Ερωτας στη Χιλή του 1647

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΚΥΛΛΑ ΚΑΡΑΖΗΣΗ

«Ο Κλάιστ έχει τον τρόπο του να μας βασανίζει και -εδώ είναι ο θρίαμβός του ως καλλιτέχνη- κατορθώνει να μας κάνει να τον ευγνωμονούμε γι' αυτό το μαρτύριο».

Τα λόγια ανήκουν στον Τόμας Μαν κι αφορούν στη νουβέλα του Χάινριχ Φον Κλάιστ, «Ο Σεισμός στη Χιλή». Γραμμένη αρχικά με τον τίτλο «Χερώνυμο και Γιοζέφα» το 1807 μέσα από τη φυλακή έχει να κάνει με τον έρωτα των δύο χαρακτήρων και την επανένωσή τους κατά τη διάρκεια του μεγάλου σεισμού στη Χιλή το 1647.
Ο μεγάλος σεισμός απελευθερώνει τους καταδικασμένους ήρωες -τη Γιοζέφα από αποκεφαλισμό και τον Χερώνυμο από την αυτοκτονία- για να οδηγηθούν, ωστόσο, λίγο αργότερα σε ένα τραγικό τέλος από τους κατοίκους της πόλης, όταν καταφεύγουν σε μία εκκλησία, το μοναδικό κτίριο που παραδόξως επέζησε του σεισμού.


Η νουβέλα ανεβαίνει επί σκηνής για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο «Bios», σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση. Mετά την «Πενθεσίλεια», o Aκύλλας Καραζήσης επιστρέφει με ένα κείμενο του ίδιου συγγραφέα και μια ομάδα νέων ηθοποιών (απόφοιτοι του Εθνικού Θεάτρου και του Ωδείου Αθηνών), τέσσερις εκ των οποίων ήταν μαζί του και στην «Πενθεσίλεια».

Ο άξονας της νουβέλας είναι μια ερωτική ιστορία. Είναι, όμως, «πολύ λίγο να πει κανείς ότι πρόκειται για μια ερωτική ιστορία μέσα σε έναν καταστροφικό σεισμό», εξηγεί ο Ακύλλας Καραζήσης. Πρόκειται για μια «ιστορία που τη διηγείται ο Κλάιστ με μια τρομερή γλωσσική δεινότητα.
Ο Κλάιστ έχει μια εξαιρετικά ιδιάζουσα γλώσσα, πάρα πολύ ενδιαφέρουσα». Το ζητούμενο είναι να «περάσει αυτή η γλώσσα στο κοινό. Ο,τι ιστορία και να διηγούνταν αυτός ο άνθρωπος ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα».

Εδώ έχουμε έναν «παράνομο έρωτα στη Χιλή, το 1647, στο απόγειο και της Ιεράς Εξέτασης κι όλων των διωγμών του έρωτα και οποιασδήποτε ετεροδοξίας. Καταλήγει η κοπέλα να καταδικαστεί σε αποκεφαλισμό, επειδή γέννησε ένα εξώγαμο μέσα σε ένα μοναστήρι που την είχαν κλείσει, και ο εραστής της να ριχτεί στη φυλακή. Ακριβώς πριν από την εκτέλεσή της, γίνεται ένας τεράστιος σεισμός στο Σαντιάγο της Χιλής. Αυτό πυροδοτεί τον μηχανισμό της αφήγησης, της ιστορίας».

«Η δίωξη του έρωτα από την Εκκλησία, η δίωξη του σωματικού έρωτα από το χριστιανισμό, τον ισλαμισμό κ.ά. είναι καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την πλευρά της θρησκείας που γινόταν κι εξακολουθεί με έναν τρόπο και με πολλούς τρόπους να γίνεται και σήμερα», υποστηρίζει ο Ακ. Καραζήσης.

«Οτι η Εκκλησία και ο χριστιανισμός έχουν παίξει έναν καταστρεπτικό ρόλο στην ερωτική ιστορία του ανθρώπινου σώματος και στην εκφραστική ιστορία του ανθρώπινου σώματος είναι δεδομένο. Υπάρχουν χιλιάδες ιστορίες που μιλάνε για κάτι τέτοιο. Αυτή είναι μία από αυτές. Και θα είναι λάθος να την τοποθετήσει κανείς μόνο στην Καθολική Εκκλησία, γιατί το ίδιο ισχύει για τον προτεστάντη, την ορθόδοξη, τους μουσουλμάνους κ.ά.»

Τη μετάφραση στο «Ο Σεισμός στη Χιλή» υπογράφει ο Θοδωρής Δασκαρόλης και τη σκηνοθεσία ο Ακύλλας Καραζήσης. Παίζουν:Μάνος Βαβαδάκης, Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, Κατερίνα Ζησούδη, Γιώργος Κατσής, Ελένη Μπούκλη, Γιώργος Ονησιφόρου, Κατερίνα Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Πλεμμένος. Παραστάσεις έως 24 Μαΐου.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 02/05/2015