Από τη φυλακή στο Ηρώδειο

 

 
Ο Μπερτράν Καντά που πριν από οκτώ χρόνια σκότωσε τη σύντροφό του Μαρί Τρεντινιάν, έρχεται στην Αθήνα με τις «Γυναίκες», παράσταση που έχει προκαλέσει αντιδράσεις λόγω της παρουσίας του. Προκύπτουν ηθικά προβλήματα με την έλευσή του ή οι ακυρώσεις της παράστασης σε Γαλλία και Καναδά ήταν υπερβολικές; Πέντε πρόσωπα από τον χώρο της τέχνης παίρνουν ψύχραιμη θέση, ενώ οι εγχώριες διαμαρτυρίες έχουν ήδη αρχίσει

Εκείνη τη ζεστή νύχτα του Ιουλίου του 2003 ο Μπερτράν Καντά, τραγουδιστής του γαλλικού συγκροτήματος Noir Desir, και η Μαρί Τρεντινιάν, ηθοποιός και κόρη του ηθοποιού Ζαν Λουί Τρεντινιάν, καβγάδισαν στο ξενοδοχείο τους στο Βίλνιους, αφού είχαν καταναλώσει αρκετό αλκοόλ. Ο Μπερτράν χτύπησε στο κεφάλι τη Μαρί που ήταν δύο μηνών έγκυος και εκείνη πέθανε από εγκεφαλικό οίδημα στο νοσοκομείο λίγες μέρες μετά. Στη δίκη του το 2004, χωρίς να αποποιηθεί την ευθύνη για τον θάνατό της και υποστηρίζοντας ότι ήταν ατύχημα, ο Καντά επικαλέστηκε αδυναμία να ανακαλέσει στη μνήμη του τις λεπτομέρειες του συμβάντος. Δεν του καταλογίστηκε δόλος και αφού καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια αποφυλακίστηκε το 2007, καθώς η γαλλική δικαιοσύνη αναγνώρισε «τη μετάνοια και τις προσπάθειές του για κοινωνική αναπροσαρμογή και επαγγελματική επανένταξη». Τέτοια φαίνεται πως ήταν και η συμμετοχή του ως μουσικού στην παράσταση «Γυναίκες» την οποία που ο γαλλοκαναδός σκηνοθέτης Ουαζντί Μουαουάντ βάσισε στις τραγωδίες «Αντιγόνη», «Ηλέκτρα» και «Τραχίνιαι» του Σοφοκλή. Μερικοί βέβαια, είχαν αντίθετη γνώμη για τη συμμετοχή του Καντά. Πριν από λίγο καιρό, στο Κεμπέκ, την Οτάβα και το Μόντρεαλ η παράσταση ακυρώθηκε έπειτα από αντιδράσεις κομμάτων και γυναικείων οργανώσεων, ενώ κάτι παρόμοιο συνέβη στη Βαρκελώνη, αλλά και στην Αβινιόν στο φεστιβάλ της οποίας βρισκόταν και ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν. Η παράσταση έρχεται και στο Φεστιβάλ Αθηνών - 9 και 10 Ιουλίου - και ήδη οι συζητήσεις, τα ερωτήματα αλλά και οι ενστάσεις από την πλευρά της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, έχουν αρχίσει να φουντώνουν. Προκαλεί ένας σκηνοθέτης με το να συμπεριλάβει στον θίασό του έναν αποφυλακισμένο εφόσον δεν παραβιάζεται η νομοθεσία; Ή, εκτός από το δίκαιο, θα έπρεπε να ασχολούμαστε και με το ηθικό; Τι λόγο έχει το κοινό σε όλα αυτά και τι οι καλλιτέχνες, οι οποίοι ενδεχομένως θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν μια παρόμοια περίπτωση; Και τέλος πάντων, ποια είναι η σχέση εγκλήματος, τέχνης και τιμωρίας; Πέντε συγγραφείς, σκηνοθέτες και ηθοποιοί, προσπαθούν να τοποθετηθούν σε ζητήματα όπως αυτά χωρίς όμως να παίρνουν τον ρόλο του δικαστή ούτε καν εκείνον του ενόρκου, αλλά του ανθρώπου που ασκεί την τέχνη του στην ίδια κοινωνία με κάποιον που προσπαθεί να κάνει το ίδιο, ακόμα και αν ο δεύτερος έχει καταδικαστεί για ένα αδίκημα, άπαξ ή για πάντα.

• Του Νικόλα Ζώη
• ΤΑ ΝΕΑ: Σάββατο 02 Ιουλίου 2011