Ενας σύγχρονος Μόγλης στη Μόσχα

«Ο ΙΒΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ»

Ο Αρης Σερβετάλης "ντύνεται" ένα κακοποιημένο τετράχρονο αγόρι που προσπαθεί να επιβιώσει στη ζούγκλα της Ρωσίας της δεκαετίας του '90, στο θέατρο "Προσκήνιο"

Στην παράσταση ο Αρης Σερβετάλης αφηγείται και βιώνει σε πρώτο χρόνο και σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία των παιδικών χρόνων του Ιβάν

Πώς επιζεί κανείς στο βίαιο κι αφιλόξενο τοπίο μιας πόλης που έχει πληγεί θανάσιμα από την ύφεση; "Ο Ιβάν και τα Σκυλιά" της Χάτι Νέιλορ είναι μια συναρπαστική ιστορία επιβίωσης που ζωντανεύει τους ζοφερούς δρόμους της Μόσχας της δεκαετίας του 1990 μέσα απ' τα μάτια ενός παιδιού. Εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία του μικρού Ιβάν Μισούκοβ, το έργο ανεβαίνει μεθαύριο στο θέατρο "Προσκήνιο", σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου με πρωταγωνιστή τον Αρη Σερβετάλη.

Η αληθινή ιστορία μάς μεταφέρει στη Μόσχα, τον χειμώνα του 1996. Τρομοκρατημένο και κακοποιημένο από τον βάναυσο πατριό του, ένα τετράχρονο αγόρι το σκάει από το σπίτι και επιζεί ως εκ θαύματος χάρη στην ένταξή του σε μια αγέλη από σκυλιά. Μετά από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες της αστυνομίας "συλλαμβάνεται" τελικά το 1998 και κλείνεται σε ένα άσυλο. Μετά υιοθετείται. Στα όνειρά του ο Ιβάν Μισούκοβ τρέχει ακόμα στην άκρη της πόλης με τα σκυλιά του.

Στην παράσταση ο Αρης Σερβετάλης αφηγείται και βιώνει σε πρώτο χρόνο και σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία των παιδικών χρόνων του Ιβάν.

Είναι ο πρωταγωνιστής μιας ιστορίας που, αν και απόλυτα αληθινή, γράφτηκε με τα υλικά του πιο ακραίου παραμυθιού: τον κίνδυνο, το θάρρος, τη βία, την απελπισία, την ανατροπή, τον πανικό, την ελπίδα, την καταδίωξη, τη φιλία, την ενηλικίωση, την αγάπη και τη γαλήνη.

Είναι ένας σύγχρονος Μόγλης, ένα τετράχρονο παιδάκι στη ζούγκλα της Μόσχας της δεκαετίας του ΄90, όπου η αγωνία για επιβίωση είναι τεράστια και η ελπίδα είναι μηδενική. Ο μικρός Ιβάν κινείται σε ένα τοπίο όπου πρωταγωνιστούν οι άστεγοι αλκοολικοί, οι νεόπλουτοι γκάνγκστερ, τα ανήλικα πρεζόνια, ο φόβος, το ψύχος και η πείνα. Φεύγει μια νύχτα μόνος από τον εφιάλτη του σπιτιού του για να χωθεί σ' αυτό το τοπίο της πλήρους εξαθλίωσης. Φεύγει για να γλιτώσει. Και εκεί δίπλα σε μια αγέλη από σκυλιά θα βρει τελικά την αρμονία.

«Με γοήτευσε και με συγκίνησε η ιστορία του μικρού τετράχρονου Ιβάν που επιζεί για δύο χρόνια μόνος του στους δρόμους της Μόσχας σε συνθήκες ασύλληπτης βίας και κακουχίας», λέει ο σκηνοθέτης Γιώργος Οικονόμου

"Το έργο είναι ένα ιδιότυπο είδος θεατρικού ντοκιμαντέρ με μοναδικό πρωταγωνιστή κι αφηγητή τον ήρωα μιας απόλυτα αληθινής ιστορίας. Είναι κι ένα συναρπαστικό παραμύθι, μόνο που στην περίπτωση αυτή η πραγματικότητα ξεπερνάει για άλλη μια φορά την πιο ακραία φαντασία", εξηγεί ο Γιώργος Οικονόμου.

