- ΤΟ «ΜΕΤΑ», ΑΠΟ ΤΟ Β. ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ ΣΤΟΝ ΒΟΤΑΝΙΚΟ
Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2011
Από το κρατίδιο του Βόρειου Κουρδιστάν στο μεγαλύτερο βυρσοδεψείο των Βαλκανίων, στον Βοτανικό, ταξίδεψε το «Μετά», ένα σκηνικό δοκίμιο γι' αυτό που θα 'ρθει μετά την κρίση και τον καπιταλισμό.
Ενα μεταμοντέρνο, μικτό θέαμα για το... μετά που θα έρθει, έχει στηθεί στο Βυρσοδεψείο.Μια σκηνική σύλληψη της Ελλης Παπακωνσταντίνου, βραβευμένης συμμαθήτριας της Σάρα Κέιν και σκηνοθέτιδος στο Royal Court, που τον τελευταίο καιρό βρισκόταν μεταξύ Βυρσοδεψείου και Κύπρου, όπου σκηνοθέτησε για τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου το «Ονειρο Θερινής Νυκτός».
«Ας κάνουμε την αλλαγή. Ας αντικαταστήσουμε τους πολιτικούς μας με ποιητές», προτείνει. «Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Υπάρχουν άνθρωποι απ' όλους τους χώρους που αντιστέκονται». Και φέρνει ως παράδειγμα τα 25 άτομα που συμμετέχουν στο «Μετά».
«Ολοι συνέπραξαν αφιλοκερδώς, μέσα από έναν κολεκτιβισμό. Δεν ξεχωρίζεις τους ηθοποιούς απ' τους εθελοντές. Είναι σημαντικό να ξεπεράσουμε τα στεγανά τού ποιος είναι καλλιτέχνης. Ας μιλάμε καλύτερα για το ποιος δρα, ποιος αντιστέκεται», λέει με πάθος.
Η ομάδα της ODC, που πρωτοσυστήθηκε με την παράσταση «Στην κουζίνα της Πλαθ», μπήκε στην περιπέτεια του «Μετά» χωρίς να έχει εξαρχής την αγωνία να γίνει μια παράσταση, αλλά «με την αγωνία του πολίτη». «Γι' αυτό υπάρχουν οι εθελοντές, χορευτές, εκπαιδευτικοί, αρχιτέκτονες, ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, που μετέχουν και είναι όλοι πολιτικοποιημένοι. Γιατί είναι σημαντικό το πώς θα επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο της τέχνης», εξηγεί η σκηνοθέτις.
Ολα ξεκίνησαν όταν «ξέσπασε η κρίση με το ΔΝΤ στην Ελλάδα» και η Ελλη Παπακωνσταντίνου μαζί με τους συνεργάτες της αποφάσισαν να συναντιούνται για δύο μήνες καθημερινά. Αρχικά για να αρθρώσουν, σε επίπεδο τραπεζιού, «αυτό που συμβαίνει και αυτό που αλλάζει». Τα τραπέζια σιγά σιγά άρχισαν να «ανοίγουν» και κατέληξαν σε ανοιχτές συζητήσεις με ειδικούς -αρχιτέκτονες, ιστορικούς κ.ο.κ.
Το υλικό που προέκυψε, αντί να μετουσιωθεί σε δράσεις στην πόλη, όπως εισηγήθηκε η σκηνοθέτις, έγινε παράσταση. Το site specific «Μετά» είναι χοροθέατρο, θέατρο, installation, αλλά λόγω της «καταβολής» του έχει γερούς θεματικούς άξονες: το τέλος του καπιταλισμού, το τέλος της κρίσης, το τέλος του φυσικού κόσμου, το τέλος της ανοχής. Συγχρόνως «παίζει» με ισχυρά σύμβολα, όπως του Χριστού - υπάρχει ένας Χριστός ζωσμένος με πυρομαχικά!
