ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ: «Φοβάμαι τη ζωή, όσο και τον θάνατο»

ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΟΡΝ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Της Έλενας Δ. Χατζηιωάννου, ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008

Την απλότητα του προσωπικού κόσμου του Δημήτρη Χορν θα εκτιμήσουν οι θεατές της ομότιτλης έκθεσης, που διοργανώνεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, δέκα χρόνια από τον θάνατό του
«Έστω και τ΄ όνομά μου να αναφέρεται όταν δεν θα υπάρχω, κάτι θα ΄ναι...». Όταν το ΄λεγε αυτό ο Δημήτρης Χορν, ήταν υγιής, σε απαστράπτουσα δόξα. Δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του κι ενώ ένα από τα κεντρικά θέατρα της Αθήνας, αλλά κι ένα ετήσιο βραβείο σε νέο ηθοποιό φέρουν το όνομά του, μια έκθεση προσωπικών του αντικειμένων, φωτογραφιών και χειρογράφων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, φέρνει στο προσκήνιο τον χαρισματικό, γοητευτικό ηθοποιό που λάτρεψαν όσοι τον γνώρισαν.

Ο Δημήτρης Χορν (1921-1999), γέννημα θρέμμα Αθηναίος, που αν και προερχόταν από θεατρική οικογένεια (πατέρας του ήταν ο συγγραφέας Παντελής Χορν), είχε δηλώσει πως αποφάσισε να βγει στο θέατρο, βλέποντας την Άννα Καλουτά, έκανε θεατές και κριτικούς να παραληρούν κάθε φορά που πατούσε το πόδι του στο σανίδι. Όχι για να παίξει ποιητικά, υψιπετή έργα (δεν ερμήνευσε ποτέ τους μεγάλους ρόλους), αλλά κοινωνικά, ελάσσονα, χαριτωμένα στα οποία έδινε τους δικούς του μοναδικούς... χυμούς.

Ηθοποιός βαθιάς καλλιέργειας και ουσίας, ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του, δίνοντας τον τόνο μιας νέας νοοτροπίας. Λες και ήταν το σώμα και η ψυχή της χάρης και της γενναιοδωρίας, του χιούμορ και της ευφυΐας. Όμως κάθε άλλο παρά επίγνωση είχε αυτής της φέρουσας γοητείας. Πλάσμα μεγάλης ευαισθησίας, ομολογούσε πως έτρεμε τον θάνατο, όσο και τη ζωή. Ταλαντούχος και ανασφαλής- ακόμα και για την τόσο χαρακτηριστική φωνή του. Ιδιαίτερη, βραχνή και μελωδική, ειρωνική και αβέβαιη, θεατρική. Αυθεντική.

ΙΝFΟ: Επετειακή έκθεση «Δημήτρης Χορν» από 25 Νοεμβρίου έως 1 Φεβρουαρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Νεοφύτου Δούκα 4, τηλ. 210-7228.321/3).

Ο Θεοδόσης Ισαακίδης, που είχε και την πρωτοβουλία αυτού του «ομάζ» στον Χορν, ο πιστός του γραμματέας ο οποίος ήταν μαζί του, αδιάλειπτα είκοσι χρόνια- από το 1979 ώς την τελευταία ώραεπιβεβαιώνει την εμμονή που είχε με τη φωνή του. Παθολογικά δεν είχε τίποτα. Βασανιζόταν όμως από τον φόβο ότι θα προσβληθούν οι φωνητικές του χορδές, ή πως ήδη είχαν υποστεί βλάβη και του το έκρυβαν. Μια εμμονή που τον οδηγούσε σε μέρες, μήνες αφωνίας, που τις περνούσε κλεισμένος στο διαμέρισμα της Βασιλέως Γεωργίου. Αρρωστοφοβικός, αλλά και είρων, είχε εφεύρει έναν τρόπο επικοινωνίας με τον Θεοδόση. Έγραφε σε ένα τετράδιο τις σκέψεις του, τις άκουγε, περίμενε κάποιες απορίες, ερωτήσεις ή κρίσεις και μετά έγραφε κάτι άλλο.

