Ενα νέο ντοκιμαντέρ για την κρίση,
το «Debtocracy», που προβάλλεται δωρεάν στο Διαδίκτυο, πραγματοποιήθηκε
χάρη σε έναν απρόσμενο χρηματοδότη: το ίδιο το κοινό.
Σκηνή από το «Dominatrix», το πρώτο
θεατρικό έργο που ανέβηκε σε γκαρσονιέρα.
Η κρίση φαίνεται πως κινητοποίησε τους καλλιτέχνες. Πολλές νέες ομάδες θεάτρου τείνουν να αντικαταστήσουν το προκαθορισμένο εισιτήριο με ένα... εξιτήριο, ελεύθερης συνεισφοράς από τους θεατές: από το Σχήμα εκτός Αξονα, στη Θεσσαλονίκη, μέχρι τον Κώστα Γάκη και τους συνεργάτες του που στο τέλος της παράστασης του «Διχοτομημένου υποκόμη», στο στούντιο του «Αλ Τσαντίρι Νιουζ», μοιράζονταν το περιεχόμενο ενός κουτιού στο οποίο το κοινό, αν ήθελε, έριχνε κάτι. Αλλοι πάλι βγάζουν κουμπαρά ή «καπέλο»: από την «Γκαρσονιέρα» του Δημήτρη Φοινιτσή, που αντί για ταμείο διέθετε ένα... ασημένιο γουρουνάκι, μέχρι την ομάδα κουκλοθέατρου Φτουξελευτερία αλλά και τις Αδέσποτες σκύλες. Το κατά βούληση εισιτήριο εφάρμοσε και το θέατρο «Σχεδία».
Δειλά δειλά, η πρακτική αυτή αρχίζει να βρίσκει θιασώτες και σε άλλους χώρους: ο Μίμης Ανδρουλάκης και οι εκδόσεις Καστανιώτη, για έναν μήνα, προσέφεραν ελεύθερα την «Εβδομη αίσθηση» από το site του οίκου, σε μορφή ePub. Ο αναγνώστης διάλεγε ο ίδιος την τιμή. Οπως μας είπε ο Αργύρης Καστανιώτης, πάνω από 1.500 άτομα απέκτησαν εκείνη την περίοδο την ψηφιακή έκδοση, εκ των οποίων ο ένας στους τέσσερις πλήρωσε μέσο όρο 6 ευρώ. Τα ποσά κυμάνθηκαν από 0,01 ευρώ έως και 30 ευρώ.
Στο εξωτερικό, βέβαια, ένα πλήθος site σε προσκαλούν να γίνεις συμπαραγωγός κάποιας ταινίας ή ενός μουσικού άλμπουμ. Κάποιοι μάλιστα σου υπόσχονται και ποσοστό ανάλογο με το ποσό που κατέβαλες. Οπως ο Λικ Μπεσόν (www.weareproducteurs. com), ο οποίος δίνει στον σινεφίλ-συμπαραγωγό του τη δυνατότητα να εκφέρει γνώμη για το σκηνοθέτη, το καστ κ.ο.κ.
Μπαίνοντας σε διάφορες γαλλικές ιστοσελίδες (touscoprod.com, motionsponsor.com, peoplefo rcinema.com) μπορείτε να συνεισφέρετε το κατιτίς σας και να δείτε το όνομά σας στα ζενερίκ κάποιας γαλλικής ταινίας. «Εκεί που θα είχαμε έναν υπεύθυνο τύπου είχαμε 500», λέει ένας γάλλος παραγωγός.