"Με γοήτευσε και με συγκίνησε η ιστορία του μικρού τετράχρονου Ιβάν που επιζεί για δύο χρόνια μόνος του στους δρόμους της Μόσχας σε συνθήκες ασύλληπτης βίας και κακουχίας", λέει ο ίδιος. "Με ενδιέφερε επίσης πολύ το γεγονός ότι η ιστορία είναι τόσο σαφώς τοποθετημένη σε συγκεκριμένο τόπο και ιστορικό χρόνο, τη Ρωσία της δεκαετίας του '90, τη Ρωσία των κοσμοϊστορικών αλλαγών, της κατάρρευσης και του αργού κι επώδυνου επαναπροσδιορισμού".

Μέσα σ' ένα γιγαντιαίο, απρόβλεπτο κι επικίνδυνο σκηνικό ο τετράχρονος Ιβάν συμμαχεί με μια αγέλη από σκυλιά για να επιβιώσει. Οι εκπλήξεις και οι ανατροπές που επιφυλάσσει η ιστορία είναι πολλές κι απρόβλεπτες, με πιο σημαντικές αυτές που έχουν να κάνουν με σταθερές αξίες της ανθρώπινης φύσης και της παιδικής ψυχής.

Διαστροφή
Η μοναδικότητα αυτού του έργου βρίσκεται εκεί όπου "χωρίς κανένα φτηνό συναισθηματισμό συγκρούεται η δύναμη της αθωότητας με την απόλυτη και άγρια διαστροφή των πάντων".

Το ανέβασμα του συγκεκριμένου έργου είναι και μια άσκηση πάνω στα "υλικά της αφήγησης στο θέατρο, τη δημιουργία εικόνων, χαρακτήρων και την αναδίπλωση της πλοκής μέσα από τον λόγο, τη σιωπή, τη σκηνική χειρονομία, τη στάση και την κίνηση. Είναι μια έρευνα πάνω στην ουσία του μύθου και τους απέριττους και ενδιαφέροντες τρόπους μεταφοράς του".

Αυτού του είδους τα έργα, όσο απλά και να φαίνονται σε πρώτη ανάγνωση, είναι "ιδιαίτερα προκλητικά διότι καλείσαι να βρεις και να υποστηρίξεις έναν συγκεκριμένο αφηγηματικό δρόμο ανάμεσα σε κυριολεκτικά άπειρες πιθανές διαδρομές.

Καλείσαι να δημιουργήσεις μια εκφραστική πειθαρχία, ένα κριτήριο που θα απελευθερώσει δημιουργικά όλους τους συντελεστές της παράστασης και θα ερεθίσει τη φαντασία του θεατή".

Διαχρονικό σαν μύθος

Είναι το έργο γι' αυτό το παιδάκι που πάλεψε να επιζήσει δύο χρόνια στους δρόμους της Μόσχας με μία αγέλη από σκυλιά επίκαιρο; "Ναι είναι, αλλά όχι για λόγους παραλληλισμού", απαντά ο Γιώργος Οικονόμου. "Είναι επίκαιρο κυρίως γιατί έχει τη διαχρονικότητα ενός αρχετυπικού μύθου. Το γεγονός, δε, ότι βιώνουμε μια κοσμογονική κρίση και μια ύφεση που θα μπορούσε ενδεχομένως να συγκριθεί και με αυτήν της Ρωσίας του Γιέλτσιν, σίγουρα ευαισθητοποιεί το κοινό σε τέτοιου είδους αφηγήματα".

• Ενστικτο 
  "Η επιλογή του Αρη Σερβετάλη για τον ρόλο του Ιβάν μου φάνηκε αυτονόητη", υποστηρίζει ο Γιώργος Οικονόμου. "Περιέργως θα έλεγα ότι ήταν μια σχεδόν ενστικτώδης επιλογή, αλλά ευτυχώς το ένστικτο δεν με πρόδωσε καθόλου... Είναι ταλαντούχος, πολυδιάστατος, δημιουργικός και θαυμάσιος συνεργάτης".

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 25/10/2011