Μιχαήλ Ψελλός, ο «Φιλόσοφος» της λύτρωσης

Μετά τον «Οιδίποδα» και τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, ο Μιχαήλ Ψελλός. Η Ρούλα Πατεράκη, μετά τους καλοκαιρινούς «Οιδίποδες», επιστρέφει σκηνοθετικά και ερμηνευτικά με τον «Φιλόσοφο», το τρίτο κεφάλαιο από το μυθιστόρημα «Ιστορία των μεταμορφώσεων» του συντρόφου της ζωής της Γιάννη Πάνου. «Πολύ δύσκολα θα καταπιανόμουν με το κείμενο του Γιάννη αν δεν με προέτρεπε ο φίλος μου Μάνος Λαμπράκης. Είχα μικτά συναισθήματα γι’ αυτό το κείμενο. Το φοβόμουν και το θαύμαζα. Πλέον, μετά την ενασχόλησή μου με το μονόλογο του «Φιλοσόφου», μπορώ να πω πως λυτρώθηκα από το νοσηρό μου πένθος για τον Γιάννη. Ξεπέρασα τις συναισθηματικές μου εμπλοκές μετά το θάνατό του» παραδέχεται η σκηνοθέτις και ερμηνεύτρια του έργου του.

Ο συνταρακτικός μονόλογος, που ανέβηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και της χάρισε το Βραβείο Ερμηνείας Κάρολος Κουν 2006, έχει αφετηρία την ιστορία του Μιχαήλ Ψελλού, ενός εξέχοντος πολιτικού και φιλοσόφου που έζησε κατά τον 11ο αιώνα μ.Χ., στη διάρκεια της πιο πολυτάραχης και σκοτεινής περιόδου του Βυζαντίου. Η Ρούλα Πατεράκη παρατηρεί πως «και η εποχή του Ψελλού και η δική μας είναι εποχές δολοπλοκίας, λοβιτούρας, μεγάλων ανακατατάξεων και κρίσεων, απ’ όπου είτε θα προκύψουν πράγματα είτε θα λιμνάσουν προκαλώντας κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές δυσλειτουργίες. “Υπηρέτησα δέκα αυτοκράτορες” έλεγε χαρακτηριστικά ο Ψελλός».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ερμηνεύει ανδρικό χαρακτήρα. «Ερμηνεύω πολύ συχνά ανδρικούς μονολόγους γιατί θεωρώ πως τα ανδρικά πορτρέτα είναι πληρέστερα ιστορικά από τα αντίστοιχα γυναικεία, τα οποία περιορίζονται σε ένα στενό συναισθηματικό πεδίο. Οι γυναικείοι χαρακτήρες είναι περισσότερο συγκινησιακοί και λιγότερο πνευματικοί. Κι εμένα με ενδιαφέρει να ερμηνεύω περισσότερο τη διάνοια παρά το συναίσθημα».

Παράλληλα με τις παραστάσεις του «Φιλοσόφου», η Ρούλα Πατεράκη προετοιμάζει την επόμενη, πολυπρόσωπη πια, δουλειά της, το «Puerto Grande» του Μάνου Λαμπράκη.

ΜΠΛΑΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Παρασκευή, 31.10.08