Υπόθεση Νατάσα Κάμπους – ή ο φόβος της αγάπης

Του Βασιλη Αγγελικοπουλου, Η Καθημερινή, Παρασκευή, 7 Nοεμβρίου 2008

Από Ελληνα συγγραφέα γραμμένο και σε ελληνική σκηνή ανεβαίνει απόψε ένα θεατρικό έργο εμπνευσμένο από την υπόθεση Νατάσα Κάμπους που συγκλόνισε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη - η απαγωγή δηλαδή στην Αυστρία της μικρής Νατάσας από έναν άντρα και η κράτησή της επί 8 χρόνια στο υπόγειο του σπιτιού του.

Συγγραφέας ο Γιάννης Μαυριτσάκης, γνωστός και καλός ηθοποιός, που θεώρησε ότι οι λογαριασμοί του έκλεισαν με την υποκριτική, όχι όμως και με το θέατρο, αφού ήδη πέρυσι παρουσίασε με επιτυχία το πρώτο θεατρικό του έργο, το «Τυφλό σημείο» στο θέατρο Πορεία - έργο που, μεταφρασμένο, διακρίθηκε στη Γαλλία και προ ημερών μάλιστα παρουσιάστηκε εν είδει αναλογίου στο Παρίσι ανοίγοντας το Φεστιβάλ Φθινοπώρου στο «Οντεόν» μαζί με άλλα άπαιχτα ευρωπαϊκά έργα, σε σκηνοθετική επιμέλεια του ίδιου του διευθυντή του Οντεόν, Ολιβιέ Πι, ο οποίος κράτησε και ένα ρόλο.

«Βόλφγκανγκ»

Το δεύτερό του έργο, το «Βόλφγκανγκ», ανεβαίνει από το Εθνικό στη σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. «Το έργο ξεκινάει από το περιστατικό, αλλά δεν είναι απλά μια αφήγησή του» λέει ο Γ. Μαυριτσάκης. «Για μένα ήταν μια εικόνα του κόσμου μας. Ενα όχημα να μιλήσω για άλλα πράγματα - για τον φόβο κυρίως. Τον φόβο για τον τρόπο ζωής μας σήμερα, τον φόβο για τον άλλο, την ανικανότητα να αντιμετωπίσεις την ελευθερία του άλλου, τον φόβο της προδοσίας, της εγκατάλειψης, της μοναξιάς. Τον φόβο της αγάπης εντέλει».

Σ’ αυτή την υπόθεση όλα τα πρόσωπα είναι φοβισμένα, τρομαγμένα. «Οχι μόνο τα θύματα, αλλά και οι θύτες, κι αυτοί δηλαδή που ασκούν βία. Οπως ο Βόλφγκανγκ (Βασίλης Ανδρέου), ο απαγωγέας της Νατάσας (Λουκία Μιχαλοπούλου), ή το Φάντασμα του Πατέρα του (Μάνος Βακούσης), που ασκεί βία πάνω στον γιο του. Ο Βόλφγκανγκ είναι φοβισμένος κι από την ανικανότητά του να διαχειριστεί τις σχέσεις του με τις γυναίκες (Γυναίκα η Σεραφίτα Γρηγοριάδου), επειδή αδυνατεί να δεχτεί πως κι ο άλλος είναι ελεύθερο, ανεξάρτητο πλάσμα. Υπάρχει στο έργο μια φράση που λέει η μητέρα του (Μαρία Ζορμπά): “Πώς να κλειδώσεις το μυαλό κάποιου. Παράλογη επιθυμία, καταστροφική. Ετσι καταστρέφεται κανείς - όταν δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στην παράλογη επιθυμία του”».

Αυτός είναι, κατά τον συγγραφέα του έργου, ο λόγος που ο Βόλφγκανγκ απήγαγε και φυλάκισε ένα μικρό κορίτσι: «Πιστεύει ότι αν το μεγαλώσει ο ίδιος, θα μπορέσει να το έχει δικό του για πάντα. Πρόκειται για την ακραία εκδοχή αυτού που υπάρχει στη φαντασία μας για τον έρωτα. Οτι ο άλλος είναι δικός μας και για πάντα. Και δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι ο άλλος έχει τις δικές του επιθυμίες, τις φαντασιώσεις, τις ανάγκες του. Πράγμα που μας παγιδεύει και μας ταλαιπωρεί πάρα πολύ…».

Έλξη και άπωση

Η μεταφορά ενός πρόσφατου γεγονότος στη σκηνή έχει στοιχεία έλξης για τον θεατή, αλλά μήπως και άπωσης; «Κι εγώ αναρωτιόμουν στην αρχή αν πρέπει να ασχοληθώ μ’ ένα τόσο πρόσφατο θέμα. Ηταν όμως τέτοια η επιθυμία να το γράψω που παραμέρισα τους ενδοιασμούς και βούτηξα στην επιθυμία μου. Με κινητοποίησε το θέμα γιατί παρότι ακραίο κι αποτρόπαιο φανέρωνε ένα μίνιμουμ συνείδησης - θες ο τρόπος που αυτοκτόνησε αυτός, πέφτοντας στις γραμμές του τρένου το βράδυ που απέδρασε το κορίτσι, όχι γιατί φοβήθηκε τη φυλακή, αλλά γιατί ένιωσε ότι με τη φυγή της τελείωσε η ζωή του, θες ο τρόπος που λοιδωρήθηκε, θες το γεγονός ότι στην κηδεία του ήταν μόνο η μάνα του - μια εικόνα που έμεινε μέσα μου».

Είναι πολύ ευχαριστημένος με την αντιμετώπιση του έργου του από τη σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου και γενικά το όλο ανέβασμα. «Το σκηνικό (Κων. Ζαμάνης) είναι ένας τόπος εσωτερικός, μυαλού. Αλλά δεν είναι ένα δωμάτιο-φυλακή, αυτό ούτε εγώ το ήθελα. Τοποθέτησα το έργο στον κήπο του Βόλφγκανγκ - όχι ρεαλιστικό κήπο βέβαια, αλλά κάτι εσωτερικό, κλειστό, με χώμα κάτω. Γιατί αυτός συνέχεια σκάβει, σκάβει…».

Στο Παρίσι

Σπάνια έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε εκτός Ελλάδας σύγχρονο ελληνικό θέατρο. Πόσω μάλλον στη λαμπερή αίθουσα ενός ιστορικού θεάτρου, όπως το Theatre de l’Odeon στο Παρίσι. Μοιάζει εκ πρώτης όψεως αναπόφευκτο: ένα ελληνικό κείμενο δεν μπορεί εύκολα να διασχίσει τα σύνορα, παρά μεταφρασμένο. Ετσι έφτασε στα χέρια του Ολιβιέ Πυ, τον οποίο παρακολουθήσαμε το περασμένο Σάββατο (1/11) να «διευθύνει» από τη σκηνή του Οντεόν τη ραδιοφωνική ανάγνωση, απευθείας μεταδιδόμενη από την France Culture, του έργου του Γιάννη Μαυριτσάκη «Το τυφλό σημείο», σε γαλλική μετάφραση Δήμητρας Κονδυλάκη και με μια σειρά από σημαντικούς Γάλλους ηθοποιούς.