Από το γέλιο στο φάσμα της ύφεσης

Μια «Ειρήνη» για τον... οικονομικό πόλεμο, αφιερωμένη στη μνήμη του Θανάση Βέγγου, με πολιτικές αιχμές και «πρωταγωνίστρια» τη μουσική, άνοιξε τα φετινά Επιδαύρια

Ο «παππούλης» Αριστοφάνης, διαχρονικός όσο και αθυρόστομος, δίνει πάντα άλλοθι αν όχι λαβή για προσθήκες - επιθεωρησιακής λογικής - στα κείμενα των κωμωδιών του που θίγουν τα κακώς κείμενα του σήμερα, που δεν διαφέρουν από τα κακώς κείμενα ενός πολιτισμού που μετά την ακμή του οδηγούνταν στην παρακμή - και λόγω πολέμου - της πολιτικής.

Ο Πέτρος Φιλιππίδης δεν το αγνόησε αυτό το άλλοθι στη μεταφρασμένη από τον Κ.Χ. Μύρη αριστοφανική «Ειρήνη», με την οποία συμμετέχει στο Ελληνικό Φεστιβάλ και θα περιοδεύσει ανά την Ελλάδα. Αντιθέτως. Το «αξιοποίησε» αρκούντως, δίνοντας έναν τόνο σύγχρονης επιθεώρησης - που έχει εκλείψει στις μέρες μας τις δύσκολες - στην αρχαία κωμωδία. Με το μάτι στραμμένο στην οικονομική κρίση και τις αιχμές προσαρμοσμένες αναλόγως. Και με την πανταχού παρούσα μουσική του Μίνωα Μάτσα να ενισχύει, να γλυκαίνει και να απογειώνει κάποτε την πλοκή - μέσα από τα χορικά.

Και τι δεν πέρασε από την «Ειρήνη», σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη - ο ίδιος κρατούσε και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του αμπελουργού από το Μαρούσι, Τρυγαίου, που τσακισμένος από την εμπόλεμη παρακμή αποφασίζει να πετάξει ώς τη «μεζονέτα του Δία» και να απελευθερώσει από τη σπηλιά του Πολέμου την Ειρήνη, συμφιλιώνοντας τις αντιμαχόμενες ελληνικές πόλεις.

Πέρασαν το Μνημόνιο (ως «μονιμόνιο που μας ξεπουπούλιασε»), ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης (που «τρώει ό,τι βρίσκει»), ο Πεταλωτής (κυριολεκτικά, ο τεχνίτης των πετάλων), το ποδήλατο του Πρωθυπουργού («σ' εσένα αρέσει το ποδήλατο και εμάς μας έγινε η ζωή ποδήλατο»), η επιμήκυνση χρέους (ως «επιμήκυνση και αναδιάρθρωση πέους», καθώς βόλευαν και τα φαλλικά αριστοφανικά - και ενδυματολογικά - υπονοούμενα), τα διόδια και τον «δεν πληρώνω», οι οικονομικοί μετανάστες (στο αρχικό χορικό, με βαλίτσες στα χέρια να τραγουδούν «πόλεμος για τη δουλειά, πόλεμος για το φαΐ, μέσα κι έξω κατοχή»), ακόμη και ο Τσακ Νόρις (ήρωας ανεκδότων της εποχής).

Ομως η σάτιρα βρήκε χώρο και για την πράσινη ανάπτυξη («τρώω, χ…ω, τρώω, ανακύκλωση»), την περαίωση («χρωστάω και στο ΙΚΑ»), τις μίζες (προς τον «γκέι» Ερμή - Τάκη Παπαματθαίου: «πάρε τη μίζα κι άσε τα σάπια»), τη βίλα πρώην υπουργού («δεν είναι λίμνη, είναι η πισίνα του Ρουσόπουλου»), την υπόθεση Βατοπεδίου (με τη Βιστωνίδα), το «λεφτά υπάρχουν» (ως «σκ…ά υπάρχουν») και το «μαζί τα φάγαμε», τον Αλέξη Τσίπρα («Τσίπρα, να τραβάμε σχοινί, όχι μόνο θεωρία» μπροστά στη σπηλιά της Ειρήνης) και την Εκκλησία («κάτι λαμόγια εμφανίζονται ως πληρεξούσιοι των θεών… Τα παιδιά με τα ριχτά και με τα μαύρα ρούχα» και «ο Ιεροκλής φοράει κλεμμένα άμφια, κι αφορολόγητα, σαν την περιουσία του»).

Κι όλα αυτά με πολύ χειροκρότημα - στις ατάκες - από το κοινό, με πρώτες εκείνες που αφορούσαν τους πολιτικούς, ακόμη και σε τραγούδια: «Τον υπουργό, τον μουλωχτό, τον κάλπικο, τον μούργο, στη φυλακή τον βάλαμε, τον κλέφτη, τον πανούργο», λίγο πριν από το γοητευτικό ταγκό «Ελλάδα, σ' αγαπάω, αγάπα με και συ, Ελλάδα, σου χρωστάνε, δεν τους χρωστάς εσύ».

Προκαλώντας, δε, ηχηρό γέλιο και χειροκρότημα από την πλευρά του κοινού - ανάμεσά τους στις πρώτες σειρές και οι Διονύσης Σαββόπουλος, Γιάννης Σμαραγδής, ο πρόεδρος του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Γιάννης Μάνος, η Μπέττυ Βαλάση, ο Μάκης Μάτσας κ.ά. -, ακούστηκαν διασκευασμένα τραγούδια, όπως «Χέλια ψητά» (αντί του χατζηγιάννειου «Χέρια ψηλά κι όλα τα φτάνω»), η Διεθνής («εμπρός της γης οι πεινασμένοι»), εμβατήρια και τραγούδια πολεμικά ή το «Γέλα κυρία μου, γέλα καλή μου» (την ώρα που αναζητούσαν έναν… Καφάση).

Κορυφαίες στιγμές ήταν η προσαρμογή από τον Μίνωα Μάτσα σε αποθεωτικό, διονυσιακό χορικό, ως «Ηρθες, φάνηκες, Ειρήνη» του θρακιώτικου «Στα λιανοχορταρούδια». Στο ίδιο παραδοσιακό ελληνικό μότο κινήθηκε όλη η μουσική επένδυση του συνθέτη (και της επιτυχημένης τηλεοπτικής σειράς «Το νησί»), με διασκευές και άλλων παραδοσιακών, όπως το μοιρολόι «Πάει στον ουρανό πετάει», με τις τέσσερις κόρες του Τρυγαίου, με κοτσίδες και ντυμένες στα ροζ - εντυπωσιακά χρωματικά κοστούμια κι αυτά του Γιάννη Μετζικώφ -, να τον παρακαλάνε να μην πετάξει ώς τον Ολυμπο με τον Μπάμπουρα (την Babοur Air), ένα κοπροφάγο γιγάντιο έντομο, που έδωσε αφορμή σε μακρά… κοπροσυζήτηση των δύο οικιακών βοηθών του, στην αρχή.

• Π.Α.
• ΤΑ ΝΕΑ: Δευτέρα 04 Ιουλίου 2011