Η επιστροφή του «Οδυσσεβάχ»

• Το τέταρτο κουδούνι 
• Του Γιώργου ∆.Κ. Σαρηγιάννη 
• ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 26 Μαΐου 2011 

Ο... ιστορικός πια «Οδυσσεβάχ», το πρώτο – υπέροχο – έργο για παιδιά που ’γραψε η Ξένια Καλογεροπούλου, επανέρχεται τον προσεχή χειµώνα στη σκηνή του θεάτρου «Πόρτα» µε αφορµή τα σαράντα χρόνια της «Μικρής Πόρτας» της – ξεκίνησε το 1972 ως Παιδική Σκηνή του θιάσου Φέρτη / Καλογεροπούλου.

Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο νεότατος ∆ηµήτρης Καραντζάς, καθώς η Ξένια Καλογεροπούλου συνεχίζει πάντα να αναζητά την ανανέωση µέσα από καινούργια πρόσωπα – ο Σταµάτης Φασουλής πρώτα, ο Θωµάς Μοσχόπουλος κατόπιν ήταν οι επί χρόνια βασικοί συνεργάτες της στην «Μικρή Πόρτα» όπου έχουν, όµως, σκηνοθετήσει και η Λίλο Μπάουρ, ο Γιάννης Μόσχος, ο Αργύρης Ξάφης.

Η καριέρα του «Οδυσσεβάχ» ξεκίνησε τη σεζόν 1981/1982 – συµπληρώνονται τριάντα ακριβώς χρόνια – στο θέατρο «Αθηνά» σε σκηνοθεσία Σταµάτη Φασουλή µε την έξοχη ζωντανή µουσική του ∆ιονύση Σαββόπουλου. Εκτοτε το έργο παρουσιάστηκε δεκάδες φορές από επαγγελµατικούς και ερασιτεχνικούς θιάσους σ’ όλη την Ελλάδα, µεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες και παίχτηκε σε πολλές ξένες χώρες.

Το 1988/’89 η Ξένια Καλογεροπούλου παρουσιάζει εκ νέου το έργο της, στο θέατρο «Πόρτα» πια, στη σκηνοθεσία του Σταµάτη Φασουλή και µε τη µουσική του ∆ιονύση Σαββόπουλου, µε ανανεωµένη διανοµή και επανέρχεται σ’ αυτό το 1995/’96 – µε διαφορετική και πάλι διανοµή.

Στο εντελώς καινούργιο – τέταρτο – ανέβασµα του επόµενου χειµώνα απ’ την «Μικρή Πόρτα» θα διατηρηθεί µόνον η µουσική του ∆ιονύση Σαββόπουλου. Τα σκηνικά και τα κοστούµια ανέλαβε η Ιωάννα Τσάµη, τις χορογραφίες η Ζωή Χατζηαντωνίου και τους φωτισµούς ο Αλέκος Αναστασίου. Τον Οδυσσεβάχ θα παίξει ο Γιώργος Χρυσοστόµου και τον σύντροφό του, τον Μαρούφ, ο Σωτήρης Πατσίκας. Το βασικό αυτό δίδυµο του έργου έχουν παίξει στα προηγούµενα ανεβάσµατα του θιάσου ο Μιχαήλ Μαρµαρινός µε τον αξέχαστο ∆ηµήτρη Οικονόµου το ’81/’82 και µε τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη το ’ 88/’89 κι ο ∆ηµήτρης Βογιατζής µε τον Μανώλη Μαυροµατάκη το ’95/’96. Τη διανοµή, τώρα, συµπληρώνουν Κωνσταντίνος Βουδούρης, Γιάννης Κλίνης, Θύµιος Κούκιος, Ελίνα Ρίζου. Στο µεταξύ και µέχρι 5 Ιουνίου η Ξένια Καλογεροπούλου επαναλαµβάνει µε την «Μικρή Πόρτα» της το «Ελα, έλα», τον τρυφερό «µονόλογο χωρίς λόγια» για βρέφη και παιδάκια προσχολικής ηλικίας που σχεδίασε η ίδια και σκηνοθέτησε µαζί µε την Μάρθα Κλουκίνα πέρσι, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Σας έγραφα στο «Τέταρτο Κουδούνι» της περασµένης Πέµπτης ότι απ’ τον Θανάση Βέγγο, τον Μεγάλο Ταπεινό, στη µνήµη µου κρατώ την αγάπη του κόσµου – ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΗ ΑΓΑΠΗ δεν έχω ξαναδεί – που ένιωσα να ξεσπάει πάνω του σαν κύµα όταν έκανε την πρώτη του εµφάνιση στην Επίδαυρο, Τρυγαίος στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, το ’95, µε το «Ανοιχτό Θέατρο», σκηνοθετηµένος απ’ τον Γιώργο Μιχαηλίδη. Βρήκα, λοιπόν, το ρεπορτάζ που ’ γραψα τότε, στις 10 Ιουλίου του 1995, στα «ΝΕΑ». Στη µνήµη του αντιγράφω ένα απόσπασµα:

