Συζήτηση με την ηθοποιό και βουλευτή του ΚΚΕ Ελένη Γερασιμίδου, με αφορμή την παράσταση «Θα τρελαθούν κι αφεντικά, θα τρελαθούν και δούλοι»
Τη σύνθεση των κειμένων έκανε η ηθοποιός - θεατρολόγος Μαρία Μάλλιου, η οποία συνυπογράφει τη σκηνοθεσία με την Ελένη Γερασιμίδου. Παίζουν (αλφαβητικά): Ελένη Γερασιμίδου, Βασίλης Μπατσακούτσας, Αγγελική Ξένου, Αντώνης Ξένος. Σκηνικά - κοστούμια: Κώστας Βελινόπουλος. Μουσική: Δημήτρης Λέκκας, Φίλιππος Περιστέρης. Χορογραφία: Αγγελος Χατζής.
Επίκαιρος ο σατιρικός του λόγος
Ο μεγάλος σατιρικός συγγραφέας παραμένει επίκαιρος καθώς και οι καταστάσεις που περιγράφει είναι πανομοιότυπες μ' αυτές που ζούμε σήμερα. Χρεοκοπία, πτώχευση, φόροι, ρουσφέτια, παραγοντισμοί. Το μονόπρακτο «Ο αναπαραδιάδης» αναφέρεται στην απελπισία ενός νεαρού δικηγόρου που τον οδηγεί στο να παντρευτεί μια αδέκαρη γεροντοκόρη, ώστε να γλιτώσει το φόρο επιτηδεύματος, για τον οποίο τον κατατρέχει ο ενωμοτάρχης αδελφός της. «Δεν έχει τα προσόντα» τιτλοφορείται το δεύτερο μονόπρακτο, στο οποίο ένας ανειδίκευτος άντρας επιμένει να διοριστεί στο Δημόσιο, με τη βοήθεια βουλευτή και τελικό σκοπό το γάμο με μοδίστρα όμορφη και με προίκα. Το τρίτο, «Η Περιφέρεια», αναφέρεται στον παραγοντισμό που κυριαρχεί στην πολιτική ζωή και τον επηρεασμό των ψηφοφόρων από τον κομματάρχη. Επιμέλεια video: Κώστας Σταματόπουλος.
Το έργο του Σουρή χαρακτηριζόταν από την ποιητική του γονιμότητα και την πληθώρα των στίχων του. Σχολίαζε το λαό, τους άρχοντες, τους βασιλείς, χωρίς ωστόσο να βρίζει. Συχνά αυτοσαρκαζόταν. Εξοχο δείγμα αυτοσαρκασμού είναι το ποίημα «Η ζωγραφιά μου». Η μεικτή γλώσσα χρησιμοποιεί πολύ τη δημοτική, αλλά και αρκετές λόγιες λέξεις και φράσεις, για λόγους είτε μετρικούς είτε σατιρικούς.
-- Τι από όσα ζούμε καθιστούν τον λόγο του Σουρή τόσο επίκαιρο;
-- Ο Σουρής μιλάει για φόρους επιτηδεύματος, για δάνεια, για παραγοντισμό, για πολιτικά μέσα, για ρουσφέτια... καλή ώρα είναι σα να έγραψε σήμερα, στην εποχή βεβαίως της χρεοκοπίας του Τρικούπη και η διαφορά είναι στη γλώσσα που χρησιμοποιεί. Απλή καθαρεύουσα, κατανοητή και κωμική με ομοιοκαταληξία που την κάνει ακόμη πιο γλαφυρή.
...θα 'ρθει ανάποδα ο ντουνιάς
-- Μιλώντας κανείς για την επικαιρότητα ενός έργου που έχει γραφτεί πολλά χρόνια πριν αντιλαμβάνεται και τη διαχρονικότητα του έργου. Πράγμα που σημαίνει ότι πολλά από τα σχολιαζόμενα θέματα του συγγραφέα δεν έχουν αλλάξει. Κι αναρωτιέσαι, μα αυτός ο κόσμος δε θ' αλλάξει ποτέ, όπως λέει και ο Χατζιδάκις στον Κεμάλ;
-- Ο κόσμος θ' αλλάξει σίγουρα όταν «ξυπνήσει μονομιάς, θα 'ρθει ανάποδα ο ντουνιάς». Ακριβώς επειδή αυτό θα συμβεί, το θεριό του καπιταλισμού κοπανιέται για να συντηρήσει το καθεστώς της αδικίας με σκληρότερα μέτρα, με τρομοκρατία, με φόβο, με μειωμένες αντιστάσεις.
-- Ποιο είναι το μεγαλύτερο προσόν στον λόγο του Σουρή;
-- Οτι καταδεικνύει και - με μέσον το γέλιο βάζει τον θεατή να σκεφτεί - καταγγέλλει τα στραβά του κόσμου τούτου και των απατεώνων της πολιτικής, καταγγέλλει την κοινωνική αδικία.
-- Ο ποιητής σατιρίζει τα πολιτικά ήθη της εποχής του, τις κοινωνικές νοοτροπίες και στηλιτεύει την αναλγησία των πολιτικών μέσα στις συνθήκες της οικονομικής χρεοκοπίας. Δίνει κάποιο μήνυμα, αυτό που λέμε λύση;
-- Ο ποιητής δεν μπορεί να δώσει λύση. Απλώς καταγράφοντας μπορεί να αφυπνίσει συνειδήσεις. Η λύση είναι στα χέρια του λαού.
-- Ενας ευαίσθητος δέκτης των όσων συμβαίνουν γύρω μας. Αυτό δεν πρέπει να είναι ο καλλιτέχνης; Κι αυτό είναι, νομίζω, μια απάντηση σε όσους διαχωρίζουν την τέχνη από τη ζωή ή την πολιτική.
-- Οσοι διαχωρίζουν την τέχνη τους από τη ζωή και την πολιτική δεν εμπλουτίζονται καλλιτεχνικά κατά τη γνώμη μου, όσα χαρίσματα κι αν κληρονόμησαν από τη φύση και το DNA τους. Οι ευαίσθητοι δέκτες δεν πιάνουν μόνο συγκεκριμένα κύματα αλλά ό,τι υπάρχει γύρω μας και κυρίως τον ανθρώπινο πόνο.
Το μέλλον μάς ανήκει
-- Τι χρειάζεται να διαθέτει κανείς, πέρα από το ταλέντο και την αγάπη για τη δουλειά του, για να μπορεί να λέει «όχι» και να κάνει αυτά που ο ίδιος θέλει και πιστεύει;
-- Τα «όχι» δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Υπάρχει η επιβίωση που μας αναγκάζει να παίξουμε έργα που ίσως δε μας ικανοποιούν. Σίγουρα, όμως, πρέπει να λέμε «όχι» στην απαξίωση της εργασίας μας και να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Να λέμε «όχι» στους εκβιασμούς των νέων εργοδοτικών μηχανισμών, να είμαστε συσπειρωμένοι στο Σωματείο μας, να παλέψουμε για τις συμβάσεις μας, την υγεία, τη σύνταξή μας. Ολα αυτά δε μας στερούν την καλλιτεχνική μας οντότητα, ούτε τις ερμηνευτικές μας ικανότητες. Η διατήρηση της ποιότητας του καλλιτέχνη είναι μια καθημερινή φροντίδα που τον κάνει να ξεχωρίζει. Οι αγώνες οδηγούν πάντα σ' ένα αποτέλεσμα τέτοιο που θα μας επιτρέψει να παράγουμε στο μέλλον καλύτερο έργο.
