Πέντε σκηνοθέτες καταργούν τη σκηνή

ΣΤΟ «ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»

Επίθεση στην "αντίληψη εκείνη που αντιλαμβάνεται τον θεατή ως καταναλωτή", με τους ηθοποιούς της παράστασης "Ο συγγραφέας" να παίζουν ανάμεσα στο κοινό

Ο "Συγγραφέας" είναι ένα έργο, γραμμένο το 2007, που μιλάει σε πρώτο επίπεδο για τη βία και για την ενδοοικογενειακή κακοποίηση

Το διαδραστικό, λεγόμενο, θέατρο είναι της μόδας τα τελευταία χρόνια. Εδώ όμως οι ηθοποιοί δεν μας ζητάνε να μπούμε στη δράση. Προχωρούν ένα βήμα παραπέρα, καταργούν τη σκηνή και παίζουν ανάμεσά μας, σαν να είμαστε μια παρέα, για τις ανάγκες του "Συγγραφέα" του Τιμ Κράουτς, που κάνει πρεμιέρα στις 5 Οκτωβρίου, στο Δώμα, του "Θεάτρου του Νέου Κόσμου". Πρόκειται για ένα σύγχρονο αγγλικό έργο, γραμμένο το 2007, που μιλάει σε πρώτο επίπεδο για τη βία και για την ενδοοικογενειακή κακοποίηση. Ταυτοχρόνα, μελετά αποκαλυπτικά τον κόσμο του θεάτρου και τις διάφορες μεταμορφώσεις του, παραπέμποντας ευθέως στον Πιραντέλο και στα "Πρόσωπα που ζητούν συγγραφέα". Στην ουσία όμως, μιλάει για τη βία που κρύβει ο καθένας μας μέσα του, τόσο οι ήρωες του έργου όσο και κάθε θεατής προσωπικά, και για την ηδονοβλεπτική διάθεση του θεατή. Για την ευθύνη μας ?ως θεατών? απέναντι σ' αυτό που επιλέγουμε και μας αρέσει να βλέπουμε, όσο δυσάρεστο, όσο βίαιο, όσο σοκαριστικό κι αν είναι!

Το έργο επιτίθεται στην "αντίληψη εκείνη που αντιλαμβάνεται τον θεατή ως καταναλωτή. Δυστυχώς, με την υπερπληθώρα πληροφοριών και με την ευχέρεια που μας παρέχουν η τηλεόραση και το Ιντερνετ, ο σημερινός αναγνώστης, ακροατής, ή θεατής, καταναλώνει άκριτα και επιπόλαια την είδηση, την εικόνα ή το έργο τέχνης.

Μεταβάλλεται σε έναν ηδονοβλεψία της εικόνας, που αρκείται στο να παρακολουθεί, αλλά αρνείται να συνειδητοποιήσει τι είναι αυτό που παρακολουθεί, πόσω μάλλον να το θέσει υπό αυστηρή κρίση και, ένα βήμα πιο πέρα, να επιλέξει τι πρέπει να βλέπει και τι όχι" σημειώνουν ο Παντελής Δεντάκης και οι Κατερίνα Λυπηρίδου, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Χρήστος Σαπουντζής (πρωταγωνιστούν επίσης), οι οποίοι υπογράφουν την "ομαδική" σκηνοθεσία της παράστασης. Ο Τιμ Κράουτς αφηγείται επίτηδες την ιστορία μιας βίαιης παράστασης και μιας επαχθούς, ανατριχιαστικής προσωπικής του ιστορίας - η οποία φυσικά είναι πλαστή, είναι προβοκατόρικη - γιατί επιζητά ο "θεατής να αναλάβει τις ευθύνες του. Ο αναγνώστης οφείλει στον προσωπικό και στον κοινωνικό του εαυτό να πάψει να αφήνεται στην αφήγηση ενός συγγραφέα-θεού, ο ακροατής οφείλει να ακούει και τη συνείδησή του εκτός από την είδηση που του πλασάρουν, και ο θεατής οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι η παντοδυναμία της εικόνας δεν πρέπει να του στερήσει την προσωπική του θέαση, την προσωπική του θεώρηση για τον κόσμο.

Οσο υπεύθυνος είναι αυτός που παράγει κάτι και είναι υπόλογος για την ποιότητα του προϊόντος του, άλλο τόσο υπεύθυνος είναι κι αυτός στον οποίο απευθύνεται το προϊόν και καλείται να το επιλέξει ή όχι".

Η παράσταση καταργεί τη σκηνή, μια και "ιδιοφυώς ο Κράουτς καταργεί την τάφρο που χωρίζει τη σκηνή από την πλατεία. Η σκηνή πια είναι η ίδια η πλατεία και το σκηνικό οι θεατές κάθε παράστασης"!

Δύο αντικριστές κερκίδες, η μία αντιμέτωπη με την άλλη, καθόλου σκηνικός χώρος ανάμεσά τους, αυτό είναι το σκηνικό! Οι ηθοποιοί δεν ξεχωρίζουν κατά κανέναν τρόπο από τους θεατές, κάθονται ανάμεσά τους, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ισάξιοι, είναι συνδημιουργοί του γεγονότος. Το έργο μάς "υπενθυμίζει τη δημόσια λειτουργία του θεάτρου, σε βαθύ προσωπικό επίπεδο.

Με αυτόν τον τρόπο η δύναμη της αφήγησης γίνεται πανίσχυρη. Κάπου το σύγχρονο θέατρο έχει βαλτώσει με την αναπαράσταση και τα πολυφορτωμένα σκηνικά κι αυτός ο απλός τρόπος αφήγησης μιας ιστορίας κρίνεται αναγκαίος σε μια εποχή που η παντοδυναμία της εικόνας έχει αμβλύνει τις ικανότητες πρόσληψης που έχουμε".

Τη μετάφραση υπογράφει ο Δημήτρης Κιούσης. Τη σκηνοθεσία- μουσική επιμέλεια οι Παντελής Δεντάκης, Κατερίνα Λυπηρίδου, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Χρήστος Σαπουντζής. Παίζουν: Κατερίνα Λυπηρίδου, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Χρήστος Σαπουντζής.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 27/9/2011