Παράξενο ταξίδι
Στο δεύτερο μέρος της μεταφερόμαστε σε ένα κινηματογραφικό στούντιο, όπου γυρίζεται μια ταινία με θέμα το τέλος. Κάποια στιγμή ανακοινώνεται ότι το κρατικό κανάλι για το οποίο γυριζόταν έχει ξεπουληθεί στην κινεζική τηλεόραση! Και τα γυρίσματα σταματάνε απότομα. «Οι ηθοποιοί μένουν μετέωροι, ακριβώς όπως κι εμείς, οι πολίτες της Ελλάδας. Προσπαθώ να αποτυπώσω, δηλαδή, την αμηχανία που υπάρχει στον κόσμο», τονίζει η σκηνοθέτις, η οποία πάντως, κόντρα στη μουντή περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μπορεί και διασώζει την αισιοδοξία της. «Γιατί βλέπω ότι αναδύονται καινούργιες δυνάμεις. Μια παράσταση σε μια "μαύρη τρύπα" του Βοτανικού, αυτή η συλλογικότητα σε ένα γιαπί δεν υπήρχε περίπτωση να υπάρξει πρωτύτερα», προσθέτει.
Η πρόταση να μετάσχει το «Μετά» στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου του Ερμπίλ δεν έβαλε ούτε την Ελλη Παπακωνσταντίνου ούτε τους εθελοντές της σε διλήμματα. «Μας ενδιέφερε πάρα πολύ μια παράσταση σε μια εμπόλεμη ζώνη, αν και τα δύο τελευταία χρόνια έχουν λιγότερες εχθροπραξίες εκεί απ' ό,τι στη Βαγδάτη και νοτιότερα». Μόλις προσγειώθηκαν στο Ερμπίλ βρέθηκαν αντιμέτωποι με δύο κόσμους, λέει η σκηνοθέτις. Από τη μια, με τη χλιδή, τα πανάκριβα αυτοκίνητα, αλλά και το μικρόκοσμο των υπαλλήλων των αμερικανικών και γερμανικών εταιρειών εξόρυξης πετρελαίου που έχουν εγκατασταθεί στην, υποτίθεται, αυτόνομη χώρα.
Από την άλλη, με έναν κόσμο απελπισίας, με σπίτια διάτρητα από οβίδες, «σαν σε σκηνικό πολεμικής ταινίας. Η ζωή είναι πολύ σκοτεινή στο Ερμπίλ και οι Κούρδοι, ένας πολύ τραυματισμένος λαός». Ακούγεται σουρεαλιστικό να πραγματοποιεί ένα αμφιλεγόμενο κρατίδιο, το οποίο μόνο οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν επισήμως, διεθνές θεατρικό φεστιβάλ. «Η συγκεκριμένη θεατρική διοργάνωση ήταν περισσότερο πολιτική. Την εγκαινίασε ο πρωθυπουργός. Είχαν κληθεί σχήματα από τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Γαλλία, την Αγγλία, που ανταποκρίθηκαν».
Το κοινό, αποκλειστικά... ανδρικό, παρακολουθούσε «με ευλάβεια και με μεγάλη έκπληξη, ιδίως όταν έβλεπε γυμνό σώμα ή όταν ο άνδρας άγγιζε γυναίκα επί σκηνής». Στο «Μετά»; «Εγινε χαμός. Επειδή διαπραγματεύεται την καταστροφή και τη βία που έχουν ζήσει, οι Κούρδοι ταυτίστηκαν. Ηταν βεβαίως ενήμεροι και για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Κι αισθάνονται αλληλέγγυοι. Ο Οτσαλάν είναι μια ξεχασμένη ιστορία». Στο τέλος της παράστασης 500 άτομα έμειναν για να σφίξουν στην ελληνική αποστολή το χέρι. «Ηταν σαν γάμος!», θυμάται η Παπακωνσταντίνου.
Το «κεφάλαιο» Ερμπίλ δεν έχει λήξει για τη σκηνοθέτιδα. Εχει προσκληθεί να δουλέψει με Κούρδους για μια νέα παραγωγή το 2012. Ηδη η συμμετοχή Κούρδων εθελοντών στο «Μετά» ήταν μια αποκάλυψη. «Εκεί κατάλαβα την πολιτική κατάσταση της χώρας», αποκαλύπτει η Ελλη Παπακωνσταντίνου. «Είδα ένα μούδιασμα όταν τους ζήτησα να πετάξουν προκηρύξεις. Εμβρόντητοι, μου είπαν ότι σχεδόν όλοι είναι φακελωμένοι και ότι σε μια διαδήλωση η κυβέρνηση σκότωσε 10 πολίτες!». *
No comments:
Post a Comment