-- Αισιοδοξία ή απαισιοδοξία; Τι μπορεί να μας κάνει δυνατότερους;
-- Η απαισιοδοξία οδηγεί στο θάνατο: Την αυτοκτονία, το μαρασμό, τα αποτελέσματα που επιθυμεί η άρχουσα τάξη για τον καθένα από μας. Η αισιοδοξία - όχι βέβαια η χαζοχαρουμενιά - είναι η δύναμη που απορρέει από τους αγώνες.
-- Οσο βαθαίνει το κακό, θα ξεπετάγονται φωνές αντίστασης;
-- Το κακό θα βαθαίνει και μεις θα γίνουμε περισσότεροι για να το πολεμήσουμε. Αυτό θα συμβεί ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα. Καθημερινά απευθύνονται σε μας για τη λύση των προβλημάτων τους. Αφού μας αγαπούν και μας εμπιστεύονται, θα μας «παντρευτούν» για να «αποκατασταθούν». Το μέλλον μάς ανήκει.
Σ. Α., ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 8 Ιούλη 2012
Εδώ Ισθμοί και Τράπεζαι εκεί Προνομιούχοι,
Γέλιο... με το τσουβάλι
 |
ιδού καινούρια δόκανα για την καημένη φτώχεια!
εις το κυνήγι βγήκανε οι κλεφτοπαραδούχοι,
να μπλέξουν απονήρευτους στα μαγικά των βρόχια.
Κι εις όλους μας υπόσχονται χρυσούς αιώνας πάλι,
δουλειές με φούντες, πρόοδο, παρά με το τσουβάλι...
Από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, έχοντας χαρακτηριστεί ως «σύγχρονος Αριστοφάνης», ο Γεώργιος Σουρής γεννήθηκε την 1η Φλεβάρη 1853 στην Ερμούπολη Σύρου. Τις γυμνασιακές σπουδές του τις τέλειωσε στην Αθήνα. Προοριζόμενος για τον ιερατικό κλάδο αναγκάστηκε να ξενιτευτεί, στα 17 του στο Ταϊγάνι της Ρωσίας, κοντά σ' ένα θείο του σιταρέμπορα για να εντρυφήσει στα μυστικά του ...εμπορίου. Ομως αποδείχτηκεν ακατάλληλος μέσα στο δίμηνο κι επέστρεψεν άρον-άρον στην πρωτεύουσα, που εργάστηκε σαν αντιγραφέας συμβολαίων. Πήρε μέρος και σ' ερασιτεχνικές παραστάσεις, ενώ παράλληλα φοιτούσε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου.
Συνεργάστηκε με ποικίλα πεζά κι έμμετρα, στα τότε περιοδικά της εποχής. Οπως σημείωνε τότε ο Σπύρος Μελάς, ο Σουρής είχε πλούσια πνευματικά προσόντα και πλούτο γνώσεων με συνέπεια να καταστεί εξαίρετος δημοσιογράφος της έμμετρης σάτιρας των γεγονότων της εποχής. Οι πρώτοι σατιρικοί του στίχοι δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά «Ασμοδαίος», «Μη χάνεσαι» του Βλάση Γαβριηλίδη και «Ραμπαγάς». Το 1883 εξέδωσε δική του σατιρική εφημερίδα, τον ΡΩΜΗΟ, που όμως τον σταμάτησε για ένα χρόνο, για να δώσει πτυχιακές εξετάσεις. Η απόρριψή του απ' αυτές τον έκανε να εγκαταλείψει οριστικά κάθε βλέψη για πτυχίο και ν' αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη σάτιρα. Ξανάβγαλε τον ΡΩΜΗΟ στις 2 Απρίλη 1883 και τον κυκλοφορούσε τακτικά μέχρι λίγο πριν τον θάνατό του, ως τις 17 Νοέμβρη 1918 - 36 χρόνια και 8 μήνες -, και για 1.444 συνολικά τεύχη. Εγραψε επίσης κι εύθυμα μονόπρακτα, που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.
No comments:
Post a Comment