Απολλωνία: Ένας στοχασμός για τη θυσία

Έναν οικείο, πλέον, στο ελληνικό κοινό δημιουργό, τον κορυφαίο Πολωνό σκηνοθέτη Κριστόφ Βαρλικόφσκι, που έρχεται για τρίτη φορά στην Ελλάδα, φιλοξενεί το Φεστιβάλ Αθηνών, στο πλαίσιο του οποίου θα παρουσιάσει την παράστασή του (A)pollonia, ένα κολάζ κειμένων που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2009 στη Βαρσοβία. Η παράσταση, που θα παρουσιαστεί στις 28-30 Ιουνίου και την 1η Ιουλίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, αποτελεί ένα θεατρικό δοκίμιο πάνω στην έννοια της θυσίας, μέσω τριών γυναικείων μορφών: της Ιφιγένειας, της Άλκηστης και της Απολλωνίας Μαχτσίνσκα, μιας Πολωνής που έχασε τη ζωή της στην προσπάθειά της να σώσει 25 Πολωνοεβραίους κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο.

Έτσι, ο σκηνοθέτης, που εδώ γίνεται πραγματικός συγγραφέας, δημιουργεί ένα διακειμενικό έργο, αντλώντας έμπνευση από την Ορέστεια και την Άλκηστη έως τις Ευμενίδες του Τζόναθαν Λίτελ, θέλοντας να προσεγγίσει τη θυσία όχι μόνον ως ηρωική, αλλά και ως μάταιη και δυσανάλογη στην ανθρώπινη φύση πράξη, που υπογραμμίζει τη σκληρότητα και τον παραλογισμό του πολέμου.

Εύλογα, το ζήτημα του Ολοκαυτώματος, αλλά και αυτό της συλλογικής μνήμης, διατρέχει την παράσταση. Ο σκηνοθέτης επιχειρεί να εξετάσει τη γενοκτονία τόσο από την πλευρά του θύματος όσο κι από εκείνη του θύτη, συνδέοντας πολύ συχνά μυθολογικές μορφές με ιστορικά ερωτήματα που πλανώνται ακόμη αναπάντητα. Ταυτόχρονα, καταφέρνει να αναχθεί από το πεδίο του προσωπικού σε αυτό του συλλογικού, φθάνοντας έτσι στην οικουμενική διάσταση της θυσίας. Η Απολλωνία γίνεται έτσι ένα αρχέτυπο, «απελευθερώνεται από το υπαρκτό πρόσωπο της Πολωνέζας ηρωίδας και η ιστορία της γίνεται οικουμενική», σημειώνει ο σκηνοθέτης.

Παράλληλα, το Σάββατο 2 Ιουλίου θα διεξαχθεί ένα ημερήσιο masterclass για φοιτητές σχολών θεάτρου, επαγγελματίες ηθοποιούς, σκηνοθέτες, όπου ο Κ. Βαρλικόφσκι θα μιλήσει (στα αγγλικά) για την παράσταση (Α)πολλωνία, τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες που τον ενέπνευσαν, τον τρόπο δουλειάς του με τους ηθοποιούς κ.ά., ενώ θα προβληθεί και το ντοκυμανταίρ Krzysztof Warlikowski or the Legacy of Sacrifice της Manuelle Blanc, το οποίο παρουσιάζει τον Βαρλικόφσκι κατά τη διάρκεια των προβών του για την (Α)πολλωνία.