«Οι θεατές, γύρω στις οκτώ - εννιά χιλιάδες, να χειροκροτούν, να φωνάζουν όρθιοι “µπράβο” και να κραυγάζουν ρυθµικά “Βέγγος, Βέγ-γος, Βέγ-γος”. Και ο Θανάσης Βέγγος στην ορχήστρα της Επιδαύρου να µην ξέρει τι να κάνει, να χαιρετάει αµήχανα, να µη θέλει να µείνει µόνος του. Και να κλαίει. Ναι, εκεί, στη µέση της ορχήστρας, µε το άσπρο γαµπριάτικο κοστούµι του Τρυγαίου, µε το λευκό παπιγιόν µε τις µαύρες βούλες και µε τα λουλούδια στην µπουτονιέρα, να κλαίει. ∆ικαιωµένος. Αυτός, ένας κλόουν που τίποτα διαφορετικό απ’ αυτό που είναι δεν καµώθηκε, που ποτέ δεν κατέφυγε στη φτήνια και στη χυδαιότητα, που ποτέ δεν σκέφτηκε πως “να τα αρπάξει”, που ποτέ δεν έκανε τη σεµνότητά του “ύφος” και την ταπεινότητά του σηµαία, αυτός που µας έχει δώσει ένα γερό µάθηµα ποια είναι η διαφορά ανάµεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο.

Και το κοινό που τρέχει πίσω από τα ασήµαντα “επώνυµα τίποτα” των κοσµικών σελίδων και των κουτσοµπολίστικων στηλών, φαίνεται ότι όταν φτάσει η ώρα ξέρει, διαθέτει το ένστικτο να πετάει αυτά τα “τίποτα” στο καλάθι των αχρήστων και να βγάζει στην επιφάνεια την αγάπη του γι’ αυτούς που την αξίζουν.

Και ο 69χρονος Θανάσης Βέγγος αυτό που εισέπραξε το βράδυ του Σαββάτου στην Επίδαυρο το άξιζε».

«Στη συνέντευξη Τύπου του Ελληνικού Φεστιβάλ για το πρόγραµµα, ο υπουργός θα ανακοινώσει ότι τακτοποιείται το θέµα των κτιρίων της “Πειραιώς 260” – τα αγοράζει το υπουργείο Πολιτισµού και Τουρισµού απ’ την Εθνική Τράπεζα και τα παραχωρεί στο Φεστιβάλ», άφηναν να διαρρεύσει «κύκλοι», που λένε, του ΥΠΠΟ. Για το κτιριακό συγκρότηµα το οποίο, από ερειπωµένο σκουπιδότοπο, το Φεστιβάλ, που ούτε δικά του γραφεία δεν έχει, το µετέτρεψε σε ζωντανό, ασπαίροντα χώρο πολιτισµού αλλά χρόοοονια τώρα περιµένει το αυτονόητο – να του παραχωρηθεί. Ενώ διάφοροι «µνηστήρες» το επιβουλεύονται...

Επειδή, επί δεκαετίες τώρα, πολλά, µα πάρα πολλά του αέρος έχω ακούσει από υπουργούς Πολιτισµού – ο κ. Σαµαράς, για παράδειγµα, µας είχε, προ διετίας, δηµοσίως ανακοινώσει µε την αποφασιστικότητα και την πειστικότητα που τον διακρίνει πως «η αγορά της Πειραιώς 260 είναι πολύ κοντά...», όπερ µια µπούρδα απεδείχθη – µε µικρό καλάθι προσήλθα στη συνέντευξη Τύπου.

