- Ο ΑΡΗΣ ΡΕΤΣΟΣ ΑΥΡΙΟ ΣΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ
Ο Αρης Ρέτσος θα εισέλθει αύριο στο
Ηρώδειο με την έμμετρη πρότασή του πάνω στο μύθο των Ατρειδών. Ενα
μεγάλο outsider της θεατρικής πράξης, που μπορεί να καυχιέται ότι ύστερα
από 25 χρόνια μελέτης της αρχαίας ελληνικής μετρικής αναγνωρίζεται για
πρώτη φορά από ένα σημαντικό θεσμό, όπως είναι το Φεστιβάλ Αθηνών.
Σκηνή από τις πρόβες της παράστασης «Ατρείδες» του Αρη Ρέτσου
Το «οπλοστάσιο» που απέκτησε από την πολύχρονη έρευνα τού παρέχει τα μέσα να υπογράφει τη δραματουργία, τη σκηνοθεσία, τη μουσική διδασκαλία, τη μουσική σύνθεση, την κινησιολογία, αλλά και τη σκηνογραφία. Αυτό που έκανε πράξη δεκαετίες ολομόναχος, σήμερα ο Αρης Ρέτσος καλείται να το «ανοίξει» ως φόρμα στην κλίμακα του ρωμαϊκού ωδείου. Στη συρραφή της «Ορέστειας» του Αισχύλου και της «Ηλέκτρας» του Σοφοκλή, που φιλοτέχνησε με το γενικό τίτλο «Θρόνος Ατρειδών», διατρέχεται ελλειπτικά όλος ο μύθος των Ατρειδών, απ' τη σφαγή της Ιφιγένειας.
Πάνω στο ήμισυ της κυκλικής επιφάνειας της σκηνής του Ηρωδείου θα ισορροπεί ο ανδρικός Χορός και στο άλλο μισό, ο γυναικείος. Στο μέσον, σαν σε ρωγμή, θα προβάλλει η φιγούρα της Κλυταιμνήστρας (Κόρα Καρβούνη) που θα αντιπαρατίθεται με την Ηλέκτρα (Αλεξία Καλτσίκη). Αίγισθος και Αγαμέμνονας (Κων/νος Αβαρικιώτης), Ορέστης (Αντώνης Μυριαγκός) και Κασσάνδρα (Στεφανία Γουλιώτη) φοράνε προσωπεία.
«Οι ηθοποιοί είναι πολύ ταλαντούχοι. Τις κοπέλες του Χορού τις λέω κομάντος. Και ο ανδρικός Χορός υπερβαίνει εαυτόν», υποστηρίζει ο Αρης Ρέτσος, που ωστόσο παραδέχεται: «Δεν περνάμε εύκολα, αλλά δύσκολα».
- Είκοσι πέντε χρόνια ασχολείστε με το αρχαίο δράμα. Σας διακατέχει αδιαλλείπτως το ίδιο πάθος;
«Παρ' όλα τα 25 χρόνια, παραμένω ακόμη ερωτευμένος».
- Ποιες οι ιδιαιτερότητες του αρχαίου δράματος;
- Τι είναι αυτό που σας ώθησε να ξεκινήσετε την έρευνά σας βασισμένος στη μετρική, μια σταθερή εμμονή σας;
«Στη μετρική με ώθησε το μπάχαλο που επικρατούσε γύρω απ' την τεχνική. Ηθελα να ανακαλύψω ένα δρόμο που δεν έχει σχέση με τα άσχετα πράγματα που βλέπουμε και ονομάζονται παραστάσεις αρχαίου δράματος. Δεν νοείται τραγωδία χωρίς μέτρα και ρυθμούς. Αυτά που βλέπουμε να παίζονται δεν είναι τραγωδίες. Είναι σαν να σου πω ένα τραγούδι του Τσιτσάνη ή των Iron Maiden με άλλο ρυθμό. Θα είναι όμως Τσιτσάνης ή Iron Maiden; Το μέτρο έχει συναισθηματική έκρηξη εντός του. Το μέτρο αναδεικνύει τα πάντα. Από το πώς θα διαβάσεις το ρόλο, μέχρι το πώς θα τον ερμηνεύσεις. Το έμμετρο θέατρο είναι κωδικοποιημένο έτσι ώστε να προστατεύει την τεχνική του ηθοποιού και το επίπεδο μιας παράστασης».
