήρωας…» παραδέχεται στο πρόγραμμα ο δημιουργός. Παρ’ όλο που στις «προγραμματικές δηλώσεις» του Αθερίδη-συγγραφέα που υπάρχουν στο πρόγραμμα της παράστασης οι φιλοσοφικο-πολιτικές θεωρίες για τον σημερινό κόσμο που «δεν πρόκειται να γίνει καλύτερος» και για τον άνθρωπο σ’ ένα κόσμο όπου «δεν υπάρχουν καλοί και κακοί» είναι συγκεχυμένες.

• Ο «Τυφλοσούρτης» δεν δείχνει να κάνει την παραμικρή απόπειρα για την οποιαδήποτε εφαρμογή κάποιας στρατευμένης τέχνης. Ευτυχώς! Γιατί έτσι παραμένει μια απλή εύχαρις αστυνομικο-σουρεαλιστική κωμωδία, η οποία μέσα στον άκρατο παραλογισμό της κατορθώνει να κυλήσει σβέλτα και διασκεδαστικά. Μια κωμωδία η οποία στερείται οποιασδήποτε –εμφανούς– λογικής ακριβώς όπως συνέβαινε και στις μοναδικές κωμωδίες των αδελφών Μαρξ της δεκαετίας του ’30. Βέβαια, για να τα βγάλει κανείς πέρα με τέτοιου είδους εξωλογικές καταστάσεις απαιτούνται και οι ανάλογοι ηθοποιοί. Στον ρόλο του σκύλου ο Θοδωρής Αθερίδης ήταν εφευρετικότατος. Ο Χρήστος Πλαΐνης σατίρισε εύστοχα τον χαρακτήρα του απατεώνα-σεκιουριτά και η Ζέτα Μακρυπούλια, όπως και η Νίκη Γαβριηλίδου, διακόσμησαν με τη χάρη τους το έργο. Ομως άξια στυλοβάτης της καγχάζουσας παράνοιας που κρυβόταν στο κείμενο ήταν η Σοφία Φιλιππίδου, στον –ανεξήγητα, γιατί άραγε;– ρόλο μιας τυφλής ζαχαροπλάστριας, η οποία μ’ ένα ολότελα προσωπικό της χιούμορ και με μια δική της τεχνική κατορθώνει να έχει ήδη βάλει μια σφραγίδα στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο.

• (Τη χαρισματική κωμική της οντότητα τη διαπιστώνει κανείς και στο «Πράσινο Λεμόνι» της Μέτης Καρατζά, μιας απολαυστικής παράστασης που σκηνοθέτησε η Σ. Φιλιππίδου στο Ιδρυμα Κακογιάννη.)

Κλασικό Βερολίνο

• Η πλέον ενδιαφέρουσα παράσταση που είδα στη Θεσσαλονίκη ήταν το «Μπερλίν - Αλεξάντερπλατς» στο διόλου «περιφερειακό» θέατρο των 45 θέσεων, το «Ακτίς Αελίου». Διασκευασμένο και σβέλτο, σκηνοθετημένο με την τεχνική του μοντάζ από τον Θωμά Βελισσάρη, το κλασικό πλέον (και γνωστό λόγω του τηλεοπτικού από τον Ρ. Β. Φάσμπιντερ) μυθιστόρημα του Αλφρεντ Ντέμπλιν για ένα Βερολίνο βυθισμένο στην πιο ελκυστική πολιτική, οικονομική και «ηθική» παρακμή (κυκλοφόρησε το 1929) άστραψε στη συγκεκριμένη θεατρική του παρουσίαση από νεανικότητα και ζωντάνια. Με τη Λίνα Λαμπράκη, πασίγνωστη στη Θεσσαλονίκη από δεκαετίες πρωταγωνιστικών ρόλων στο εκεί κρατικό θέατρο, η οποία ως αφηγήτρια συνέδεε «μπρεχτικο-επικά» την πλοκή του μυθιστορήματος, το «Μπερλίν - Αλεξάντερπλατς» ήταν μια ανανεωτική ελπίδα για το βορειοελλαδίτικο θέατρο.