Ενα Παρτάλι στο σκαμπό της ψυχανάλυσης

 ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΥΤΑΡΑΧΗ ΖΩΗ ΕΝΟΣ DRAG QUEEN ΣΤΟ ΣΑΝΙΔΙ ΓΙΑ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ 

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ
• Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 1 Ιουλίου 2011

Ενα βιβλίο του Θεόδωρου Γρηγοριάδη που έκανε τεράστια αίσθηση όταν κυκλοφόρησε, το «Παρτάλι» (εκδ. «Πατάκη»), αναμένεται να προκαλέσει ανάλογες συγκινήσεις και στη μεταφορά του στη σκηνή, από τις 8 έως τις 10 του μήνα στην Πειραιώς 260 (Κτίριο Ε), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. 

 
Κι ενώ ο αλλόκοτος ήρωας πάντα γινόταν υποχείριο των άλλων, αγαπάει τη ζωή. Ποτέ δεν μεμψιμοιρεί, λέει για τον ήρωα ο ηθοποιός Χρ. Στέργιογλου Ενώ ο συγγραφέας αρνήθηκε να μεταφερθεί στο σινεμά και στην τηλεόραση («Θα έβγαινε ένα ταλαίπωρο κουρέλι. Θα κατέληγε τραβεστί!»), δέχτηκε αμέσως να «σκαρφαλώσει» επί σκηνής.

Υπήρχαν, όμως, «εγγυήσεις»: Αφενός ο Χρήστος Στέργιογλου, ένας απ' τους αισθαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του, που θα δοκιμαστεί στο μονόλογο του drag queen Παρταλιού, εκτεθειμένος ψυχή τε και σώματι. Αφετέρου, ο σκηνοθέτης, ψυχίατρος και δραματοθεραπευτής Στέλιος Κρασανάκης, ο οποίος εισέδυσε και με τις τρεις ιδιότητές του στο σύνθετο ψυχισμό του φανταστικού ήρωα του Γρηγοριάδη με τη σπαραχτικά κινηματογραφική ζωή.

• Εθνική ιστορία

Το «Παρτάλι» μάς μαθαίνει ότι στον ελληνικό Βορρά το όνομα αυτό σημαίνει κουρέλι ή χαμένο κορμί. Αυτό συμβαίνει ενώ η μικροϊστορία του ήρωα του μυθιστορήματος και η εθνική ιστορία τέμνονται ασταμάτητα. Στο φόντο της αξιοπεριέργης βιογραφίας του περνά η σύγχρονη ελληνική ιστορία από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τη Μεταπολίτευση. Εποχή που άρχισαν να εμφανίζονται στη χώρα οι πρώτες drag queen.

«Το Παρτάλι είναι ένας Ρίπλεϊ που μας ξεγελά», έχει δηλώσει ο συγγραφέας του. Γεννήθηκε σε ένα χωριουδάκι της Μακεδονίας. Για να γλιτώσει τον πόλεμο, η μάνα του -που εξαιτίας του είχε χάσει σύζυγο και αδελφούς- τον ντύνει γυναίκα. Ναι μεν γίνεται ο περίγελως του χωριού, όμως συχνά μεταφέρει στους αντάρτες μηνύματα.

Οι σχέσεις του με άνδρες μπορούν να συνοψιστούν μόλις σε τρεις. Ενας Βούλγαρος στα 15 του τον βιάζει. Ενας αντάρτης τον φιλάει στο στόμα. Ενας Αμερικανός τον ερωτεύεται. Ο τελευταίος είναι το διαβατήριό του για τις ΗΠΑ. Εκεί όπου ως drag queen, αφηγούμενος την αλλόκοτη ζωή του, κερδίζει τον επιούσιο.

Στην παράσταση των Στέργιογλου-Κρασανάκη, το Παρτάλι εμφανίζεται ενώπιόν μας όταν έχει επιστρέψει στην Ελλάδα οριστικά. Τον βρίσκουμε το 1991, 60 χρόνων, την πρώτη φορά που επιχειρεί να επαναλάβει στην πατρίδα του το πετυχημένο αμερικανικό σόου του. Ξαφνικά, όμως, κάτι συμβαίνει εντός του, τα πράγματα εκτροχιάζονται και το σόου μετατρέπεται σε de profundis εξομολόγηση και ένα πικρό σχόλιο και για τη διαμόρφωση της σεξουαλικής ταυτότητας και την αλλοτρίωση του Νεοέλληνα.

