ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
«Αριστοφάνους 11»
 |
Με
τα ομορφότερα όνειρα και τις «αυτοδεσμεύσεις» μιας εγγύου ότι το παιδί
που κυοφορεί θα το κάνει ευτυχισμένο, θα το προστατέψει από όποιο κακό
εκείνη βίωσε στην οικογένεια, στη δουλειά, στην κοινωνία, ξεκινά το πολύ
ενδιαφέρον, πυκνό νοηματικά, αφαιρετικής γραφής, με σύντομα,
σπονδυλωτά, μυθοπλαστικά αυτοτελή επεισόδια, έργο του συγγραφέα και
σκηνοθέτη Ζοέλ Παμερά «Αυτό το παιδί», που ανεβάστηκε στον «Ελληνικό
Κόσμο». Το έργο «προϊόν» επιτόπιας έρευνας και συζητήσεων του συγγραφέα
και της θεατρικής ομάδας του, το 2002, με μάνες και παιδιά, σε μια
περιοχή εργατικών κατοικιών στη Νορμανδία, αφορά στο γάμο, στη γέννηση,
στις συζυγικές σχέσεις, στη δύσκολη συμβίωση ή το χωρισμό τους, στα
προβλήματα της ζωής, στις συντηρητικές, αυταρχικές ή ανεκτικές
διαπαιδαγωγικές συμπεριφορές, στις συγκρουσιακές σχέσεις και το χάσμα
γονιών - παιδιών, στο φιλικό και κοινωνικό περιβάλλον. Αποκρυστάλλωμα
αυτών των συζητήσεων είναι δέκα πολύ σύντομα αλλά θεματολογικά
δραστικότατα επεισόδια, που σπονδυλώνουν αυτό το ουμανιστικό έργο. Εργο
νατουραλιστικής αποτύπωσης - πανανθρώπινων - καθημερινών ανθρώπινων
«δραμάτων» γονιών και παιδιών των λαϊκών τάξεων, στη σκληρή,
παραλογισμένη, ανασφαλούς αύριο, σύγχρονη κοινωνία, το οποίο με
ευαισθησία, φαντασία, «ποιητικότητα» και εικαστική καλαισθησία
«διάβασαν» και υπηρέτησαν όλοι οι συντελεστές και ερμηνευτές του, ως
θεατρο-εικαστικό δρώμενο, καθώς τα επεισόδια διαδραματίζονται μέσα σε
πίνακες 15 νέων Ελλήνων ζωγράφων. Πίνακες εμπνευσμένοι από το θέμα ή το
κύριο πρόσωπο κάθε επεισοδίου. Οι αξιέπαινοι συντελεστές αυτού του
επιτυχούς σκηνικού πειραματισμού είναι οι: Μαριάννα Κάλμπαρη (μετάφραση -
ερμηνεύτρια του πρώτου επεισοδίου), Φρόσω Λύτρα (σκηνοθεσία), Σταύρος
Γασπαρινάτος (μουσική), Μανόλης Παντελιδάκης (σκηνικό), Ειρήνη Τσακίρη -
Σοφία Νικολαΐδη (κοστούμια), Ιρις Κρητικού (εικαστική επιμέλεια).
Ομόψυχη η επίσης αξιέπαινη ερμηνευτική δουλειά των: Αντίνοου Αλμπάνη,
Λήδας Ματσάγγου, Βάνας Πεφάνη, Βίκη Βολιώτη, Νεκτάριου Λουκιανού, Εύρης
Σοφρωνιάδου, Λάμπρου Γιώτη, Γιάννη Στεφόπουλου, Ζέτης Φίτσιου, Διαμαντή
Καραναστάση.
«Αυτό το παιδί»
 |
Ο θίασος
«Συν Επί», στα πλαίσια των θεατρικών μονολόγων του Φεστιβάλ Αθηνών,
ανέβασε το έργο της Μαρίας Ευσταθιάδη «Δαίμονας (Sostenuto assai
cantabile)». Ενα αισθαντικό κείμενο που έλκεται μεν από το
ντοστογιεφσκικό μυθιστόρημα «Δαίμονες», αλλά εκτρέπεται της πλοκής του,
όσον αφορά σε δύο πρόσωπα. Ουσιαστικά το έργο εμπνέεται από την
απροστάτευτη, φτωχή, όμορφη έφηβη Ματριόσα, που ερωτεύθηκε τον βιαστή
της Σταυρόγκιν (το πρωταγωνιστικό, το πιο «δαιμονικό» και διεφθαρμένο
πρόσωπο του μυθιστορήματος, που παραπέμπει σε ένα ολέθριο ιστορικό
πρόσωπο) και αυτοκτόνησε εξαιτίας του. Η συγγραφέας υπερβαίνοντας το
μυθιστόρημα, φαντάστηκε την Ματριόσα να ζει στην Ελβετία, σε σπίτι που
της κληροδότησε ο Σταυρόγκιν, και πενηντάχρονη πλέον, μισοξαπλωμένη
αναθυμάται το βιασμό της, αλλά και τον παθιασμένο έρωτά της γι' αυτόν,
την υπαρξιακή εξάρτησή της από αυτόν, ξανανιώθει την άνευ όρων
ψυχοσωματική παράδοσή της σ' αυτόν. Ο νους και η μνήμη της ψυχής και της
σάρκας της γυναίκας «επιστρέφουν» στο παρελθόν και αποζητώντας τη
βιωμένη ερωτική φλόγα της νιότης γεννούν λόγο μελαγχολικά και χαμηλόφωνα
εξομολογητικό. Λόγος που παραληρεί για τα ανεκπλήρωτα όνειρα, τις
αυταπάτες, την ανεπίδοτη αγάπη, τη στέρηση και την οριστική απώλεια του
αγαπημένου, πεπερασμένους πόθους και χαρές της ανήμπορης πια σάρκας που
δεν θα ξανανιώσει, τα γηρατειά και τη μοναξιά. Μόνος «λυτρωμός» της από
όλα αυτά είναι ο ακούσιος ή εκούσιος θάνατός της. Μέσα στο εξαιρετικά
ευφάνταστο και καλαίσθητο εικαστικό «τοπίο» που δημιούργησε η Λιλή
Κεντάκα (ένα μοντέρνου ντιζάιν ανάκλιντρο από διαφανές πλαστικό
τοποθετημένο σε χώμα, που συμβολίζει νεκροκρέβατο και έξοχο χρωματικά
και σχεδιαστικά art video), ατμοσφαιρικά φωτισμένο από τον Αλέκο
Γιάνναρο, με κινησιολογική επιμέλεια της Μπέτυς Δραμισιώτη, η
αυτοσκηνοθετούμενη Ρούλα Πατεράκη, με λιτό, απέριττο, χωρίς δραματικές
υπογραμμίσεις, «μουσικά» χαμηλόφωνο και μελαγχολικό λόγο, εξέφρασε το
πεπερασμένο της ζωής μα και το τέλος της.
«Δαίνονας»
 |
Ο
Αριστοφάνης δεν άφηνε σε χλωρό κλαρί τους συγκαιρινούς του λαοπλάνους,
καιροσκόπους, πατριδοκάπηλους, πολεμοκάπηλους, «φαγάνες» πολιτικούς και
στρατιωτικούς και τα λοιπά σόγια τους - εμπόρους, θεομπαίχτες
ιεροκήρυκες, συκοφάντες, χαφιεδόμουτρα. Ο Σταμάτης Κραουνάκης έχοντας
πολύχρονη και πλούσια στην αριστοφανική κωμωδία θητεία, θητεία
πλουμισμένη αφενός με λυρικότατα μελισμένα Χορικά αλλά και με αρμόζουσες
στο αριστοφανικό σκώμμα περιπαικτικές μουσικές εξάρσεις, έχοντας,
εντέλει, διδαχθεί από το αριστοφανικό πνεύμα και οίστρο, ανέβασε με τη
μουσικοθεατρική «Σπείρα - Σπείρα» του, στο αίθριο του «Ελληνικού
Κόσμου», την ευφρόσυνη, επίκαιρα σκωπτική παράσταση «Αριστοφάνους 11».