Η έκθεση, αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του Δημήτρη Χορν, διοργανώνεται από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και τη χορηγία του Ομίλου Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Θα παρουσιαστούν προσωπικά του αντικείμενα: το γραφείο, η πολυθρόνα, τρία- τέσσερα έπιπλα από το δωμάτιό του, πίπες, παπούτσια, ρόμπες, βιβλία με διάσημες αφιερώσεις (Κωνσταντίνου Καραμανλή, Μάνου Χατζιδάκι, Αλέξη Μινωτή κ.ά.), αλλά και το καμαρίνι του, που μεταφέρεται από το μόνιμο στέκι, το θέατρο που ο Σταμάτης Φασουλής βάφτισε «Δημήτρης Χορν», στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Θα εκτεθούν επίσης κοστούμια που έδωσε το Εθνικό Θέατρο από παραστάσεις στις οποίες πρωταγωνιστούσε: «Φοιτητές» (1941), «Λορετζάτζιο» (1965), «Ερρίκος Δ΄» (1967), κοστούμια από το Θεατρικό Μουσείο «Ριχάρδος Γ΄» (1970), «Ερρίκος Δ΄» (1979), το κοστούμι και το καπέλο του «Σόλνες» (τελευταία παράσταση στο θέατρο «Διονύσια»- το σημερινό «Χορν» (1984). Επίσης θα εκτεθούν προγράμματα, αφίσες και περιοδικά καθώς και ανέκδοτα χειρόγραφα και φωτογραφίες του από το αρχείο του Δημήτρη Μπαγέρη, καθώς και χειρόγραφα και ανέκδοτες φωτογραφίες από το αρχείο του Θεοδόση Ισαακίδη.

Η έκθεση θα ακολουθεί χρονολογική σειρά: παιδική ηλικία, οικογένεια, γάμοι (ο πρώτος με τη Ρίτα Φιλίππου και ο δεύτερος με την Άννα Γουλανδρήμε την Έλλη Λαμπέτη ήταν ζευγάρι στη σκηνή και στη ζωή, αλλά δεν παντρεύτηκαν ποτέ) και πορεία στο θέατρο, στο ραδιόφωνο στον κινηματογράφο. Μπαίνοντας θα προβάλλεται ένα τετράλεπτο φιλμάκι του Γιώργου Σκεύα από τα κινηματογραφικά του Χορν και στο τέλος της έκθεσης ολόκληρη η εκπομπή «Παρασκήνιο» του Γιώργου Σκεύα.

Την έκθεση επιμελείται ο Σταμάτης Ζάννος, συμβουλευτικά συμμετέχει ο Διονύσης Φωτόπουλος, ενώ τα συνοδευτικά κείμενα επιμελείται ο Κώστας Γεωργουσόπουλος.

Ραδιοφωνικά και δωρεάν

Η ΕΡΤ πρόσφερε στην έκθεση δύο ραδιοφωνικά έργα που έγιναν CD και θα διανέμονται δωρεάν στους επισκέπτες: την «Πινακοθήκη των ηλιθίων» του Τσιφόρου με τον Δημήτρη Χορν και τη Μαίρη Αρώνη και το έργο του Νότη Περγιάλη «Ηχώ και Νάρκισσος» με τον Χορν και την Έλλη Λαμπέτη. Το ογκώδες λεύκωμα «Δημήτρης Χορν» του Ιδρύματος Γουλανδρή- Χορν επανεκδίδεται από τον χορηγό Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, σε 2.000 αντίτυπα.

Επίσης, το πρώτο εξάμηνο του 2009 τα Ελληνικά Ταχυδρομεία θα εκδώσουν γραμματόσημα με φωτογραφία του Χορν.

«Μόνο τα ασήμαντα χάνονται»

Μερικά ανέκδοτα αποφθέγματα του Δημήτρη Χορν, από τις μακρές περιόδους αφωνίας του, όπως τα μετέφερε γραπτά στον Θεοδόση Ισαακίδη, δημοσιεύουν «ΤΑ ΝΕΑ»:

1. Τίποτα δεν πάει χαμένο, μόνο τα ασήμαντα χάνονται γιατί είναι ασήμαντα.

2. Η Γκρέτα Γκάρμπο σε μια πρεμιέρα του Αγγλικού Μπαλέτου έφτασε την ώρα που σβήνανε τα φώτα. Δήθεν για να μη τη δει κανείς- και την είδανε όλοι.

3. Το «Φιντανάκι» παίχτηκε το 1921 ένα μήνα και το θεώρησαν μέγα θρίαμβο.

4. OΧατζιδάκις είπε για τον Μινωτή ότι η νοημοσύνη του είναι το πιο μεγάλο του ταλέντο.

5. Μια φορά είμαστε ο Κουν, ο Μινωτής κι εγώ. Η συζήτηση τελείωσε με τον εξής εφησυχασμό. Λέει ο Μινωτής: «Μη στενοχωριέστε, εγώ θα σας θάψω όλους». Η αρχή έγινε με τον Κουν!

6. Ό,τι δίνεις με την καρδιά δεν είναι ποτέ λίγο.