«Βγαίνουν αλήθειες που δεν ήταν προγραμματισμένες. Οπότε ανοίγει ένας άμεσος διάλογος με τον κόσμο», υπογραμμίζει ο Χρ. Στέργιογλου, ο οποίος θεωρεί ότι «συμβολικά και οι δύο έννοιες του Παρταλιού συνοδεύουν τον ήρωα από γεννησιμιού του. Είναι στο DNA του Παρτάλι!».
Κι ενώ ο αλλόκοτος ήρωας πάντα γινόταν υποχείριο των άλλων, «αγαπάει τη ζωή. Ποτέ δεν μεμψιμοιρεί. Τις ατυχίες του τις κάνει τύχη. Είναι ένας survivor που δίνει μαθήματα αισιοδοξίας», τονίζει ο Χρ. Στέργιογλου.

Η ιδιαιτερότητα του μονολόγου θεωρεί ότι είναι η απρόσμενη έκβαση της εξομολόγησής του. «Ολοι μας παίζουμε ένα ρόλο στη ζωή μας. Εδώ η μάσκα πέφτει. Και τότε διαπιστώνουμε ότι δεν έχει σημασία τι φοράς, αλλά πώς ζεις και τι αισθάνεσαι».

Δεν κρύβει ότι στη διαδικασία αυτή «μπλέκονται και δικά μας πράγματα. Γιατί κι εμείς ζήσαμε, όπως το Παρτάλι, έρωτες και θανάτους, προσπαθώντας καθημερινά να επιβιώσουμε».

Ο ήρωας «πουλούσε» τη ζωή του στην Αμερική. « Λίγο πολύ κι εγώ, αν μας συγκρίνεις, το ίδιο κάνω», παραδέχεται ο ηθοποιός. «Κι αυτός κι εγώ τη ζωή μας πουλάμε για να επιβιώσουμε. Σε όλα τα κείμενα που δουλεύω μοιραία υπάρχει ταύτιση πραγμάτων».

Η παράσταση έχει στηθεί για την Πειραιώς 230 με τον απλούστερο τρόπο. Δεν έχει σκηνικό παρά μόνο ένα σκαμπό. «Είναι κάτι «ανοιχτό», στο οποίο είσαι ενώπιος ενωπίω. Χωρίς τη μάσκα της παρενδυσίας. Γιατί από ένα σημείο και μετά η μάσκα πέφτει. Ηταν μια δύσκολη απόφαση», διαπιστώνει ο Χρ. Στέργιογλου.

Υπάρχει και μια έκπληξη . Είναι τα βίντεο που θα μας προϋπαντούν στο φουαγέ. Επώνυμοι άνθρωποι από το χώρο των τεχνών μιλάνε για το Παρτάλι. Στην πραγματικότητα είναι φίλοι του Στέργιογλου που μιλάνε για τον ηθοποιό. «Ετσι όμως κάνουμε το Παρτάλι υπαρκτό πρόσωπο», υποστηρίζει ο πρωταγωνιστής, που προσπαθεί καθημερινά, σε μια Αθήνα στο πόδι, να συγκεντρωθεί για να κάνει πρόβα.

«Δεν μπορώ να μη σκέφτομαι, να μην επηρεάζομαι από αυτό που συμβαίνει. Είναι βρώμικο το τοπίο, γιατί η εμπιστοσύνη και προς τους κυβερνώντες και προς τον διπλανό μας χάθηκε. Το θετικό είναι ότι ο κόσμος βγήκε στους δρόμους και στις πλατείες. Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι μοναδικοί που έχουν δίκιο. Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Ισως ζούμε την πιο κρίσιμη φάση της νεότερης ιστορία μας».

info:Σκηνοθεσία - επιμέλεια σκηνικού χώρου: Στέλιος Κρασανάκης. Κοστούμια: Κώστας Βεληνόπουλος. Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ. Επιμέλεια κίνησης: Αμάλια Μπένετ. Ηχητικός σχεδιασμός: Σπύρος Αραβοσιτάς. Βίντεο: Χρήστος Δήμας. Παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Νάξου και το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας.