Μύθοι και αλήθειες

• Πολενάκης Λέανδρος 
• Η ΑΥΓΗ: 12/06/2011

Η στήλη οφείλει ακόμη κάποιες κριτικές αποτιμήσεις παραστάσεων της χειμερινής περιόδου, ενώ άρχισαν τα καλοκαιρινά φεστιβάλ και θεάματα. Θα επιχειρήσει μια εξ ανάγκης κάπως συνοπτική προσέγγισή τους, σε ένα ή δύο σημειώματα.

Το, I love Μνημόνιο, είναι μια μαύρη κωμωδία, γραμμένη και σκηνοθετημένη από τον Γιάγκο Ανδρεάδη... με θέμα της το περιβόητο Μνημόνιο που μας κάθισαν στον σβέρκο. Τον όρο κωμωδία χρησιμοποιώ, βεβαίως καταχρηστικά μια και ο θεατής βγαίνει από το θέατρο με μια πίκρα. Κωμωδία, έστω μαύρη, κατάμαυρη, βασισμένη εν μέρει, στο πρώτο μέρος της, στον "Έλεγχο" του Γ. Ησαΐα, επιθωρησιακή στο δεύτερο, διασκεδαστική και καθαρτήρια συνάμα, επειδή ανιχνεύει τις αιτίες της κακοδαιμονίας μας όχι μόνο στους "κακούς" ξένους που είναι πάντα μια καλή, βολική δικαιολογία, μα και στη δική μας απάθεια, τη μοιρολατρία και τον άκριτο εναγκαλισμό από εμάς, ελλείψει ουσιαστικής παιδείας, κάθε "ανώτερου" προϊόντος εισαγωγής που μας πλασάρουν, με το αζημίωτο, οι φίλοι μας οι Ευρωπαίοι, τυλιγμένο στο σελοφάν μας αμφίβολης "προόδου".

Η παράσταση στο Στούντιο Λήδρα, λαμπερή νεανική και χυμώδης, υπηρετείται με πάθος από μια συμπαγή και ομοιογενή ομάδα νέων ηθοποιών. (Αλεξάνδρα Βέττα, Ευαγγελία Δημητρίου, Παύλος Δρακονταειδής, Οδυσσέας Ιωάννου, Κώστας Μητράκας, Έλσα Παπαγιαννοπούλου, Λία Παπά, Αιμιλία Σοφοκλή, Θέμις Χαραλάμπους, Διονύσης Χριστόπουλος, Βανέσσα Χριστοδούλου). Η ωραία, πρωτότυπη μουσική είναι του Νίκου Αθανασάκη, η προσεγμένη χορογραφία του Γιώργου Χρηστάκη, οι πανέμορφες μάσκες του Σταύρου Μπονάτσου. Τα βίντεο του Δημήτρη Νάκου και οι δημιουργικοί φωτισμοί του Δήμου Αβδελιώδη.

***

Σε σειρά παραστάσεων, στον χώρο "Εύμαρος", δόθηκε το πρωτότυπο έργο του Γιάγκου Ανδρεάδη με τίτλο "Φώναξε, είμαι ακόμη ζωντανός", σε σκηνοθεσία του Κίμωνα Ρηγόπουλου. Πρόκειται για την ιστορία, γραμμένη σε άψογο ύφος φιλμ - νουάρ, μιας φανταστικής συνάντησης ανάμεσα σε έναν δημοσιογράφο και στον φασίστα δολοφόνο του Λόρκα, που ο πρώτος έχει εντοπίσει να ζει ακόμη, σε έσχατο γήρας και σε απόλυτη σωματική εξαθλίωση, κάπου στην Ισπανία. Η συνάντηση γρήγορα εξελίσσεται σε πραγματικό τιτάνιο αγώνα λόγου, καθώς καθένας από τους δύο αντιπάλους κρύβει ένα μεγάλο μυστικό που δεν θέλει να αποκαλύψει. Ούτε εμείς έχουμε λόγο να αποκαλύψουμε το απρόοπτο τέλος, μια και η παράσταση, μαθαίνουμε, θα περιοδεύσει το καλοκαίρι. Ο έξοχος Γιώργος Μωρόγιαννης (δολοφόνος) και ο Κίμων Ρηγόπουλος (δημοσιογράφος) φτιάχνουν ένα ιδιαίτερα δυνατό δίδυμο.

