Οι έξυπνοι άνθρωποι στο θέατρο είναι πάντοτε οι περισσότεροι

Ο πρωτοπόρος και αμφιλεγόμενος σκηνοθέτης, συγγραφέας και ηθοποιός Νικολάι Κολιάντα ανεβάζει «Αμλετ» στην Πειραιώς

• Του Αχιλλεα Πατσουκα, Η Καθημερινή, 26/6/2011

Από το Εκατερίνμπουργκ των Ουραλίων, το θέατρο Κολιάντα θα βρεθεί στις 7 και 9 Ιουλίου στο θέατρο της οδού Πειραιώς, για να παρουσιάσει στο κοινό τον «Aμλετ» σε σκηνοθεσία του Νικολάι Κολιάντα. Λίγο πριν από την άφιξή του στην Αθήνα, ο πρωτοπόρος και αμφιλεγόμενος σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας και ηθοποιός Νικολάι Κολιάντα μάς μιλάει για τον σαιξπηρικό ήρωα, την Αθήνα και το σύγχρονο θέατρο, ενώ δεν διστάζει να ρίξει δηλητήριο στα διασημότερα ρωσικά θέατρα.

- Γιατί ένας πρωτοπόρος σκηνοθέτης σας εσάς επέλεξε να σκηνοθετήσει ένα κλασικό έργο;

- Το θέατρό μου είναι ιδιωτικό και η βασική ιδέα της ίδρυσής του πριν από 13 χρόνια ήταν να παίζουμε έργα μαθητών μου δραματουργών από τα Ουράλια. Να σας πω την αλήθεια, μου είναι πολύ δύσκολο να γεμίζω την αίθουσα, και κατά συνέπεια να πληρώνω τους μισθούς, σε ένα θέατρο που δουλεύουν 63 άτομα. Δεν μπορείς να κάνεις πειράματα ανεβάζοντας σύγχρονα έργα άγνωστων συγγραφέων. Ο κόσμος προτιμάει δοκιμασμένα και κλασικά έργα, όπως ο «Αμλετ». Εκτός αυτού, στο θέατρό μου δουλεύει ένας μεγάλος ηθοποιός ο Ολεγκ Ιαγκόντνιν, ο οποίος μπορεί να παίξει όλους τους ρόλους του διεθνούς κλασικού ρεπερτορίου.

• Δεν αγαπώ τη Μόσχα

- Ποια δύναμη σας κρατάει στο Εκατερίνμπουργκ και δεν σας αφήνει να δουλέψετε στην Μόσχα;

- Δεν αγαπώ τη Μόσχα. Θεωρώ πως δεν είναι Ρωσία, αλλά ένα ιδιαίτερο κράτος, σαν το Βατικανό. Δεν αναφέρομαι στα κτίρια, αλλά κυρίως τους ανθρώπους. Στην πλειοψηφία τους οι Μοσχοβίτες θεωρούν πως πέραν των ορίων της πόλης τους δεν υπάρχει ζωή και αντιμετωπίζουν αρνητικά την επαρχία. Στα Ουράλια, τα πράγματα είναι πιο απλά και πιο ειλικρινή. Ασφαλώς τα σημαντικότερα και τα πιο φημισμένα θέατρα είναι στη Μόσχα, από την οποία το Εκατερίνμπουργκ απέχει δύο ώρες με το αεροπλάνο. Εδώ πέρασα τα νιάτα μου, εδώ έγραψα τα έργα μου και εδώ δημιούργησα το θέατρό μου, που είναι αρκετά γνωστό σε όλη τη Ρωσία και όχι μόνο. Επιπλέον ο μύθος του Αισώπου έλεγε: Ιδού η Ρόδος! Ιδού και το Πήδημα. «Απέδειξέ μας ποιος είσαι». Εγώ «πηδάω» εδώ, στο Εκατερινμπούργκ.

- Τι περιμένετε από την Ελλάδα;

- Ολοι στο θέατρο έχουμε ιδιαίτερη αγωνία. Μάθαμε το πρόγραμμα του φεστιβάλ, στο οποίο θα λάβουν μέρος μερικοί από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες στην Ευρώπη, και μας έπιασε πανικός. Εχουμε πολλή κριτική θεώρηση για τους εαυτούς μας και τη δουλειά μας. Ασφαλώς θέλουμε να μας δεχτούν το κοινό και η κριτική.

