Rock'n'Roll και Επανάσταση. Λένιν και Πινκ Φλόιντ. Σαν μια καλή... παλιοπαρέα που ενίοτε τα «τσουγκρίζει» σκαρφαλώνουν ιδεολογίες και ιστορικές προσωπικότητες στη σκηνή του θεάτρου «Πόρτα». Φυσικά, υπάρχει ένας Τομ Στόπαρντ, που διασφαλίζει τις επικίνδυνες ισορροπίες. Το τελευταίο αριστούργημα του σπουδαίου δραματουργού για την Αριστερά και τις μεγάλες διαψεύσεις της, την ιδεολογική πάλη γύρω απ' τον σοσιαλισμό και το ροκ ως «υλικό» Επανάστασης, το περίφημο «Rock'n'Roll», ήρθε στην Ελλάδα χάρη σε έναν αμετανόητο, αλλά σκεπτόμενο κι αμφισβητία αριστερό: τον Γιώργο Κοτανίδη.
 Ο Γ. Κοτανίδης, ο Βρετανός αριστερός φιλόσοφος που έρχεται στο «Rock'n'Roll» σε σύγκρουση με τον Τσέχο φοιτητή- Αλέκο Συσσοβίτη |
Δεν έχασε στο Διαδίκτυο ούτε μισό ρεπορτάζ για τις παραστάσεις του έργου σε Λονδίνο, Βερολίνο, Πράγα, Λισαβόνα, Σίδνεϊ και Νέα Υόρκη. Και κινήθηκε σβέλτα: ζήτησε τα δικαιώματά του και το ανέβασε, σε δική του σκηνοθεσία ενώ στο μεταξύ συνεχίζει ακάθεκτο τη διεθνή του καριέρα στη Βαρκελώνη, το Σαν Φρανσίσκο κ.α.
Τι τον «ενεργοποίησε»; «Κατ' αρχάς ο τίτλος "Rock'n'Roll" και κατά δεύτερον το θέμα». Το τελευταίο, περισσότερο. «Το έργο παρακολουθεί την τελευταία πράξη της πτώσης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, από το '68 μέχρι το '90, οπότε το κομμουνιστικό μπλοκ καταρρέει. Ο Στόπαρντ ξεκινά απ' την εισβολή των ρωσικών τανκς στην Πράγα. Το θέμα της Επανάστασης δεν τίθεται, όμως, μόνο με την έννοια της εξουσίας, αλλά με την έννοια της αμφισβήτησης. Επαναστατικό, δηλαδή, είναι ό,τι πηγαίνει κόντρα στην εξουσία», εξηγεί ο ηθοποιός.
Ειδικά στην Τσεχοσλοβακία, το ροκ είχε αποκτήσει εντελώς απρόσμενα έναν αντιεξουσιαστικό χαρακτήρα: «Οι "The Plastic People of the Universe", ένα εναλλακτικό τσέχικο ροκ συγκρότημα, έγινε σύμβολο αντίστασης», μας πληροφορεί ο Κοτανίδης. «Στην πραγματικότητα, τρελάρες ήταν που έκαναν αυτό που γούσταραν. Δεν τους κυνηγούσαν οι Κομμουνιστικές Αρχές επειδή ήταν πολιτικοποιημένοι κι αντικαθεστωτικοί, αλλά γιατί δεν συμβιβάζονταν. Και προέκυψαν ήρωες της Αντίστασης!».
Ο Κοτανίδης στο «Rock'n'Roll» δεν περιορίστηκε στις σκηνοθετικές ευθύνες. Κρατά και τον βασικό ρόλο του Μαξ Μόροου, διαπρεπούς αριστερού φιλοσόφου και καθηγητή στο Κέιμπριτζ, που εξ αποστάσεως και, φυσικά, εκ του ασφαλούς υποστηρίζει την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Πράγα. Ερχεται σε σύγκρουση με τον έτερο πόλο του θεατρικού έργου, τον Γιαν, Τσέχο ροκά φοιτητή, που υποδύεται ο Αλέκος Συσσοβίτης. Αυτός, μετά την είσοδο των ρωσικών τανκς στη γενέτειρά του εγκαταλείπει το διδακτορικό του στο Κέιμπριτζ. Θέλει, επιστρέφοντας στα πάτρια εδάφη, να υπερασπιστεί την ελευθερία ενάντια στον σοβιετικό αυταρχισμό. Πίσω του αφήνει όμως συντρίμμια: την αθεράπευτα ερωτοχτυπημένη χίπισσα κόρη του Μόροου, που διαρκώς φουμάρει «χόρτο» και βλέπει οράματα, με πρωταγωνιστή τον Σιντ Μπάρετ των Πινκ Φλόιντ.
