ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗ
To παιδικό θέατρο ή, καλύτερα, το θέατρο για παιδιά (και νέους) είναι ένα από τα πλέον ταλαιπωρημένα είδη θεάτρου στον τόπο μας. Λίγοι είναι εκείνοι που το υπηρετούν σοβαρά και με συνέπεια, που κάνουν προτάσεις, που ενημερώνονται, που αγωνιούν και, πρωτίστως, που σέβονται το κοινό τους. Οι περισσότεροι έχουν μαύρα μεσάνυχτα. Νομίζουν πως με χαζομαρούλες, χαχανάκια και νιαουρίσματα κάνουν τέχνη. Την τύφλα τους κάνουν. Γι’ αυτήν τη συνομοταξία «καλλιτεχνών» αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η γρήγορη «κονόμα». Ξέρουν ότι ο «κολλημένος» Ελληνας γονιός το τελευταίο πράγμα που θα κόψει από τα έξοδά του αφορά την ανατροφή και ψυχαγωγία των παιδιών του. Εξού και οι γεμάτες θεατρικές αίθουσες, ακόμη και σε παραστάσεις που είναι για τα μπάζα.
Σύνθετος παιδικός κόσμος
Το βασικό πρόβλημα με το θέατρο που σερβίρουμε στα παιδιά πηγάζει από το γεγονός ότι είναι συχνά άσχετο με την πραγματικότητα που αυτά βιώνουν. Αυτήν τη στιγμή τα παιδιά έχουν άλλες ανάγκες και άλλες προσληπτικές δυνατότητες. Το Ιντερνετ, τα ipods, τα chatrooms και γενικά τα γκάτζετ της υψηλής τεχνολογίας, σε συνδυασμό με τις αλλαγές που αφορούν τις σχέσεις των ανθρώπων, των φύλων, των λαών, των φυλών κ.λπ., έχουν διαμορφώσει ένα εντελώς διαφορετικό ιδεολογικό και αισθητικό περιβάλλον, που απαιτεί από τους καλλιτέχνες συνεχή ενημέρωση και εγρήγορση. Οι αθώες Χιονάτες, τα καλοκάγαθα βασιλόπουλα και οι βασιλοπούλες έχουν εδώ και χρόνια δώσει τη θέση τους σε άλλες αναγνώσεις, πιο υποψιασμένες και εξανθρωπισμένες. Θέματα που παλιά ήταν ταμπού τώρα είναι καθημερινότητα. Στη θέση των αγγελικά πλασμένων οικογενειών τώρα κυριαρχούν πιο ρεαλιστικά θέματα, που έχουν να κάνουν και με το διαζύγιο, και με την οικογενειακή βία, την παιδική εκμετάλλευση, τις πολύπλοκες σχέσεις γονιών/παιδιών κ.λπ.
Οι Σταχτοπούτες πέθαναν
Τα αναφέρω όλα αυτά, για να τονίσω το αυτονόητο: το παιδικό θέατρο πρέπει να είναι για τα παιδιά, να τα αφορά, να φωτίζει τον ολοένα και πιο σύνθετο κόσμο τους. Κι αυτό δεν μπορούν να το κάνουν ζαχαρωμένες ιστορίες αγάπης, όπως «Η Σταχτοπούτα», για παράδειγμα. Κι αν το κάνουν, εντέλει το κάνουν με λάθος τρόπο. Μια ιστορία αγάπης αυτού του τύπου δεν ερεθίζει τη φαντασία των παιδιών, δεν τα βοηθά να μπουν στα δρώμενα, να ταυτιστούν μαζί τους. Δεν είναι τυχαίο που στην αλά Ντίσνεϊ εκδοχή της «Σταχτοπούτας» μπαίνει σφήνα στα δρώμενα και η κωμική φιγούρα του ποντικού, με στόχο την άμβλυνση της απόλυτης κυριαρχίας της ιστορίας αγάπης των δύο νέων και τη διαπλάτυνση των ορίων της. Στη δε «Ωραία κοιμωμένη» δεν είναι και ό,τι καλύτερο για τα παιδιά το γεγονός ότι τα πράγματα συμβαίνουν ερήμην της πρωταγωνίστριας (αυτή κοιμάται και η τύχη της δουλεύει). Αυτό που θέλει να δει το παιδί είναι ένα δραστήριο πρωταγωνιστή που κάνει τα πράγματα να συμβούν, έναν πρωταγωνιστή που δημιουργεί τις συγκρούσεις και, παράλληλα, γεφυρώνει το χάσμα με τη φαντασία του παιδιού. Δεν είναι τυχαίο που σήμερα τα περισσότερα από τα έργα για παιδιά (όπως και οι ταινίες για παιδιά) έχουν παιδιά στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Είναι προφανές πως η παρουσία τους ενεργοποιεί πιο δυναμικά τις αντιδράσεις των νεαρών θεατών.
Κυριακή, 11 Σεπτεμβρίου 2011 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
No comments:
Post a Comment