Μια παράσταση, που έσμιξε μελοποιημένα από τον ίδιο Χορικά (από διάφορες
παραστάσεις αριστοφανικών κωμωδιών), διαχρονικής εμβέλειας «σπαράγματα»
διαλόγων από αριστοφανικές κωμωδίες, μονολογικά και διαλογικά σχόλια
δικά του (σε συνεργασία με τον Γιώργο Θεοφανόπουλο), που άλλοτε άμεσα κι
άλλοτε υπαινικτικά καυτηριάζουν τον πολιτικο-οικονομικό εκτροχιασμό της
σημερινής Ελλάδας, τη σύγχυση, την αγωνία, την απελπισία, αλλά και την
οργή του λαού για όλους όσοι - «πατριωτικότατα» - τον έριξαν στο «λάκκο
των λεόντων» ντόπιων και ξένων εκμεταλλευτών του (χαρακτηριστικό της
λαϊκής οργής είναι το κάθε άλλο παρά κωμικής διάθεσης κείμενο, με
δυναμική ερμηνευτική απόδοσή του από την εξαιρετική ηθοποιό Αγλαΐα
Παππά). Συνεργάτες της μελαγχολικά, βέβαια, γελαστικής σκηνοθετικής
δουλειάς του Κραουνάκη είναι οι: Αρης Βλάχος - Κώστας Μπαλταζάνης
(συνεργάτες στη μουσική), Μανόλης Παντελιδάκης (σκηνικό), Φωκάς
Ευαγγελινός - Τατιάνα Μύρκου (χορογραφία), Εβελυν Σιούπη (κοστούμια),
Δημήτρης Μουρλάς (ήχοι), Απόστολος Στράντζαλης (φωτισμοί). «Στυλοβάτης»
της παράστασης είναι η ομόψυχα κεφάτη υποκριτική και τραγουδιστική
ερμηνεία της «Σπείρας - Σπείρας» - Αθηνά Αφαλίδου, Χρήστος Γεροντίδης,
Αργυρώ Καπαρού, Τζέρομ Καλούτα, Μαρία Κοσκινά, Τερέζα Κρητικού, Χρήστος
Μουστάκας, Κώστας Μπουγιώτης, Γιώργος Στιβανάκης, Αννα Ψαρρά.
«Νάρκισσος»
Ο
«Νάρκισσος»
 |
Παυσανίας
κατέλειπε δύο εκδοχές του μύθου του Ναρκίσσου. 'Η ότι πανώριος γιος του
Κηφισσού λυπημένος για το θάνατο της αδελφής του, Ηχούς, μεταμορφώθηκε
σε άνθος. 'Η, ότι βλέποντας καθρεφτισμένη τη μορφή του στο νερό θαύμασε
τόσο τη σκιά του που ναρκώθηκε και μαράθηκε. Κατ' άλλη εκδοχή, ο
Νάρκισσος τιμωρήθηκε από τη Νέμεση να πεθάνει έτσι, επειδή αδιαφόρησε
για τον έρωτα του Αμεινία, που αυτοκτόνησε. Στις ««Μεταμορφώσεις» του
Οβιδίου ο Νάρκισσος καθρεφτιζόμενος σε πηγή, δεν ανταποκρίθηκε στο
ερωτικό κάλεσμα της Νύμφης Ηχούς και ναρκωμένος από την εικόνα του
εχάθη. Στον αλληγορικό αυτό μύθο βασίστηκε το μονολογικό κείμενο της
Ελενας Πέγκα, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών. Κείμενο που «κοιτά»
τη νιότη και την ομορφιά με τη «ματιά» της μνήμης, των ανικανοποίητων
ερώτων, της φθοράς, του επερχόμενου θανάτου, ίσως και της συνειδητής
επιλογής του θανάτου, αλλά τα «κοιτά» όλα αυτά επιφανειακά. Χωρίς να
«ανασκαλεύει» και να αναδεικνύει την περιπλοκότητα της ανθρώπινης
ύπαρξης. Και βέβαια καμιά ουσία δεν πρόσθεσε στο κείμενό της η
χρησιμοποίηση επτά - οκτώ βουβών, γυμνών και αλληλοδιαδόχως λουομένων,
εθελοντών κομπάρσων. Μόνο στήριγμα του κειμένου και της σκηνοθεσίας της η
σκηνική ελαφράδα, η χιουμοριστική ειρωνεία και η εικαστική ικανότητα
του Αγγελου Παπαδημητρίου.
ΘΥΜΕΛΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 6/7/201121
No comments:
Post a Comment