Ο Κοτανίδης ήταν στο πρώτο έτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου τη μαύρη ημέρα που τα τανκς εισέβαλαν στην Πράγα. «Παρότι αριστερός, διαφώνησα κάθετα. Για μένα αυτή η πράξη αποτελούσε απόδειξη ότι η Ρωσία δεν ήταν μια σοσιαλιστική χώρα. Το βλέπει κάποια στιγμή και ο ήρωας που υποδύομαι. Και κάνει πίσω, ταλαντεύεται, βασανίζεται από εσωτερικά διλήμματα».
«Ενας αριστερός, βλέποντας την παράσταση θα προβληματιστεί και θα σκεφτεί», προσθέτει ο Κοτανίδης. «Γιατί το έργο, καθώς καταγράφει την Ιστορία, θέτει εν κατακλίδι το ερώτημα: η πτώση του σοσιαλισμού είναι οριστική; Απ' αυτή την άποψη είναι επίκαιρο. Οι οικονομικοί λόγοι της πτώσης του κομμουνισμού παραμένουν και σήμερα οι ίδιοι, παρ' όλο που φαίνεται ότι ο καπιταλισμός διαρκώς ανανεώνεται».
Η αθηναϊκή παράσταση είναι μια υπερπαραγωγή που ξεκίνησαν οι «Σαλτιμπάγκοι» του Κοτανίδη και στην πορεία υποστήριξε η Adam Production. «Απευθυνόμαστε στο μεγάλο κοινό», λέει χωρίς περιστροφές ο Κοτανίδης. «Στο μεγάλο κοινό πρέπει να απευθυνόμαστε με τα καλύτερα έργα. Ενα θεατρικό που μιλά για το ροκ'ν'ρολ και την Επανάσταση δεν μπορεί παρά να είναι ιδανικό γι' αυτό».
* Τη μετάφραση υπογράφει ο Σεραφείμ Βελέντζας. Τα σκηνικά είναι του Αντώνη Δαγκλίδη και τα κοστούμια της Κλερ Μπρέισγουελ. Μαζί με τους Γ. Κοτανίδη και Αλ. Συσσοβίτη παίζουν οι Αιμιλία Βάλβη, Γιάννης Δρίτσας, Εύα Κοτανίδη, Σταύρος Μερμήγκης, Στέλλα Μπαλωμένου, Μαργαρίτα Πανουσοπούλου, Βασίλης Παπαδημητρίου, Βαγγέλης Ρόκκος και Ιρις Χατζηαντωνίου. *
Τι τον «ενεργοποίησε»; «Κατ' αρχάς ο τίτλος "Rock'n'Roll" και κατά δεύτερον το θέμα». Το τελευταίο, περισσότερο. «Το έργο παρακολουθεί την τελευταία πράξη της πτώσης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, από το '68 μέχρι το '90, οπότε το κομμουνιστικό μπλοκ καταρρέει. Ο Στόπαρντ ξεκινά απ' την εισβολή των ρωσικών τανκς στην Πράγα. Το θέμα της Επανάστασης δεν τίθεται, όμως, μόνο με την έννοια της εξουσίας, αλλά με την έννοια της αμφισβήτησης. Επαναστατικό, δηλαδή, είναι ό,τι πηγαίνει κόντρα στην εξουσία», εξηγεί ο ηθοποιός.
- Υπό το «βλέμμα» του Μπάρετ
Ειδικά στην Τσεχοσλοβακία, το ροκ είχε αποκτήσει εντελώς απρόσμενα έναν αντιεξουσιαστικό χαρακτήρα: «Οι "The Plastic People of the Universe", ένα εναλλακτικό τσέχικο ροκ συγκρότημα, έγινε σύμβολο αντίστασης», μας πληροφορεί ο Κοτανίδης. «Στην πραγματικότητα, τρελάρες ήταν που έκαναν αυτό που γούσταραν. Δεν τους κυνηγούσαν οι Κομμουνιστικές Αρχές επειδή ήταν πολιτικοποιημένοι κι αντικαθεστωτικοί, αλλά γιατί δεν συμβιβάζονταν. Και προέκυψαν ήρωες της Αντίστασης!».