- Κατακτήσατε αυτή τη γνώση εύκολα;
«Το δρόμο αυτό δεν τον ανακάλυψα αμέσως. Αλλά όταν έπαψα να στοχεύω. Γιατί αρχικά έπεσα με τα μούτρα να τον κατακτήσω. Ερχεται όμως ξαφνικά ένα στάδιο που δεν μπορείς να πας παραπέρα. Σε εκείνο το σημείο έχει μεγάλη σημασία να μην εγκαταλείψεις. Αυτά τα 25 χρόνια δεν υπήρξε, δηλαδή, μόνο μελέτη, αλλά και αναμονή».
- Είναι εύκολο για έναν ηθοποιό που δεν έχει ξαναδουλέψει με το μέτρο να υιοθετήσει τη μέθοδό σας;
«Υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες. Η μέθοδος "απομονώσου και δούλεψε τον Αίαντα" ή "κλείσου σε μοναστήρι ή στο Δρομοκαΐτειο για να παίξεις την Ηλέκτρα" είναι χάσιμο χρόνου. Οφείλεις να ερμηνεύσεις την ήδη έτοιμη ερμηνεία που βγαίνει απ' τα μέτρα».
- Πώς στήθηκε η παράσταση των Ατρειδών;
«Αυτό που θα δείτε, στην έμμετρη μετάφραση του Γρυπάρη, το δουλεύω από το '95. Οι "Ατρείδες" έχουν μιαν ελλειπτική αφήγηση. Βλέπουμε ένα στρατηλάτη που επιστρέφει από την εκστρατεία και βγάζει ένα λόγο. Στο παλάτι τον υποδέχεται η γυναίκα του με έναν αριστουργηματικό ερωτικό λόγο, που είναι κωδικοποιημένος και ανήκει στην ποιητική παράδοση του 7ου αιώνα. Μετά από αυτόν τον λόγο ακολουθούν μονόλογοι και Χορικά».
- Μήπως υπονομεύετε αντί να προάγετε τον μύθο, εξαιρώντας τα διαλογικά μέρη;
«Πρέπει προτού ακούσει τους διαλόγους ο θεατής να καταλάβει τι είναι η τραγωδία, ποιος ο λόγος ύπαρξής της και πώς εναλλάσσονται τα μέρη της. Δεν έχει συμβεί ποτέ, παρά μόνο σε παραστάσεις ξένων. Αλλά και αυτοί μπλόκαραν απ' την παράδοσή τους και παρήγαγαν παραστάσεις αφελείς. Δεν υπάρχει στιγμή που να μην είναι ενταγμένοι οι "Ατρείδες" σε ένα μουσικό πλαίσιο. Ολη η παράσταση είναι μετρημένη. Οσο πιο μετρημένη τόσο πιο ζωντανή είναι. Η παράσταση -επιμένω- έγινε για να δειχθεί μια τεχνική, ένας δρόμος που θα αφορά πολλούς στο μέλλον».
- Μήπως ακριβώς αυτό την καθιστά ελιτίστικη; Μια δουλειά αποκλειστικά για τους ειδικούς;
«Αντιθέτως. Προϋποθέτει ωστόσο ότι ο μύθος είναι ήδη γνωστός. Εξ ου και είναι σαν κάποιος να μη θυμάται τα γεγονότα. Θα δείτε κάτι που μοιάζει με μια σβησμένη απ' το χρόνο τοιχογραφία». *
No comments:
Post a Comment