- Εκτός από θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, τα τελευταία χρόνια παίζετε σε αρκετά έργα. Πώς καταφέρνετε να είστε και εντός και εκτός του έργου;

- Το θέατρο κυλάει στις φλέβες μου. Κάνω πολλά πράγματα από τα σπλάχνα μου, από διαίσθηση και από όσφρηση. Πολλά από όσα κάνω δεν μπορώ να ερμηνεύσω γιατί τα κάνω έτσι και όχι αλλιώς. Για να κάνει κάποιος αυτά που κάνω πρέπει να ζει όπως εγώ: Επί 40 χρόνια κάθε μέρα στο θέατρο και μόνο τότε αρχίζεις να καταλαβαίνεις.

• Αποδοχή

- Υπάρχει διαφορά στην αποδοχή των έργων σας μεταξύ του κοινού της Ρωσίας και της Ευρώπης;

- Η αποδοχή είναι ίδια. Παντού τα θέατρα είναι γεμάτα από ηλίθιους, οι οποίοι δεν έχουν ιδέα από θέατρο. Ωστόσο, οι έξυπνοι άνθρωποι που ξέρουν να ξεχωρίσουν το έξυπνο σκυλί από το κουνάβι είναι πάντοτε οι περισσότεροι.

- Παρακολουθείτε τα θεατρικά έργα σας στη Ρωσία και στο εξωτερικό;

- Σπάνια. Παλαιότερα πήγαινα πολύ συχνά στις πρεμιέρες των έργων μου. Πλέον κατάλαβα πως ουσιαστικά παντού όλα είναι ίδια. Εξίσου λάθος, όχι έτσι όπως τα έγραψες κι έτσι σταμάτησα να πηγαίνω. Σήμερα, όταν μαθαίνω πως θα ανεβάσουν ένα έργο μου το πρώτο πράγμα που με νοιάζει είναι πόσα χρήματα θα μου δώσουν. Συγγνώμη για τον κυνισμό, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Την τελευταία δεκαετία χρειάζομαι πάρα πολλά χρήματα. Οχι για να αγοράσω βίλες στο Μαϊάμι και κότερα, αλλά για να επενδύω στο θέατρό μου που είμαι και ο βασικός σπόνσορας.

- Ποια είναι η σχέση σας με την εξουσία;

- Στο Εκατερίνμπουργκ η εξουσία με φοβάται. Πολύ συχνά κριτικάρω δημόσια ό, τι δεν μου αρέσει. Ταυτόχρονα δεν φοβάμαι κανέναν. Στα 53 μου κατάλαβα πως το σημαντικότερο είναι η ελευθερία, κάτι που διαθέτω. Είμαι τρελός με το να κάνω αυτό που θέλω και κανείς δεν μπορεί να με υποχρεώσει να κάνω το αντίθετο.

- Είναι αλήθεια πως αρνείστε κρατικές επιχορηγήσεις;

- Δεν θα τις αρνιόμουν αν μου τις έδιναν. Βέβαια, το τελευταίο διάστημα το υπουργείο Πολιτισμού άρχισε να μας δίνει κάποια ψίχουλα. Ενας μεγάλος Ρώσος θεατρικός συγγραφέας, ο Αλεξάντερ Βαβίλοφ, έλεγε: «δημιουργούν οι πεινασμένοι και καταστρέφουν οι χορτάτοι». Νομίζω ότι παρά τη φτώχεια μας προσπαθούμε να δημιουργήσουμε, να βρούμε μια καινούργια θεατρική γλώσσα, κάποια νέα θεατρική πορεία. Με φοβίζουν τα ρωσικά θέατρα. Είναι νεκρά, γεμάτα ναφθαλίνη και παίζουν καθημερινά τα ίδια που υπήρχαν πριν από τον θάνατο του Τσέχοφ, του Γκόγκολ, του Πούσκιν. Ακούν το σήμερα, ζουν σε ένα χάσμα και ευχαριστιούνται με τον εαυτό τους και το μεγαλείο τους, το οποίο ασφαλώς από καιρό δεν υπάρχει.