Ο Κοτανίδης στο «Rock'n'Roll» δεν περιορίστηκε στις σκηνοθετικές ευθύνες. Κρατά και τον βασικό ρόλο του Μαξ Μόροου, διαπρεπούς αριστερού φιλοσόφου και καθηγητή στο Κέιμπριτζ, που εξ αποστάσεως και, φυσικά, εκ του ασφαλούς υποστηρίζει την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Πράγα. Ερχεται σε σύγκρουση με τον έτερο πόλο του θεατρικού έργου, τον Γιαν, Τσέχο ροκά φοιτητή, που υποδύεται ο Αλέκος Συσσοβίτης. Αυτός, μετά την είσοδο των ρωσικών τανκς στη γενέτειρά του εγκαταλείπει το διδακτορικό του στο Κέιμπριτζ. Θέλει, επιστρέφοντας στα πάτρια εδάφη, να υπερασπιστεί την ελευθερία ενάντια στον σοβιετικό αυταρχισμό. Πίσω του αφήνει όμως συντρίμμια: την αθεράπευτα ερωτοχτυπημένη χίπισσα κόρη του Μόροου, που διαρκώς φουμάρει «χόρτο» και βλέπει οράματα, με πρωταγωνιστή τον Σιντ Μπάρετ των Πινκ Φλόιντ.
Ο Κοτανίδης ήταν στο πρώτο έτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου τη μαύρη ημέρα που τα τανκς εισέβαλαν στην Πράγα. «Παρότι αριστερός, διαφώνησα κάθετα. Για μένα αυτή η πράξη αποτελούσε απόδειξη ότι η Ρωσία δεν ήταν μια σοσιαλιστική χώρα. Το βλέπει κάποια στιγμή και ο ήρωας που υποδύομαι. Και κάνει πίσω, ταλαντεύεται, βασανίζεται από εσωτερικά διλήμματα».
- Οι αριστεροί θα προβληματιστούν
«Ενας αριστερός, βλέποντας την παράσταση θα προβληματιστεί και θα σκεφτεί», προσθέτει ο Κοτανίδης. «Γιατί το έργο, καθώς καταγράφει την Ιστορία, θέτει εν κατακλίδι το ερώτημα: η πτώση του σοσιαλισμού είναι οριστική; Απ' αυτή την άποψη είναι επίκαιρο. Οι οικονομικοί λόγοι της πτώσης του κομμουνισμού παραμένουν και σήμερα οι ίδιοι, παρ' όλο που φαίνεται ότι ο καπιταλισμός διαρκώς ανανεώνεται».
Η αθηναϊκή παράσταση είναι μια υπερπαραγωγή που ξεκίνησαν οι «Σαλτιμπάγκοι» του Κοτανίδη και στην πορεία υποστήριξε η Adam Production. «Απευθυνόμαστε στο μεγάλο κοινό», λέει χωρίς περιστροφές ο Κοτανίδης. «Στο μεγάλο κοινό πρέπει να απευθυνόμαστε με τα καλύτερα έργα. Ενα θεατρικό που μιλά για το ροκ'ν'ρολ και την Επανάσταση δεν μπορεί παρά να είναι ιδανικό γι' αυτό».
* Τη μετάφραση υπογράφει ο Σεραφείμ Βελέντζας. Τα σκηνικά είναι του Αντώνη Δαγκλίδη και τα κοστούμια της Κλερ Μπρέισγουελ. Μαζί με τους Γ. Κοτανίδη και Αλ. Συσσοβίτη παίζουν οι Αιμιλία Βάλβη, Γιάννης Δρίτσας, Εύα Κοτανίδη, Σταύρος Μερμήγκης, Στέλλα Μπαλωμένου, Μαργαρίτα Πανουσοπούλου, Βασίλης Παπαδημητρίου, Βαγγέλης Ρόκκος και Ιρις Χατζηαντωνίου. *
No comments:
Post a Comment