Στην Αγγλία υπάρχουν πολλά site που σου δίνουν την δυνατότητα να συμβάλεις στην παραγωγή ενός μουσικού άλμπουμ: «Baddies, help bild our new record» διαβάζουμε στην ιστοσελίδα http://www.pledgemusic. com. Εδώ μάλιστα υπάρχει και μια ελληνική συμμετοχή: οι 2L8. «Ο χρήστης καλείται να πληρώσει το λιγότερο 10 ευρώ για να σε βοηθήσει να κάνεις τον δίσκο σου, να πραγματοποιήσεις μια περιοδεία ή να φτιάξεις το βιντεοκλίπ σου» εξηγεί ο Κώστας Βοζίκης του γκρουπ. «Διαφορετικά, μπορεί να προπαραγγείλει κάποιο αντικείμενο, όπως ένα τι σερτ ή ένα cd για να βοηθήσει την παραγωγή. Εμείς μέσα σε τρεις μήνες πετύχαμε τον στόχο μας στο 117%. Και αποκτήσαμε πρόσβαση σε ένα διεθνές κοινό». Κάποιοι από αυτούς που τους βοήθησαν, σαν αντάλλαγμα θα συμμετάσχουν στο artwork του άλμπουμ.
* Στην Ελλάδα, οι δημοσιογράφοι Αρης Χατζηστεφάνου και Κατερίνα Κιτίδη, δημιουργοί του «Debtocracy» (http://www.xreo kratia.gr/index.html), οδηγήθηκαν σε αυτή τη λογική εκ των πραγμάτων: αναζητώντας τα αίτια της κρίσης χρέους της Ελλάδας, προτείνουν λύσεις που, όπως υποστηρίζουν, αποκρύπτονται από την κυβέρνηση και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. «Ούτε μπορούσαμε λοιπόν, ούτε και θέλαμε να απευθυνθούμε για χρηματοδότηση σε κάποια διαφημιστική εταιρεία, σε κάποιο κόμμα ή στις τράπεζες, που θα παρενέβαιναν. Εκ των υστέρων άλλωστε οι τράπεζες μας κατηγόρησαν πως τις δυσφημούμε, ενώ τα κυρίαρχα ΜΜΕ μας αγνόησαν ή και μας επιτέθηκαν».
Αρχικά σκόπευαν να κάνουν μια μικρή 15λεπτη ταινία, όμως στην πορεία το πράγμα γιγαντώθηκε. Γρήγορα συνειδητοποίησαν πως «μπήκαν μέσα» 5.000 ευρώ. Τότε τους ήρθε η ιδέα να απευθυνθούν στο κοινό. «Δεν τους κρύψαμε στιγμή την αντιμνημονιακή μας κατεύθυνση και τη συμμετοχή προοδευτικών, μη «ορθόδοξων» οικονομολόγων στο ντοκιμαντέρ. Ηξεραν πως εδώ θα έβλεπαν ό,τι δεν βλέπουν στα δελτία των 8».
Η ανταπόκριση υπήρξε εντυπωσιακή. Εκατοντάδες άνθρωποι έδωσαν από ένα έως 300 ευρώ (συνήθως από 10 έως 50). Μέσα σε δέκα ημέρες συγκεντρώθηκε το κόστος της παραγωγής (8.000 ευρώ) και στη συνέχεια μαζεύτηκαν άλλα τόσα, που κάλυψαν τη διανομή της ταινίας.
«Ο κόσμος διψάει για μια ριζοσπαστική ανάλυση της κρίσης. Και είναι έτοιμος να πληρώσει για έναν γάλλο φιλόσοφο προκειμένου να ενημερωθεί» λένε οι δύο δημιουργοί. Μέσα σε ένα μήνα είχαν 800.000 ηλεκτρονικές επισκέψεις.
Κάποιοι εξοργίστηκαν με τις θέσεις τους. «Ιδιαίτερα με την πρότασή μας περί δημιουργίας μιας επιτροπής λογιστικού ελέγχου που θα εξέταζε σε ποιον χρωστάμε κι αν είναι νόμιμο αυτό το χρέος».
Πάντως, σύμφωνα με τον Α. Χατζηστεφάνου, το χρηματοδοτικό πείραμα που επιχείρησαν «θα ήταν πραγματικά επιτυχημένο αν θα χρηματοδοτούνταν και οι συντελεστές».
* Το «Dominatrix» ήταν το πρώτο θεατρικό έργο που ανέβηκε σε γκαρσονιέρα. «Η ιδέα», εξηγεί ο σκηνοθέτης Δ.Φοινιτσής της ομάδας «πρόταση», «ήταν να στήσουμε ένα θεατρικό ραντεβού στα τυφλά», αφού κανείς δεν γνώριζε από πριν πού βρισκόταν το διαμέρισμα. Ο θεατής είχε συνεχώς την αίσθηση πως «τρυπώνει» σε ένα ξένο σπίτι: ήρωες άλλωστε του έργου είναι ένα ζευγάρι που συγκρούεται μέχρις εσχάτων. «Στο τέλος, αφού πίναμε όλοι ένα ποτήρι κρασί, όποιος ήθελε, μπορούσε φεύγοντας να αφήσει τον οβολό του σε έναν κουμπαρά-γουρουνάκι. Δεν νοείται άλλωστε γκαρσονιέρα με ταμείο! Ομως οι περισσότεροι άφηναν χρήματα σαν να πήγαιναν κανονικά στο θέατρο. Ο κόσμος εκτίμησε το εγχείρημα». Η ομάδα έχει παίξει στους πιο απρόσμενους χώρους: από την τραπεζαρία του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών μέχρι τον Ιερό Ναό του Αγ. Ελισσαίου στην Πλάκα.
«Εχει παραγίνει το κακό με τους θεατρώνηδες. Δεν ξέρουν τι σημαίνει άστεγη, μη επιχορηγούμενη νεανική ομάδα. Ζητάνε ενοίκιο 300-450 ευρώ τη βραδιά σε εποχή κρίσης! Ακόμα και επιχορηγούμενα θέατρα».
Το αποτέλεσμα είναι να πηγαίνεις να δεις μια νέα ομάδα «και να πρέπει να πληρώσεις 20 ευρώ. Ομως δεν μπορείς να ζητάς fixed ποσό όσο υπάρχει αυτό το χάλι γύρω μας. Πρέπει να επινοείς τρόπους».
* Η κεφάτη ομάδα κουκλοθέατρου Φτουξελευτερία, που απαρτίζεται από τον Κωσταντή Μιζάρα και την Αγγελική Γουναρίδη, αυτόν τον καιρό δίνει τις παραστάσεις της («Οταν η κόκκινη κλωστή χάθηκε στο μεγάλο δάσος»), στην αυλή του μεζεδοπωλείου «Ζυμομέλι». «Το καπέλο είναι τάση πλέον», μας λέει ο Κ. Μιζάρας. «Είναι άλλωστε ένας πολύ πρακτικός τρόπος να παίζεις σε έναν μη θεατρικό χώρο. Ο κόσμος πάει εκεί για να πιει ή να φάει. Δεν πάει έχοντας προϋπολογίσει πως θα πληρώσει ένα συγκεκριμένο ποσό για μια παράσταση που μπορεί και να μην του αρέσει. Αν τον κερδίσεις, θα σε ανταμείψει. Αν όχι, δεν θα πάρεις τίποτα».
Η ομάδα έχει παίξει σε θέατρα, πλατείες, αυλές, πεζοδρόμια, τσιπουράδικα και καταλήψεις. «Εχει τύχει να βγάλουμε σκάρτο ένα μεροκάματο, κι έχει τύχει να κερδίσουμε όσα θα μας πλήρωνε ένας δήμος. Συνήθως, αν ο κόσμος περάσει καλά δίνει πέντε ευρώ, έχουμε όμως βρει και σαραντάρια. Αλλά και... κουμπιά. Πέφτει πολύ κέρμα. Ομως είναι καθαρό κέρδος, αφού δεν πληρώνεις νοίκι. Και έχεις την ευκαιρία να προσεγγίσεις ένα άλλο κοινό».
«Οδεύουμε στο δρόμο που χάραξε ο Καραγκιόζης πριν από σαράντα χρόνια» λέει η Α. Γουναρίδη. «Τότε που το καφενείο κερνούσε τον καραγκιοζοπαίχτη, όπως κερνά κι εμάς ο μαγαζάτορας. Είναι ένα ωραίο στοίχημα να παίζεις δίπλα σε μια φριτέζα που τσιτσιρίζει...».
* Στον χώρο της μουσικής, ο 34χρονος τραγουδοποιός Στάθης Δρογώσης είχε επίσης μια πρωτότυπη ιδέα. Εστησε τη δική του εταιρεία, την antelma music, και μέσα από την ιστοσελίδα της (www.antelmamusic.com) σου δίνει τη δυνατότητα να κατεβάσεις το νέο του άλμπουμ «Ομορφη ζωή» σε συμβολική τιμή που εσύ επιλέγεις, μαζί με το artwork και τους στίχους. Στα χνάρια των Radiohead δηλαδή, που έκαναν κάτι ανάλογο το 2007 με το άλμπουμ τους «In rainbows».
Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη (οι περισσότεροι πληρώνουν 5-6 ευρώ, για τα οποία παίρνουν πάντα απόδειξη) και τώρα ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει με τον ίδιο τρόπο άλλους τρεις δίσκους νέων καλλιτεχνών. «Εχουν ενδιαφερθεί και κάποια γνωστά ονόματα», μας λέει. «Διότι οι δισκογραφικές στην Ελλάδα έχουν χάσει το τρένο της νέας τεχνολογίας. Κυρίως ψαρεύουν παίχτες από ριάλιτι που έπειτα από 2-3 δίσκους τούς τρώει η μαρμάγκα. Επωμίζομαι βέβαια το κόστος της παραγωγής, όμως τώρα ο δίσκος είναι δικός μου και τον κάνω ό, τι θέλω».
Στο site του μπορείς να κατεβάσεις το άλμπουμ του και εντελώς δωρεάν. «Αυτό σημαίνει πως περνάνε όλοι από το site. Το δωρεάν είναι το promo της εταιρείας μου...».
Το νέο μοντέλο πλέον, υποστηρίζει, είναι ο καλλιτέχνης να έχει τη δική του εταιρεία. «Για να μην φιμωθούμε. Εμένα το σύστημα της δισκογραφίας με πέταξε έξω».
Το θέμα, βέβαια, «είναι να αρέσει η δουλειά σου. Γιατί μπορεί να δώσεις δωρεάν και ένα σκουπίδι». Στην «Ομορφη ζωή», η ματιά του είναι αιχμηρή, πολιτική. Στη «Γενιά των εξήντα», κάνει ένα έμμεσο σχόλιο στο τραγούδι του Σαββόπουλου «Εμείς του '60 οι εκδρομείς»:
«Πώς μισώ να τους βλέπω να κλαίγονται/ Η θλιμμένη γενιά των εξήντα/ Οι εκδρομές τους τελείωσαν άδοξα/ και ρημάξαν τη μικρή μου πατρίδα». «Θλιβεροί ρατσιστές και νεόπλουτοι/Κομματόσκυλα ψεύτες τομάρια/ Αμόρφωτοι κλέφτες νεοορθόδοξοι/ Ζητωκραύγαζαν και στην Ολυμπιάδα» (...).
Ο Δρογώσης αναφέρεται βέβαια στη γενιά του Πολυτεχνείου: «Αυτή η γενιά μάς κυβερνάει τώρα. Αλλά αυτή η γενιά θα πάρει σύνταξη, ενώ εμείς δεν θα πάρουμε ποτέ γιατί μας την πετσοκόβουνε. Ομως, όπως λέει το τραγούδι, "το κεφάλι εμείς δεν θα σκύψουμε/Αυτά τα χρόνια ναι, είν' τα δικά μας"».
No comments:
Post a Comment