Με αφορμή τον Μολιέρο

Είναι πραγματικά θαυμαστό, δουλεύοντας με τους ηθοποιούς ένα έργο που γράφτηκε τετρακόσια χρόνια πριν, σε ένα άλλο κράτος, για έναν άλλο λαό και εμπνευσμένο από άλλα κοινωνικά ήθη, να διαπιστώνεις (χωρίς να έχει κανείς τέτοια πρόθεση) πόσες ομοιότητες κρύβει με τον δικό μας χρόνο και χώρο. Ο λόγος για το «Ζορζ Νταντέν», κωμωδία του Μολιέρου, σε σύγκριση με τη δική μας καθημερινότητα.

Ζορζ Νταντέν εστί γέρος, ανερχόμενος αστός που προσπαθεί να κινηθεί και να υπάρξει σε μια κοινωνία (δήθεν) αριστοκρατική, χρησιμοποιώντας τη γεμάτη τσέπη του. Συλλαμβάνει τη νεαρά και ζουμερή γυναίκα του να χαριεντίζεται περιπαθώς με νεαρό ντούρο και αριστοκράτη και προσπαθεί να βρει το δίκιο του και να αποδείξει τις απιστίες της ανθηράς συμβίας του μέσα στο ίδιο του το σπίτι. Και δεν τα καταφέρνει. Τον ισοπεδώνει η λογική των προσχημάτων. Ένα οικοδόμημα κραταιό ακόμη (η Γαλλική Επανάσταση θα γίνει έναν αιώνα αργότερα), που έχει καταφέρει να εδραιώσει τον θρίαμβο του ψέματος, της υποκρισίας και της σύμβασης. Αλήθεια δεν είναι αυτό που συμβαίνει, αλλά αυτό που λένε οι πολλοί. Και αφού το λένε, είναι έτσι. Ακριβώς όπως και σήμερα.

Η πραγματικότητα στρεβλώνεται για να χωρέσει στο στενάχωρο καλούπι του προσχήματος. Μπορεί κανείς να κάνει ό,τι θέλει, αρκεί να διατυμπανίζει και να κραυγάζει περί της ορθότητας του δήθεν και της πόζας. Αρκεί να είσαι στην επικαιρότητα, να αλωνίζεις τα κανάλια και τις κίτρινες φυλλάδες για να ανακηρυχτείς άξιος, χρηστός, τίμιος, ταλαντούχος και ένα σωρό άλλα. Ο,τι δηλώσεις...

Νίκος Καμτσής, σκηνοθέτης. ΕΘΝΟΣ, 31/10/2008