***

Ο μύθος του "Δον Ζουάν" είναι ένας από τους πιο αυθεντικούς και συνάμα πιο ανθεκτικούς μύθους της Δύσης. Από τις δεκάδες μέχρι σήμερα λογοτεχνικές ή μουσικές παραλλαγές του, γνωστότερες είναι εκείνες του Τίρσο ντε Μολίνα του Μολιέρου του Μότσαρτ (σε λιμπρέτο Λορέντζο Ντα Πόντε), του Μπάυρον, του Πούσκιν. Το "Θέατρο του Μαρτίου" έδωσε στο Θ. "Άσκηση", σε θεατρική μορφή, με επιλεγμένα, ενδεικτικά αποσπάσματα της μουσικής του Μότσαρτ, το λιμπρέτο του Ντα Πόντε (ελεύθερη απόδοση του Θόδωρου Εσπίριτου), με τον τίτλο "Don Giovanni". Με στόχο την ανάδειξη της αυτόνομης σκηνικής, και όχι μόνο, αξίας του.

Στο ιδιοφυές λιμπρέτο του Ντα Πόντε, που συνθέτει σε μια τις πολλές όψεις του ήρωα, βλέπουμε πράγματι να συνδέονται οργανικά η λεγόμενη "σεξιστική συμπεριφορά", με την αρχομανία και με την τάση για άσκηση απεριόριστης, χωρίς φραγμούς, εξουσίας πάνω στους άλλους. Ο ήρωας, ένας κλασικός "λιμπερτίνος" της εποχής εκείνης, παρά το έντονα ελευθεριακό κήρυγμά του, εξακολουθεί να είναι, απλά και σκέτα, ένας "κύριος", ένα εξέχον μέλος της κυρίαρχης άρχουσας τάξης που ασκεί γυμνή και ωμή εξουσία, χωρίς να έχει ποτέ παραιτηθεί ποτέ από τα προνόμια της τάξης του, βέβαιος για την ασυλία του. Έστω και αν η τάξη του αναγκάζεται, κάποτε να τον "δώσει" επειδή ίσως έχει αρχίσει να γίνεται επικίνδυνος για την ίδια. (Βλ. και την πρόσφατη ad hoc περίπτωση του "κυρίου" DSC και της άτυχης καμαριέρας). Κάθε παίγνιο έχει τους δικούς του κανόνες και αλίμονο σε όποιον συλληφθεί να τους παραβαίνει.

"Παιγνιώδες δράμα" χαρακτήριζε το λιμπρέτο του ο Ντα Πόντε, κάτι που επίσης μπορεί να μεταφραστεί σε: "παίγνιο της αγέλαστης και σοβαροφανούς εξουσίας που πρέπει να της βγάλουμε τη μάσκα". Για να θυμηθούμε μια καίρια πρόταση του σπουδαίου, πρόωρα χαμένου, Κοσμά Ψυχοπαίδη, ότι δηλαδή: "κάθε πολιτική πρακτική πρέπει κάποτε να κάμπτεται προς το παιγνιώδες για να μην καταλήξει απ' τον πιο σύντομο δρόμο στην τυραννία". Μια αλήθεια εξόχως θεατρική και ιδιαίτερα πολύτιμη, στους άσκεπτους, ασκεπείς και πολιτικά τοξικούς καιρούς μας.

Η σκηνοθεσία του Θόδωρου Εσπίριτου πλούσια ευθύβολη, παιγνιώδης, πολύχρωμη και χορταστική, στήνει με χιούμορ ένα ευφρόσυνο ζωντανό θέαμα - πανηγύρι, που συνδυάζει μουσική, κίνηση, χορό, έξοχα εικαστικά και υπόκριση, μιας πολύ δεμένης νεανικής ομάδας που άνετα "περνάει" το μήνυμα. (Κωνσταντίνος Μάρκελλος, Προμηθέας Νεραττίνι - Δοκιμάκης, Ράνια Φουρλάνου, Κων. Καφετζής, Κατερίνα Μπαλαμιώτη, Δάφνη Καφετζή, Γιώργος Κωτσάκος).