Και πολύ σωστά έπραξα. Οσο το ακούσατε, το περί τακτοποίησης του θέµατος, εσείς που δεν ήσασταν εκεί, τόσο το άκουσα κι εγώ. Ο κ. Γερουλάνος τήρησε σιωπή αισχυντηλή – την προσφιλή του – επί του θέµατος, κανένας δεν τον ρώτησε κι ο πρόεδρος του Φεστιβάλ Γιώργος Λούκος, που ρωτήθηκε, κάτι µισόλογα είπε.

«Η Εθνική ζητάει τώρα περισσότερα λεφτά. Ελπίζουµε ότι µέχρι ν’ αρχίσει το Φεστιβάλ ο υπουργός θα κάνει την ανακοίνωση» άκουσα – πάλι απ’ τους «κύκλους.

Αντε! Να το δω – όχι, απλώς, να το ακούσω... – και να µην το πιστέψω... Η Βάσια Τριφύλλη κι ο Γιώργος Παρτσαλάκης θ’ αντικαταστήσουν την επόµενη χειµερινή σεζόν την Βίκυ Σταυροπούλου και τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη – που αποχωρούν έπειτα από δυο σεζόν – στους ρόλους της Πένης και του Λυκούργου, στην κωµωδία των Παπαθανασίου - Ρέππα «Συµπέθεροι από τα Τίρανα» που θα συνεχίσει για τέταρτο χειµώνα την πορεία της στην Αθήνα αλλά στη σκηνή του θεάτρου «Κιβωτός» όπου θα µεταφερθεί απ’ το «Λαµπέτη». Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε το 2008/2009 µε την Ελισάβετ Κωνσταντινίδου και τον Παύλο Κοντογιαννίδη στους δυο αυτούς ρόλους.

Προ 50ετίας

Χθες την νύχτα εξεδόθησαν τα αποτελέσµατα των πτυχιακών εξετάσεων της ∆ραµατικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, τα οποία έχουν ως εξής: Νικήτας Τσακίρογλου, άριστα. Ρίτα Λαγοπούλου, Ελένη Σταυροπούλου, Αρτεµις ∆ρογγίτου, Αφροδίτη Γρηγοριάδου, Αντιγόνη Γλυκοφρύδη, Μπέτη Βαλάση, Ελλη Τρυγωνοπούλου, Γιώτα Σοϊµίρη και Σπ. Ευαγγελάτος, λίαν καλώς. Χρ. Γεωργόπουλος, καλώς.

1 Ιουνίου 1961. Τα αφιχθέντα γερµανικά φύλλα δηµοσιεύουν επαινετικώτατες κρίσεις για το ανέβασµα της «Ηλέκτρας» από τον θίασο ∆. Ροντήρη. Ούτω η εφηµερίς «Ντι Βελτ» έγραψε, µεταξύ άλλων, και τα εξής: «Ο χορός και η Ηλέκτρα ήταν η µεγάλη επιτυχία του ελληνικού θιάσου […] Φωτιά έβγαινε από το στόµα της Ηλέκτρας. Τι ηθοποιός είναι αυτή! Με όψη όχι πολύ ελληνική, µάλλον σλαβική, µε τα προεξέχοντα µήλα του προσώπου της µέσα στον µαύρο – βιολετί χιτώνα της, όχι συγκρατηµένη, όχι καλοντυµένη γυναίκα, αλλά µια µαινόµενη θύελλα µε σκοτεινά φλογερά µάτια – µάτια που καίνε, που φλογίζουν µέχρι και το τελευταίο κενό κάθισµα του εξώστου και το συγκλονίζουν. Ονοµάζεται Ασπασία Παπαθανασίου. Και δικαίως θεωρείται µία από τις µέγιστες ηθοποιούς του σύγχρονου Ευρωπαϊκού Θεάτρου[…] Και όταν πέφτη η αυλαία τα χειροκροτήµατα ακούγονται σαν χαλάζι, σαν µια δυνατή βροχή που διαπερνά τ’ αυτιά.

Πρέπει να πούµε πως εδώ και πολύν καιρό δεν χειροκρότησαν έτσι στον τόπο µας […]».

31 Μαΐου 1961.